Культура Арменіі
From Wikipedia, the free encyclopedia
Культура Арменіі — сукупнасць матэрыяльна-тэхнічных і духоўных дасягненняў армянскага народа, створанага як на цяперашняй тэрыторыі Арменіі, так і на ўсёй гістарычнай Арменіі[1].
Культура Арменіі |
---|
Літаратура |
Архітэктура |
Музыка |
Тэатр |
Танец |
Адзенне |
Дыван |
Мініяцюра |
Выяўленчае мастацтва |
Міфалогія |
Кнігадрукаванне |
Адукацыя |
Кіно |
Каляндар |
Сістэма злічэння |
Права |
Кулінарыя |
Гісторыя культуры сфармаванага армянскага народа бярэ пачатак з VI—V стагоддзяў да н.э. і з'яўляецца працягам яшчэ старажытнейшай культуры Урарту (руск.) (бел.[2]. Як адзначае аўтарытэтная энцыклапедыя «Брытаніка» Арменія — адзін з найстаражытнейшых цэнтраў сусветнай цывілізацыі[3]. Найважнейшае значэнне для далейшага развіцця гісторыі і культуры армянскага народа мела прыняцце ў першыя гады IV стагоддзя хрысціянства ў якасці дзяржаўнай і адзінай рэлігіі Арменіі. Менавіта з IV стагоддзя пачынаецца новая фаза ў гісторыі армянскай культуры — пачатак сярэднявечнага армянскага мастацтва. Агульны ўздым армянскай культуры ахапляе перыяд да VII стагоддзя ўлучна[4], да канчатковага цверджання ў Арменіі арабскага ярма. Наступнае значнае развіццё пачынаецца з канца IX стагоддзя, і злучана яно з аднаўленнем у 885 годзе незалежнага Армянскага царства, што стала пачаткам новага залатога стагоддзя ў армянскай гісторыі[5]. Перыяд культурнага ўздыму працягнуўся да XIII стагоддзя ўлучна і характарызуецца некаторымі аўтарамі як Армянскае Адраджэнне (руск.) (бел.. Пасля каля двухвяковага крызісу ў XV—XVI стагоддзях, культурнае жыццё зноў ажыўляецца з XVII стагоддзя. Для захавання і развіцця шматвяковай армянскай цывілізацыі важнае значэнне згуляла далучэнне ў пачатку XIX стагоддзя Усходняй Арменіі да хрысціянскай Расійскай Імперыі. У 1918 годзе ва Усходняй Арменіі была адноўлена армянская дзяржава. У 1920 годзе яна была далучана да савецкай дзяржавы, а пасля яе распаду зноў знайшла суверэнітэт, стварыўшы новыя перспектывы для развіцця 2500-гадовых культурных традыцый армян.