From Wikipedia, the free encyclopedia
Совет Социализм Республикисен Пĕрлешĕвĕ (кĕскен: ССРП, выр. Союз Советских Социалистических Республик, СССР) — 1922-1991 çулсенче пулнă нумай халăхлă социализм патшалăхĕ.
| |||||
 | |||||
| Патшалăх чĕлхи | пулман, анчах та вăл шайра вырăс чĕлхи шутланнă | ||||
| Тĕп хула | Мускав | ||||
| Мĕн пулса тăнă? | саланса кайнă | ||||
| Лаптăк - пĕтĕмпе - шыв пайĕ |
22 402 200 км2 паллă мар% | ||||
| Халăх йышĕ - пĕтĕмпе (1991) - çын/км2 |
290 100 000 {{{çын/км2}}}/км2 | ||||
| Валюта ячĕ | тенкĕ | ||||
| Вăхăт тăрăхĕ | ГВ +2 пуçласа +12 таран | ||||
| Патшалăх гимнĕ | Совет Пӗрлешӗвӗн гимнӗ | ||||
| Тетел доменĕ | .su | ||||
| Тел. префиксĕ | +7 (халĕ Раççей усă курать) | ||||
Пĕрлешĕве 15 Совет Социализм Республики кĕнĕ:
Совет Пĕрлешĕвĕн мĕнпур территорин лаптăкĕ 1991 çулхи çурла тĕлне 22,4 млн км² пулнă.
Чи малтанах, ССРП йĕркелес Килĕшӳпе татăçуллă (1922 çулхи раштавăн 30-мĕшĕнче), ССРП йышне кĕнĕ:
1940 çулта СССР йышне Карел-Финн, Молдави, Литва, Латви тата Эстон ССР кĕнĕ.
1956 çулта Карел-Финн республикине РСФСР шутĕнчи Карели АССР çине улăштарнă.
1991 çулхи авăнăн 6-мĕшĕнче СССР Патшалăх Канашĕ СССР йышĕнчен Литва, Латви тата Эстони тухнине йышăнать.
1991 çулхи раштавăн 25-мĕшĕнче СССР президенчĕ М. С. Горбачёв ĕçрен тухса каять. СССР патшалăх тытăмĕ хăй тĕллĕн арканать.
| виçе | территори, пин км² | халăх йышĕ, пин çын (1966) | халăх йышĕ, пин çын (1989) | хула йышĕ | хеп йышĕ | адм.тĕпĕ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| РСФСР | 17075,4 | 126561 | 147386 | 932 | 1786 | Мускав |
| УССР | 601,0 | 45516 | 51704 | 370 | 829 | Киев |
| БССР | 207,6 | 8633 | 10200 | 74 | 126 | Минск |
| Узбек ССР | 449,6 | 10581 | 19906 | 37 | 78 | Ташкент |
| Казах ССР | 2715,1 | 12129 | 16538 | 62 | 165 | Алма-Ата |
| Грузи ССР | 69,7 | 4548 | 5449 | 45 | 54 | Тбилиси |
| Азербайджан ССР | 86,6 | 4660 | 7029 | 45 | 116 | Баку |
| Литва ССР | 65,2 | 2986 | 3690 | 91 | 23 | Вильнюс |
| Молдави ССР | 33,7 | 3368 | 4341 | 20 | 29 | Кишинёв |
| Латви ССР | 63,7 | 2262 | 2681 | 54 | 35 | Рига |
| Киргиз ССР | 198,5 | 2652 | 4291 | 15 | 32 | Фрунзе |
| Таджик ССР | 143,1 | 2579 | 5112 | 17 | 30 | Душанбе |
| Эрмен ССР | 29,8 | 2194 | 3283 | 23 | 27 | Ереван |
| Туркмени ССР | 488,1 | 1914 | 3534 | 14 | 64 | Ашхабад |
| Эстони ССР | 45,1 | 1285 | 1573 | 33 | 24 | Таллин |
| СССР | 22402,2 | 231868 | 286717 | 1832 | 3418 | Мускав |
ССРП республикисенчи халăх йышĕн улшăнăвĕ:
| республика | 1913 | 1926 | 1939 | 1950 | 1959 | 1966 | 1970 | 1973 | 1979 | 1987 | 1989 | 1991 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| РСФСР | 89900 | 92737 | 108379 | 117534 | 126561 | 130079 | 132151 | 137410 | 145311 | 147386 | 148548 | |
| УССР | 35210 | 29515 | 40469 | 41869 | 45516 | 47127 | 48243 | 49609 | 51201 | 51704 | 51944 | |
| БССР | 6899 | 4983 | 8910 | 8055 | 8633 | 9002 | 9202 | 9533 | 10078 | 10200 | 10260 | |
| Узбек ССР | 4366 | 4660 | 6440 | 8261 | 10581 | 11960 | 12902 | 15389 | 19026 | 19906 | 20708 | |
| Казах ССР | 5565 | 6037 | 5990 | 9154 | 12129 | 12849 | 13705 | 14684 | 16244 | 16538 | 16793 | |
| Грузи ССРĕ | 2601 | 2677 | 3540 | 4044 | 4548 | 4686 | 4838 | 4993 | 5266 | 5449 | 5464 | |
| Азербайджан ССР | 2339 | 2314 | 3205 | 3698 | 4660 | 5117 | 5420 | 6027 | 6811 | 7029 | 7137 | |
| Литва ССР | 2880 | 2711 | 2986 | 3128 | 3234 | 3392 | 3641 | 3690 | 3728 | |||
| Молдави ССР | 2056 | 242 | 2452 | 2290 | 2885 | 3368 | 3569 | 3721 | 3950 | 4185 | 4341 | 4366 |
| Латви ССР | 1885 | 2093 | 2262 | 2364 | 2430 | 2503 | 2647 | 2681 | 2681 | |||
| Киргиз ССР | 864 | 1002 | 1458 | 2066 | 2652 | 2933 | 3145 | 3523 | 4143 | 4291 | 4422 | |
| Таджик ССР | 1034 | 1032 | 1484 | 1981 | 2579 | 2900 | 3194 | 3806 | 4807 | 5112 | 5358 | |
| Армян ССР | 1000 | 881 | 1282 | 1763 | 2194 | 2492 | 2672 | 3037 | 3412 | 3283 | 3376 | |
| Туркмен ССР | 1042 | 998 | 1252 | 1516 | 1914 | 2159 | 2364 | 2765 | 3361 | 3534 | 3576 | |
| Эстони ССР | 1052 | 1197 | 1285 | 1356 | 1405 | 1465 | 1556 | 1573 | 1582 | |||
| СССР | 159200 | 147028 | 190678 | 178500 | 208827 | 231868 | 241720 | 248626 | 262085 | 281689 | 286717 | 289943 |
СССР арканса кайни çинчен 1991 çулхи раштавăн 8-мĕшĕнче пĕлтернĕ. Вăл кунах Пăхăнман Патшалăхсен Пĕрлешĕвне (ППП) йĕркеленĕ. 1991 çулхи раштавăн 25-26-мĕшĕсенче вара СССРа тĕнче правиллĕ субьект шайĕнчен кăларнă. Унăн прависем Раççей патшалăхне куçнă.
vera kobalniak and 32000 riga request documentation of citizenship
Шаблон:ССРП Хĕçпăшаллă вăйĕсем Шаблон:Совет Çарĕ Шаблон:РККА Шаблон:Чикĕ çарĕсем Шаблон:Шалти çарсем Шаблон:Граждан хӳтĕлев çарĕсем
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
