Ніцкі дагавор
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ніцкі дагавор быў падпісаны еўрапейскімі лідарамі 26 лютага 2001 года і ўступіў у сілу 1 лютага 2003 года. Ён унёс змены ў Маастрыхцкі дагавор (або Дагавор аб Еўрапейскім саюзе), а таксама Рымскі дагавор (або Дагавор аб стварэнні Еўрапейскай супольнасці). Ніцкі дагавор рэфарміраваў інстытуцыйную структуру Еўрапейскага саюза для пашырэння на ўсход, гэта значыць спрыяў задачы, якая была першапачаткова пастаўлена Амстэрдамскім дагаворам, але не была вырашана на бягучы момант.
Уступленне дагавора ў сілу некаторы час было пад сумненнем пасля яго адхілення грамадзянамі Ірландыі на рэферэндуме ў чэрвені 2001. У выніку дагавор быў прыняты толькі пасля паўторнага рэферэндуму, які адбыўся годам пазней.
Згодна з афіцыйнай заявай галоўнай мэтай Дамовы з'яўляецца завяршэнне працэсу падрыхтоўкі да функцыянавання інстытутаў у рамках Еўрапейскага Саюза, пачатага Амстэрдамскім дагаворам. Агульная арыентацыя на падрыхтоўку да пашырэння і імкненне прадухіліць і мінімізаваць рызыкі, звязаныя з уступленнем вялікай групы новых дзяржаў-членаў.
Рэфармуюцца практычна ўсе інстытуты Еўрасаюза. Мяняецца колькасны склад і паўнамоцтвы Еўрапейскага парламента. Пераглядаецца і строга фіксуецца колькасць галасоў, якую мае кожная дзяржава-член у Савеце ЕС. Адначасова ўносяцца змены ў працэдуру галасавання і вызначаецца кворум і парог колькаснай большасці, неабходны для прыняцця рашэнняў (абавязковая колькасць галасоў усталёўваецца не толькі для дзяржаў-членаў, але і для ўсіх дзяржаў-кандыдатаў на ўступленне ў ЕС).
Дагавор прадугледжвае маштабную рэформу судовай сістэмы ЕС. Уводзіцца такая структура судовых інстанцый як Суд ЕС, Суд першай інстанцыі (СПІ) і спецыялізаваныя судовыя палаты. СПІ набывае фактычна статус суда агульнай юрысдыкцыі і надзяляецца адпаведнай кампетэнцыяй. Дэталі змяненняў, якія праводзяцца, фіксуюцца ў новым Статуце Суда ЕС, які прыкладаецца да Ніцкага дагавора і дапаўняецца далейшымі рашэннямі Савета ЕС.