Δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης (ΔΑΑ), (αγγλικά: Human Development Index, HDI) είναι στατιστικός δείκτης ο οποίος χρησιμοποιείται για να κατατάσσει τις χώρες με βάση την «ανθρώπινη ανάπτυξη». Αποτελεί ένα σύνθετο μέτρο που κατασκευάζεται με βάση τρεις επί μέρους δείκτες οι οποίοι σχετίζονται με το προσδόκιμο ζωής, τον βαθμό εκπαίδευσης και την ποιότητα ζωής. Με βάση το ΔΑΑ γίνεται χαρακτηρισμός μιας χώρας σε υποανάπτυκτη, αναπτυσσόμενη ή ανεπτυγμένη. Χρησιμοποιείται επίσης για να μετρήσει την επίδραση των οικονομικών πολιτικών στην ποιότητα ζωής.
≥ 0,950
0,900–0,950
0,850–0,899
0,800–0,849 0,750–0,799 |
0,700–0,749
0,650–0,699
0,600–0,649
0,550–0,599 0,500–0,549 |
0,450–0,499
0,400–0,449
≤ 0,399 Μη διαθέσιμα στοιχεία |
Ο ΔΑΑ δημιουργήθηκε από τον Πακιστανό οικονομολόγο Μαχμπούμπ ουλ Χακ (1934 - 1998) και την ομάδα επιστημόνων που σύστησε. Στην ομάδα αυτή συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Γκουστάβ Ράνις του πανεπιστημίου Γέιλ και ο Λόρδος Μεγκνάντ Ντεσάι του "London School of Economics". Ο βραβευμένος με Νόμπελ Ινδός οικονομολόγος Αμάρτια Σεν θεμελίωσε το εννοιολογικό πλαίσιο στο οποίο στηρίζεται ο δείκτης.
Ο ΔΑΑ χρησιμοποιείται έκτοτε από τον ΟΗΕ στην ετήσια Αναφορά Ανθρώπινης Ανάπτυξης. Χαρακτηρίστηκε από τον Σεν ως «κοινό μέτρο» λόγω των περιορισμών του, αλλά παρ'όλα αυτά εστιάζει την προσοχή του σε ευρύτερες διαστάσεις ανάπτυξης από το κατά κεφαλήν εισόδημα που εκτόπισε.
Ο ΔΑΑ μετράει τα επιτεύγματα μιας χώρας στις τρεις βασικές συνιστώσες της ανθρώπινης ανάπτυξης:
- Μια μεγάλης διάρκειας και υγιή ζωή, όπως χαρακτηρίζεται από το προσδόκιμο ζωής στην γέννηση
- Γνώση και μόρφωση, όπως χαρακτηρίζεται από το ποσοστό αναλφαβητισμού και το αναμενόμενο βαθμό εκπαίδευσης
- Μια ευπρεπή ποιότητα ζωής, όπως χαρακτηρίζεται από το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) κατά κεφαλήν και την αγοραστική ισότιμη δύναμη.
Κάθε χρόνο, τα μέλη του ΟΗΕ καταχωρούνται και κατατάσσονται σύμφωνα με το ΔΑΑ τους.
Ένας εναλλακτικός δείκτης στο ΔΑΑ, που εστιάζει στο ποσοστό φτώχειας της κάθε χώρας, είναι ο Δείκτης Ανθρώπινης Φτώχειας.
Δείκτης | Μέτρο | Ελάχιστη τιμή | Μέγιστη τιμή | Τύπος |
---|---|---|---|---|
Μακροβιότητα | Προσδόκιμο ζωής στην γέννηση (LE) | 25 χρονών | 85 χρονών | |
Μόρφωση | Δείκτης ενήλικου αναλφαβητισμού (LR) | 0% | 100% | |
Δείκτης εγγραφών στο εκπαιδευτικό σύστημα (CGER) | 0% | 100% | ||
ΑΕΠ | ΑΕΠ κατά κεφαλήν (Ισότιμη αγοραστική δύναμη) (GDPpc) | 100 USD |
40.000 USD |