Акруга Вільня (Армія Краёва)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Акруга Вільня — тэрытарыяльная адзінка Арміі Краёвай і яе папярэднікаў, кодавыя назвы: «245», «Мёд», «240», «Вяно», «Ягпды».
Акруга Вільня | |
---|---|
Okręg Wilno | |
Гады існавання | 1943 - 1948/1950-я. |
Краіна | |
Краіны | Трэці Рэйх, СССР |
Падпарадкаванне | Штаб Арміі Краёвай |
Уваходзіць у | Армія Краёва, Саюз узброенай барацьбы, Служба Перамогі Польшчы |
Тып | партызанскае фармаванне |
Дыслакацыя | |
Мянушкі | „Miód”; „Wiano” |
Камандзіры | |
Вядомыя камандзіры | Нікадзім Сулік-Сарноўскі, Аляксандр Кшыжаноўскі |
Акруга была самастойнай адзінкай, непасрэдна падпарадкоўвалася Галоўнаму штабу ZWZ/AK, ахоплівала тэрыторыю былога Віленскага ваяводства ў межах 1939 года. У яе склад уваходзіла таксама Сярэднелітоўскі (Ковенскі) падраён. Камандзірам раёна быў падпалкоўнік Нікадзім Сулік (псеўд. «Ёдка»), а пасля арышту ў красавіку 1941 г. маёр/падпалкоўнік Аляксандр Кжыжаноўскі (псеўд. «Воўк»). Начальнікам Кедыўскага раёна быў ціхацемны паручнік Адам Борычка (псеўд. «Брона», «Тонько»), які пасля прыбыцця, з сярэдзіны жніўня 1943 г., перайшоў у лясныя падраздзяленні маёра Казіміра Радзікоўскага (псеўд. «Домбек»). У раёне дзейнічала больш за 30 дыверсійна-партызанскіх цэнтраў. З 1 жніўня 1943 года камандаванне акругі мела сувязь са штабам галоўнакамандуючага ў Лондане, дзякуючы працы ўласнай радыёстанцыі пад кодавай назвай «Ванда 19».
Пасля аперацыі «Востра Брама» 17 ліпеня 1944 г. аддзелы НКУС пачалі раззбройванне жаўнераў Арміі Краёвай на Віленшчыне: Арыштавана 7924 чалавекі, у тым ліку брыг. Аляксандр Кшыжаноўскі («Воўк») і 650 афіцэраў і падафіцэраў, не менш за 60 былі забітыя, каля 6000 зняволеныя ў лагеры «Меднікі». Больш за год у раёне працягваліся баі супраць РСЧА.
Акруга Вільня Арміі Краёвай была ўзнаўлена ў пасляваеннай Польшчы як экстэрытарыяльная адзінка падпаручнікам Антоні Аляхновічам (псеўд.Пагарэцкі), якому падпарадкоўваліся 5-й і 6-й Віленскія брыгады Арміі Краёвай, рэканструяваных на Падляшшы і ў Борах Тухольскіх маёрам Зыгмунта Сендзялажа (псеўд. Лупашка). Абодва яны былі забітыя ў варшаўскай турме на вул. Ракавецкая.Акруга была ліквідавана ў 1948 годзе, але апошнія лясныя групы з 6-й Віленскай брыгады Арміі Краёвай ваявалі да 1952 года.