Халыҡтарҙың бөйөк күсенеүе
башлыса Рим империяһының периферияһынан б. э. т. IV быуат урталарында көнсығыштан һундарҙың баҫҡынсылығы арҡаһында башланған IV—VII быуаттар / From Wikipedia, the free encyclopedia
Халыҡтарҙың бөйөк күсенеүе — IV—VII быуаттарҙа Европала, иң элек Рим империяһы сигенән, этник күсеп йөрөүҙәрҙең шартлы атамаһы. Уға беҙҙең эраның IV быуат уртаһында көнсығыштан һундарҙың үтеп инеүе сәбәпсе була.
Был мәҡәлә башҡорт Википедияһының һайланған мәҡәләләре исемлегенә керә. |
Халыҡтарҙың бөйөк күсенеүе | |
Урын | континентальная Европа[d] |
---|---|
Башланыу датаһы | 375 |
Тамамланыу датаһы | 568 |
Эра | Византия империяһы һәм Рим империяһы |
Халыҡтарҙың бөйөк күсенеүе Викимилектә |
Беҙҙең эраның 535 йылында башланған урта быуаттарҙың климатик пессимумы төп ваҡиғаларҙың береһе була, әммә миграция этәргесе булып был ваҡиғаға тиклем 160 йыл элек һундарҙың Европаны яулап алыуы тора. Бөйөк күсенеү ете — һигеҙ быуат бара. Уны глобаль миграцион процестарҙың төп өлөшө булараҡ ҡарарға мөмкин. Яңы дәүерҙең V быуат башына Көнбайыш Рим империяһының үҙәгендә (шул иҫәптән Италия, Галлия, Испания һәм өлөшләтә Дакияны индереп) римлеләр үҙҙәре һәм романлашҡан кельт халыҡтары тығыҙ урынлашҡан була. Унда Германия күскенселәре лә йүнәлә. Һундар һөжүме аҫтында Рим империяһы көсһөҙләнә һәм ике өлөшкә бүленә. Римлеләр элек яулап алынған колонияларҙан, шул иҫәптән Британия утрауҙарынан китергә мәжбүр була. Бер үк ваҡытта һундар баҫымы аҫтында инглиз һәм сакс ҡәбиләләре көнбайышҡа ҡасырға мәжбүр була һәм, кельттарҙың төп халҡын ҡыҫырыҡлап, Британия утрауҙарында урынлаша. Шулай итеп, һундарҙың Европаны баҫып алыуы Бөйөк Британияның барлыҡҡа килеүенә булышлыҡ итә. Халыҡтарҙың бөйөк күсенеүе герман ҡәбиләләре менән романлашҡан ултыраҡ халыҡ араһында мәҙәни, тел, һуңынан дини конфликттар тыуҙырған. Бөйөк күсенеүҙәр Урта быуаттар осоронда Европа континентында яңы дәүләттәр барлыҡҡа килеүенә һәм үҫешенә нигеҙ һала.