Урда Африка (улас)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Урда Африка, албан ёһоор Урда Африкын Бүгэдэ Найрамдаха Улас (африкаансаар Republiek van Suid-Afrika, Англи: Republic of South Africa) — Африкын урда үзүүрые эзэлэн оршохо улас. Урда Африкын эрьень 2,798 км үргэлжэлхэ болоод Атлантын, Энэдхэгэй далайнуудтай хилэлнэ. Урда Африкын хойто талада Намиби, Ботсвана, Зимбабве, Мозамбик, Эсватини уласууд оршодог болон доторынь Лесотын хаанта улас оршодог.
Урда Африкын Бүгэдэ Найрамдаха Улас 10 бусад албан нэрэнүүд[1]
| |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Уряа:
"Элдэб зон нэгэдхэнэ" | |||||||||||||||||||||
Түрын дуулал: "Урда Африкын Түрын Дуулал" | |||||||||||||||||||||
Нийслэл |
Претори (захиргаан)[2] Кейптаун (хуули тогтоохо)[2] Блумфонтейн (сүүд)[2][3] | ||||||||||||||||||||
Томо хото | Йоханнесбург[4] | ||||||||||||||||||||
Албан хэлэн |
11 хэлэнүүд[1]
| ||||||||||||||||||||
Арад түмэн (2019[6]) |
80.7% Африка 8.8% Холимог 7.9% Сагаан 2.6% Ази | ||||||||||||||||||||
Шажан (2016)[7] |
78.0% Христос 10.9% Шажангүй 4.4% Заншашаһан этигэлүүд 1.6% Лалын 1.0% Индуизм 2.7% Бусад 1.4% Мэдэгдээгүй | ||||||||||||||||||||
Түрэ засаг |
Нэгэдэмэл нэгэ намын Парламентай Бүгэдэ Найрамдаха Улас | ||||||||||||||||||||
• Юрэнхылэгшэ |
Сирил Рамафоса | ||||||||||||||||||||
• Вицэ-Юрэнхылэгшэ |
Дэвид Мабуза | ||||||||||||||||||||
Уласай хурал | Парламент | ||||||||||||||||||||
• Дээдэ танхим |
Үндэһэнэй Зүблэл | ||||||||||||||||||||
• Доодо танхим |
Үндэһэнэй Ассамблей | ||||||||||||||||||||
Түүхэ | |||||||||||||||||||||
• Холбоон |
1910 оной 5 һарын 31 | ||||||||||||||||||||
• Өөрын захиргаан |
1931 оной 12 һарын 11 | ||||||||||||||||||||
• БНУ |
1961 оной 5 һарын 31 | ||||||||||||||||||||
• Демократизаци |
1994 оной 4 һарын 27 | ||||||||||||||||||||
• Мүнөөнэй Үндэһэн Хуули |
1997 оной 2 һарын 4 | ||||||||||||||||||||
Дэбиcхэр газар | |||||||||||||||||||||
• Бүхэлидөө |
1,221,037 км2 (24) | ||||||||||||||||||||
• Уһанай хуби (%) |
0.380 | ||||||||||||||||||||
Хүн зон | |||||||||||||||||||||
• Тоосоо 2021 |
60,142,978[8] (23) | ||||||||||||||||||||
• Тоололго (2011) |
51,770,560[9]:18 | ||||||||||||||||||||
• Нягтарал |
42.4 | ||||||||||||||||||||
ДНБ (ХАШТ) | 2021 оной тоосоо | ||||||||||||||||||||
• Бүгэдэ |
$748 тэрбум[10] (32) | ||||||||||||||||||||
• Нэгэ хүндэ |
$12,351[10] (96) | ||||||||||||||||||||
ДНБ (нэрлэһэн) | 2021 оной тоосоо | ||||||||||||||||||||
• Бүгэдэ |
$317 тэрбум[10] (35) | ||||||||||||||||||||
• Нэгэ хүндэ |
$5,236[10] (89) | ||||||||||||||||||||
ОТББЭ (2014) |
63.0[11] онсо һайн | ||||||||||||||||||||
ХХИ (2019) |
0.709[12] дээдэ · 114 | ||||||||||||||||||||
Мүнгэн тэмдэгтэ |
Урда Африкын рэнд (ZAR) | ||||||||||||||||||||
Сагай бүһэ | UTC+2 (SAST) | ||||||||||||||||||||
Телефоной код | +27 | ||||||||||||||||||||
ISO 3166 код | ZA | ||||||||||||||||||||
Интернет домэйн | .za |
Урда Африка хүн зонхи олон янза байдалаараа алдартай болон Үндэһэн Хуулидань 11 албан ёһоной хэлэниие зааһан байдаг. Албан ёһоной үйлэ хэрэг болон худалдаа, аралжаанда англи хэл эгээн ехэ хэрэглэгдэдэг болобошье гэртэ хөөрэлдэхэ хэлээрээ табадал жагсадаг. Урда Африкань сагаан, энэдхэгхи, холимог шуһата хүн зоноороо Африкада тэргүүлдэг. Хэдыгээр хүн зонойхинь 79.5% хара арһатай болобошье энэ ангилалда олон үндэһэтэн багтадаг. Албан ёһоной 11 хэлэнэй 9 Африкын хэлэнүүд юм. 2006 оной байдалаар Урда Африка хүн зониие 47.4 сая гэжэ тоособо.