Суфыйлыҡ
исламда дини тәғлимәт, шулай уҡ кешене рухи боҙоҡлоҡтарҙан һәм рухи яҡтан тәрбиәләүгә йүнәлтелгән рухи практиканы үҙ эсенә алған дини тәғ / From Wikipedia, the free encyclopedia
Суфыйлыҡ йәки тасаввуф (ғәр. التصوف) — исламда дини тәғлимәт, шулай уҡ кешене рухи боҙоҡлоҡтарҙан һәм рухи яҡтан тәрбиәләүгә йүнәлтелгән рухи практиканы үҙ эсенә алған дини тәғлимәт; Мосолман хәрәкәте; суфыйлыҡ эйәреүселәренең йәшәү рәүеше һәм уларҙың берекмәһе; классик мосолман фәлсәфәһенең төп йүнәлештәренең береһе. Суфыйлыҡтың эйәрсендәре суфый тип атала.
Суфыйлыҡ | |
ғәр. التَّصَوُّفُ | |
Кем хөрмәтенә аталған | Йөн (материал) |
---|---|
Нигеҙләүсе | Мөхәммәт (Пәйғәмбәр) |
Ойошма етәксеһенең вазифаһы | Шейх[d], Мөршид һәм Muqaddam[d] |
Культура | Ислам мәҙәниәте һәм арабская культура[d] |
Урын | Ислам донъяһы, бөтә донъяла[d] һәм мир[d] |
Нигеҙендә эшләнгән | Үәхи, танзил[d], Ҡөрьән, Сөннәт, Хәҙистәр, Сира (биография) һәм Сәләфтәр |
Циклдың өлөшө булып тора | Suluk[d] |
Төп тема | Зекер, Доға һәм Сабырлыҡ |
Алдағы | Taklif[d] |
Тәртип буйынса һуңыраҡ килеүсе | wasil[d] |
Жанр | Istiqama[d] |
Булдырыусы | Исламда Тәңре[d] |
Әҫәрҙең теле | многоязычие[d] һәм бер нисә тел[d] |
Йоғонто яһаусы | Абу Нуайм аль-Исфахани[d] |
В память о | Face of God[d] |
Барлыҡҡа килгән, эшләнгән | Noor[d] |
Һүрәтләнгән объект | Заһитлыҡ һәм Hawa[d] |
Хеҙмәтләндереүсе | Ḥizb Allāh[d] һәм суфий[d] |
Менән бәйләнештә | Khalwa[d] |
Нимә менән тоташа | Rahma (Islam)[d] һәм Mahabba[d] |
Һештег | sufism |
Вики-проект | Проект:Ислам[d] һәм WikiProject Sufism[d] |
Өлөшләтә тура килә | аскетизм[d] |
Суфыйлыҡ Викимилектә |
Дөйөм ҡабул ителгән ҡараш буйынса, суфыйлыҡ һүҙе ғәрәп суфы («йөн») һүҙенән килеп сыҡҡан. Мосолман тикшеренеүселәре һәм тарихсылары шартлы рәүештә суфыйлыҡ тарихын өс осорға бүлә: аскетлыҡ осоро (зухд), суфыйлыҡ осоро (тасауф) һәм суфый тәриҡәт осоро (тәриҡәт). XII—XIII быуаттарҙа мосолман йәмғиәтенең төрлө страттары араһында суфыйлыҡ идеяларының киң таралыуына бәйле суфый тәғлимәтенең спекулятив-эзотерик яғы барлыҡҡа килә. Ул, тәү сиратта, белемле мосолмандар өсөн ҡыҙыҡһыныу ҙур була. Әлеге ваҡытта суфыйлыҡ ислам дәүләттәре тормошонда мөһим сәйәси һәм дини роль уйнауын дауам итә.
Суфыйлыҡтың һығылмалылығы һәм сит йоғонтоларға «асыҡлығы» уны сиктән тыш төрлө итә. Суфыйлыҡ үҙенең эйәрсендәрен илһамландыра, уларҙа күңелдең тәрән сифаттарын асып бирә һәм эстетика, этика, әҙәбиәт һәм сәнғәт үҫешендә ҙур роль уйнай. Суфыйҙарҙың рухи камиллығы юлы уҡытыусыға тулыһынса буйһоноу (мөршид) һәм уның бөтә күрһәтмәләрен үтәү аша ғына ята.