Sistema vocalico d'o latín vulgar
From Wikipedia, the free encyclopedia
O sistema vocalico d'o latín vulgar u sistema cualitativo italico ye una modificación d'o sistema vocalico latino orichinal que consiste en fer coincidir Ĭ curta con a Ē luenga, que converchen en una e zarrada, fer coincidir a Ŭ curta con a Ō luenga, que converchen en una o zarrada, y ubrir as vocals curtas Ě y Ŏ, que se converten en vocals ubiertas /ɛ/ y /ɔ/. D'esta traza o sistema vocalico latino orichinal de diez vocals con distinción de cantidaz pasa a tener siet vocals, con distinción en cualidaz y obertura.[1]
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Letra | Pronunciación | ||
---|---|---|---|
Latín clasico | Latín vulgar | ||
ă | A curta | [a] | [a] |
ā | A luenga | [aː] | [a] |
ĕ | E curta | [ɛ] | [ɛ] |
ē | E luenga | [eː] | [e] |
ĭ | I curta | [ɪ] | [e] |
ī | I luenga | [iː] | [i] |
ŏ | O curta | [ɔ] | [ɔ] |
ō | O luenga | [oː] | [o] |
ŭ | V curta | [ʊ] | [o] |
ū | V luenga | [uː] | [u] |
y̆ | Y curta | [y] | [e] |
ȳ | Y luenga | [yː] | [i] |
æ | AE | [ai] > [ɛ] | [ɛ] |
œ | OE | [oi] > [e] | [e] |
au | AV | [au] | [au] > [ɔ] |
Este sistema vocalico ya se conoixe en o sieglo III, s'imposó en a pronunciación coloquial en Roma y s'estendilló por amplas zonas de l'Imperio Romano d'Occident: Campania, Abruzzos, norte y centro de Pulla dica Brándiz, centro y norte d'Italia, Istria, Dalmacia, Alpes, Galia y Hispania.[1] Ye o sistema vocalico orichinal sobre o que se desembolicoron os sistemas vocalicos d'as luengas iberorromanicas, galorromanicas, o retorromanico y a mes gran part d'o diasistema italiano.
A denominación de "sistema vocalico d'o latín vulgar" ye comoda pero imprecisa, pus nunca no bi ha habiu un solo sistema vocalico en latín vulgar, y bi n'heba d'atros por eixemplo en o latín vulgar de Cerdenya, Berbería, Sicilia, Lucania y Balcans.