Людовик XI
Францияның утыҙ өсөнсө короле (1461—1483) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Людовик XI (франц. Louis XI; 3 июль 1423, Бурж, Франция — 30 август 1483, Плесси-ле-Тур замогы, Франция) — 1461—1483 йылдарҙа Франция короле, Валуа династияһынан[1].
Людовик XI Благоразумный | |||
франц. Louis XI | |||
| |||
---|---|---|---|
22 июля 1461 — 30 августа 1483 | |||
Коронация: | 15 август 1461, Реймсский собор, Реймс, Франция | ||
Алдан килеүсе: | Карл VII | ||
Дауамсы: | Карл VIII | ||
| |||
3 июль 1423 — 22 июль 1461 | |||
Алдан килеүсе: | Карл VII | ||
Дауамсы: | Франсуа | ||
Дине: | көнбайыш христианлығы | ||
Тыуған: | 3 июль 1423({{padleft:1423|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:3|2|0}}) Бурж, Франция | ||
Үлгән: | 30 август 1483({{padleft:1483|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:30|2|0}}) (60 йәш) Плесси-ле-Тур замок, Франция | ||
Ерләнгән: | Базилика Нотр-Дам-де-Клери[fr], Клери-Сент-Андре, Франция | ||
Нәҫел: | Валуа | ||
Атаһы: | Карл VII | ||
Әсәһе: | Мария Анжуйская | ||
Ҡатыны: | 1-се: Маргарита Шотландская 2-я: Шарлотта Савойская | ||
Балалары: | 2-се никахтан: улдары: Людовик, Иоахим, Франциск, Карл VIII, Франциск ҡыҙҙары: Луиза, Анна Французская, Жанна Французская | ||
Автограф: | |||
Монограмма: | |||
Людовик Ун беренсенең идара итеүе әллә ни һәйбәт булмаған сәйәси интригалар менән билдәләнә, уларҙың маҡсаты — тарҡау Францияны берләштереү һәм эре феодалдарҙың үҙаллылығын бөтөрөү. Был йәһәттән Людовик XI унан алда эшләгән королдәргә ҡарағанда ҙур уңыштарға өлгәшә: ул Францияла абсолют монархияға нигеҙ һалыусы тип иҫәпләнелә.
Тәҡүәле, аяуһыҙ һәм абай булған Людовик тере сағында уҡ бер нисә ҡушамат ала, әммә уларҙың береһе лә нығынып ҡалмай: Абай, Аҡыллы (франц. le Prudent) йәки, хупламайынса, Бөтә донъя үрмәксеһе (француз. Арагон универсале). Әхлаҡи принциптарҙан мәхрүм, шуға ҡарамаҫтан, ул сағыу шәхес була һәм тарихи романисттар тарафынан ихлас һүрәтләнә: Вальтер Скоттың «Квинтен Дорвард» һәм «Ҡыйыу Карл», йәки «Анна Гейерштейнская, Ҡараңғылыҡ деваһы» һәм Виктор Гюгоның «Собор Парижской Богоматери» (роман). Архив документтарынан тыш, уның идара итеүе буйынса төп сығанаҡтар булып түбәндәгеләр иҫәпләнелә: король кәңәшсеһе Филипп де Комминдың яҙмалары, бургунд дипломаты Оливье де Ламаршның мемуарҙары, һарай тарихсылары Жан де Кастель һәм Матье Левриендың хроникалары, епископ Лизьё Том Базендың «Карл VII һәм Людовик XI-ҙең ҡырын эштәре» король секретары Николя Жилдең «Франция хроникалары һәм йылъяҙмалары», шулай уҡ король нотариусы Жан де Руаның «Бәхәсле хроникаһы» .