Μεντινέτ Χαμπού
Νεκρικός ναός του φαραώ Ραμσή Γ΄ / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Μεντινέτ Χαμπού (αγγλικά: Medinet Habu) είναι ο νεκρικός ναός του φαραώ Ραμσή Γ' (1184 - 1153 π.Χ.) της 20ης Δυναστείας. Βρίσκεται στον ομώνυμο οικισμό, κοντά στους πρόποδες των Θηβαϊκών λόφων, στη δυτική όχθη του Νείλου, απέναντι από τη σύγχρονη πόλη του Λούξορ της Αιγύπτου.
Μεντινέτ Χαμπού | |
---|---|
Ο νεκρικός ναός του Ραμσή Γ΄ στο Μεντινέτ Χαμπού και ο σύγχρονος οικισμός | |
Είδος | αρχαιολογική θέση και Αιγυπτιακός ναός |
Γεωγραφικές συντεταγμένες | 25°43′11″N 32°36′3″E |
Τοποθεσία | Medinet Habu |
Χώρα | Αίγυπτος |
Προστασία | τμήμα μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς |
Πολυμέσα | |
δεδομένα (π) |
Ο τάφος του Ραμσή Γ' (KV11) βρίσκεται στην κοντινή Κοιλάδα των Βασιλέων. Σύμφωνα με τις ταφικές πρακτικές του Νέου Βασιλείου και για να προφυλλάσσονται από την τυμβωρυχία, οι βασιλικοί και πλούσιοι τάφοι ήταν υπόγειοι, λαξευμένοι στις ερημικές πλαγιές των λόφων της περιοχής, ενώ οι νεκρικοί ναοί των φαραώ ανοικοδομούνταν σε περίοπτο σημείο της εύφορης πεδιάδας του Νείλου.
Ο νεκρικός ναός του Ραμσή Γ' ονομάζεται και "Οίκος των εκατομυρίων ετών του User-Maat-Re Meriamun", που είναι το όνομα θρόνου του και σημαίνει "Αυτός που είναι ενωμένος με την αιωνιότητα και ανήκει στον Άμωνα-Ρα".[1]
Οι φαραώ έκτιζαν τους νεκρικούς ναούς τους με απώτερο σκοπό την παντοτινή διατήρηση της ανάμνησης της βασιλείας και των επιτευγμάτων τους, καθώς και της μεταθανάτιας λατρείας τους.[2]
Στην αρχαία Αίγυπτο η περιοχή του σημερινού Μεντινέτ Χαμπού ονομαζόταν Djanet και συνδεόταν με την πρώτη θεϊκή εμφάνιση του Άμωνα. Ένας μικρός ναός του Άμωνα που χρονολογείται στην εποχή της 18ης Δυναστείας βρίσκεται στα ανατολικά του νεκρικού ναού του Ραμσή Γ'. Κτίστηκε την περίοδο βασιλείας της Χατσεψούτ και του Τούθμωση Γ' επάνω στα ερείπια προγενέστερου ναού αφιερωμένου στον ίδιο θεό. Η ονομασία "Μεντινέτ Χαμπού" δόθηκε στην περιοχή πολλούς αιώνες αργότερα και προέρχεται πιθανόν από την λέξη hbw = ibis, ίβις, το ιερό πτηνό του Θωθ, ίσως από έναν μικρό ναό Πτολεμαϊκής περιόδου, το Qasr el-Aguz, ο οποίος οικοδομήθηκε στην περιοχή και ήταν αφιερωμένος στον Θωθ, και την λέξη "Habu" = Hapu (Χαπού) από τον Αμενχοτέπ, τον γιό του Χαπού[3], ο οποίος ήταν αξιωματούχος του φαραώ Αμενχοτέπ Γ' με ποικίλα καθήκοντα (αρχιτέκτων, γραφέας, ιερέας, δημόσιος υπάλληλος) και η υψηλή θέση που κατείχε στο ανάκτορο φαίνεται από το γεγονός ότι του επετράπη να κτίσει τον νεκρικό ναό του δίπλα σε αυτόν του Αμενχοτέπ Γ' - μία τιμή εξαιρετικά σπάνια - ο οποίος βρίσκεται στην ίδια περιοχή της θηβαϊκής πεδιάδας.[4]
Παρόλο που υπάρχουν και άλλα οικοδομήματα στο Μεντινέτ Χαμπού, το ταφικό μνημείο του Ραμσή Γ' της 20ης Δυναστείας είναι τόσο σημαντικό που ολόκληρη η περιοχή ταυτίζεται σήμερα σχεδόν απόλυτα με αυτό. Δεν είναι μόνο οι εντυπωσιακές διαστάσεις, η αρχιτεκτονική και η καλλιτεχνική αξία του ναού που τον καθιστούν αξιόλογο, αλλά κυρίως οι ανάγλυφες διακοσμητικές παραστάσεις του που συνοδεύονται από ιερογλυφικές επιγραφές, στοιχεία που αποτελούν μοναδική πηγή ιστορικών πληροφοριών σχετικά με την παρουσία και την ήττα των λεγόμενων "Λαών της Θαλάσσης" κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ραμσή Γ'.
Ο πρώτος Ευρωπαίος που περιέγραψε το ναό στη σύγχρονη λογοτεχνία ήταν ο Βιβάν Ντενόν, ο οποίος τον επισκέφτηκε μεταξύ των ετών 1799-1801.[5] Ο Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν περιέγραψε λεπτομερώς τον ναό το 1829.[6]
Οι πρώτες ανασκαφές του ναού πραγματοποιήθηκαν σποραδικά την περίοδο από το 1859 έως το 1899, υπό την αιγίδα του Τμήματος Αρχαιοτήτων Αιγύπτου. Κατά τη διάρκεια αυτών των δεκαετιών ο κυρίως ναός καθαρίστηκε και ένας μεγάλος αριθμός οικοδομημάτων Κοπτικής περιόδου καταστράφηκε, δίχως να έχει καταγραφεί.[7]
Από το 1924 και σχεδόν αδιάκοπα, οι εργασίες ανασκαφής, καταγραφής και συντήρησης του ναού διευκολύνθηκαν κατά κύριο λόγο από τις Αρχιτεκτονικές και Επιγραφικές Έρευνες του Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγου.