Хитад
From Wikipedia, the free encyclopedia
Бүгэдэ Найрамдаха Хитад Арад Улас (хилбар Хитад: 中华人民共和国; уламж Хитад: 中華人民共和國; пиньинь: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó; хилбар Хитад: 中国; уламж Хитад: 中國; пиньинь: Zhōngguó) — Азиин (Еврази) түбиин дурна зүгтэ оршодог; 9.6 сая км2 газар нютагтайгаараа дэлхэйн улас оронуудһаа Росси ба Канада хоёрой арад Америктай зэргэсэжэ, 1.3 тэрбум хүнтэйгээрээ түрүүн байрада бэшэгдэдэг гээд юум юумээрээ хүшэрхэгжэһэн гүрэн мэтэ нүлөөтэй улас юм.[1][2][3] Хүн зон — 1 370 536 875 хүн үлүү.[4]
- Хитад гэһэн үгын хайлта энэ хуудаһада холбогдоно. Адли нэрэтэй бусад зүйлые эндэ бэдэржэ болоно.
Бүгэдэ Найрамдаха Хитад Арад Улас 中华人民共和国
| ||||||
|
||||||
Түрын дуулалай нэрэ: хитадаар 义勇军进行曲 «Журамта сэрэгэй марш» |
||||||
Ниислэл | Бээжэн | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Албан хэлэн | Хитад хэлэн | |||||
Арад түмэн | 91,65% — Хитад үндэһэтэн 8,35 % — бусад арад түмэн |
|||||
Түрэ засаг | Бүгэдэ найрамдаха улас | |||||
- | Уласай дарга | Си Цзиньпинь | ||||
- | ТЗ-эй дарга | Ли Кэчянь | ||||
- | АТИХ-ын дарга | Ю Жэншэн | ||||
Уласай хурал | Бүхэхитадай Арадай Түлөөлэгшэдэй Ехэ Хурал |
|||||
Суверенитет | ||||||
- | 1911 12 һара 29 үдэр | |||||
Түүхэ | ||||||
- | МЭҮ 221 | Хитадай нэгэдэһэн Цинь улас | ||||
- | 1912- 1 һара 1 | ДИУ байгуулагдаба | ||||
- | 1949-10 һара 1 | БНХАУ тунхаглагдаһан | ||||
Дэбиcхэр газар | ||||||
- | Бүхэлидөө | 9,640,821 км2 | ||||
- | Уһанай процент (%) | 2,8 % | ||||
Хүн зон | ||||||
- | Тоосоо (2010) | 1,339,724,852 хүн[1] | ||||
- | Хүн зоной нягтарал | 139.6 хүн/км2 | ||||
ДНБ (ХАШТ) | 2011 оной тоосоо | |||||
- | Бүгэдэ | $11.299 их наяд[2] (2) | ||||
- | Нэгэ хүндэ | $8,382[2] (91) | ||||
ДНБ (Нэрлэһэн) | 2011 оной тоосоо | |||||
- | Бүгэдэ | $7.298 их наяд[2] | ||||
- | Нэгэ хүндэ | $5,413[2] (90) | ||||
ОТББЭ (2007) | 41.5[3] | |||||
ХХИ (2011) | 0.687[4] (дундажа) (101) | |||||
Мүнгэн тэмдэгтэ | [[БНХАУ-ай юань (¥)]] (CNY) | |||||
Сагай бүһэ | +8 | |||||
Интернет домэйн | .cn, хоёр ханзыгаар .中国, .中國 | |||||
Телефоной код | +86 |
Түүхэ бурангы ниигэмэй үедэ өөр өөр нэрэтэй маша олон «хитад улас» ээлжэ дараалан халагдажа үнгэрһэн болоод яг одоогой газар нютаг бүхы Бүгэдэ Найрамдаха Хитад Арад Улас 1949 ондо байгуулагдажа, хэдэн жэл хүлеэһэнэй дараа 1971 ондо НҮБ-ын гэшүүн бүрин эрхэтэй улас боложо шадаба. Хитадууд энэ уласаа тобшоор 中国 гэжэ бэшэжэ [жунъгуо] гэжэ дуудадаг. Энэһээ тус уласай Үбэр Монгол орондо монголоор Монгол уласайхидһаа илгаатайгаар [дунда улас] гэжэ нэрлэжэ оршуулжа, «ᠳᠤᠮᠳᠠᠳᠦ ᠤᠯᠤᠰ» (думдаду улус) гэжэ бэшэжэ байгаа.