Νήσος Ναβάσσα
ακατοίκητο νησί στην Καραϊβική Θάλασσα From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Νήσος Ναβάσσα (γαλλικά: La Navasse, Αϊτινή κρεολή γλώσσα: Lanavaz ή Lavash) είναι ένα μικρό, ακατοίκητο νησί στην Καραϊβική Θάλασσα. Αποτελεί υπερπόντιο έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Διεκδικείται όμως και από την Αϊτή.[1]
| Νήσος Ναβάσσα | |
|---|---|
 | |
 | |
| Χώρα | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
| Διοικητική υπαγωγή | Απομακρυσμένες Νησίδες των Ηνωμένων Πολιτειών |
| Γεωγραφική υπαγωγή | Μεγάλες Αντίλλες |
| Ίδρυση | 1857 |
| Έκταση | 5,4 km² |
| Υψόμετρο | 69 μέτρα |
| Πληθυσμός | 0 (2018) |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η Ναβάσσα καταλαμβάνει έκταση 5,2 τετραγωνικών χιλιομέτρων περίπου. Βρίσκεται σε στρατηγική θέση, αφού απέχει μόλις 160 χιλιόμετρα από τη ναυτική βάση των ΗΠΑ στο Γκουαντάναμο της Κούβας. Το υψηλότερο σημείο του νησιού είναι μία ανώνυμη κορυφή ύψους 77 μέτρων, που απέχει 110 μέτρα από το φάρο του νησιού.
Το έδαφος του νησιού αποτελείται κυρίως από κοράλλια και ασβεστόλιθο, και περικλείεται από λευκούς βράχους, το ύψος των οποίων κυμαίνεται μεταξύ εννέα και δεκαπέντε μέτρων. Ωστόσο υπάρχει αρκετή βλάστηση, που χρησιμεύει σαν τροφή για τις κατσίκες. Συναντά κανείς ακόμη πυκνές συστάδες δέντρων, που μοιάζουν με συκιές και διάσπαρτους κάκτους. Η μορφολογία του νησιού είναι παρόμοια με αυτή του νησιού Μόνα. Οι ομοιότητες των δύο νησιών όμως δε σταματούν εκεί, καθώς και τα δύο είναι κτήσεις των ΗΠΑ, υπήρξαν μέρη εξόρυξης γκουανό και είναι φυσικά καταφύγια. Το νησί είναι ακατοίκητο και μεταβαίνουν σε αυτό κατά κύριο λόγο ψαράδες από την Αϊτή. Η Ναβάσσα δε διαθέτει λιμάνι, παρά μόνο απότομες ακτές, ο μοναδικός της φυσικός πόρος είναι το γκουανό και η μοναδική οικονομική δραστηριότητα που λαμβάνει χώρα σε αυτή είναι η αλιεία.
Το 1504 ο Χριστόφορος Κολόμβος έχοντας προσαράξει στην Τζαμάικα έστειλε μερικά μέλη του πληρώματός του με κανό στην Ισπανιόλα για να ζητήσουν βοήθεια. Στη διαδρομή τους πέρασαν από ένα νησί, στο οποίο όμως δε βρήκαν νερό. Το ονόμασαν Ναβάσσα, από το nava, που σημαίνει απλό. Η Ναβάσσα δεν προσεγγίστηκε από τους ναυτικούς για τα επόμενα 350 χρόνια. Παρά έναν προγενέστερο ισχυρισμό της Αϊτής, το νησί κατοχυρώθηκε ως κτήση των ΗΠΑ το 1857, από τον Πίτερ Ντάνκαν, έναν Αμερικανό καπετάνιο. Αποτέλεσε το τρίτο νησί που έγινε κτήση των ΗΠΑ χάρη στα κοιτάσματα γκουανό που διαθέτει. Η ενεργή εξόρυξη των κοιτασμάτων έλαβε χώρα από το 1865 έως το 1898. Η Αϊτή διαμαρτυρήθηκε αλλά οι ΗΠΑ απέρριψαν την ένσταση αυτή και από τον Οκτώβριο του 1857 διατηρούν το νησί σαν μη ενσωματωμένη κτήση τους.
Το φωσφορικό γκουανό ήταν ένα οργανικό λίπασμα, υψίστης σημασίας για την αμερικανική γεωργία του δέκατου ένατου αιώνα. Ο Ντάνκαν πούλησε τα δικαιώματα της ανακάλυψης του στον εργοδότη του, έναν Αμερικανό έμπορο γκουανό με έδρα την Τζαμάικα, ο οποίος με τη σειρά του τα μεταβίβασε στη νεοσυσταθείσα Φωσφορική Εταιρεία της Ναβάσσα με έδρα τη Βαλτιμόρη. Μετά από μια μικρή διακοπή εξαιτίας του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου, η εταιρεία έχτισε μεγαλύτερες εγκαταστάσεις εξόρυξης με οικήματα για τους 140 νέγρους εργάτες από το Μέριλαντ και τους λευκούς επιστάτες τους. Κατασκευάστηκαν ακόμη ένα σιδηρουργείο, αποθήκες και μία εκκλησία. Η εξόρυξη ξεκίνησε το 1865. Οι εργάτες χρησιμοποιούσαν δυναμίτη και τσεκούρια για την εξόρυξη του γκουανό. Στη συνέχεια το μετέφεραν μέσω βαγονιών στον όρμο Λούλου (Lulu Bay), όπου πακεταριζόταν και μεταφερόταν στο πλοίο της εταιρείας, το « S.S. Romance ». Οι εγκαταστάσεις στον όρμο ονομάζονταν πόλη Λούλου, με βάση παλαιότερους χάρτες. Οι σιδηροτροχιές επεκτάθηκαν αργότερα και στην ενδοχώρα.
Η εξόρυξη του γκουανό απαιτούσε μυϊκή δύναμη. Αυτό σε συνδυασμό με την τροπική ζέστη οδήγησε σε εξέγερση των εργατών το 1889. Πέντε επόπτες θανατώθηκαν κατά τις συγκρούσεις. Δεκαοκτώ εργάτες οδηγήθηκαν στη Βαλτιμόρη, όπου και δικάστηκαν κατηγορούμενοι για φόνο. Μία μυστική οργάνωση συγκέντρωσε χρήματα για να τους βοηθήσει, ενώ η υπεράσπιση ισχυρίστηκε ότι οι πελάτες της βρίσκονταν σε αυτοάμυνα ή ενήργησαν εν βρασμώ ψυχής. Ισχυρίστηκε επίσης ότι η δικαιοδοσία των δικαστικών αρχών των ΗΠΑ δεν εκτεινόταν στο νησί. Τον Οκτώβριο του 1890 η υπόθεση παραπέμφθηκε στο ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ, όπου τρεις εργάτες καταδικάστηκαν σε εκτέλεση την ερχόμενη άνοιξη. Η έγγραφη διαμαρτυρία, που υπογράφηκε από εκκλησίες νέγρων και ενόρκους των προηγούμενων δικών, οδήγησε τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπέντζαμιν Χάρρισον, να μετατρέψει την ποινή σε ισόβια κάθειρξη.
Η εξόρυξη ξεκίνησε και πάλι αλλά σε περιορισμένο επίπεδο. Ο Ισπανοαμερικανικός πόλεμος του 1898 ανάγκασε την εταιρεία εξόρυξης να εγκαταλείψει το νησί. Στη συνέχεια η εταιρεία χρεοκόπησε και οι νέοι ιδιοκτήτες δε συνέχισαν τις εργασίες μετά το 1901.
Η Ναβάσσα βρέθηκε και πάλι στο επίκεντρο με τη διάνοιξη της διώρυγας του Παναμά το 1914. Η θαλάσσια επικοινωνία της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ διαμέσου του καναλιού διέρχεται από το πέρασμα Γουίντγαρντ, το οποίο βρίσκεται μεταξύ Κούβας και Αϊτής. Το νησί, το οποίο ήταν ανέκαθεν επικίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα χρειαζόταν πλέον ένα φάρο, ο οποίος και κατασκευάστηκε το 1917. Είχε ύψος 46 μέτρων και βρισκόταν 120 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ένας φύλακας και δύο βοηθοί ανέλαβαν τη λειτουργία του φάρου μέχρι το 1929, οπότε και η λειτουργία του αυτοματοποιήθηκε. Στη συνέχεια συντηρητές επισκέπτονταν το νησί δύο φορές το χρόνο για να εξασφαλίσουν την ομαλή λειτουργία του φάρου. Κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου το ναυτικό των ΗΠΑ εγκατέστησε στη Ναβάσσα παρατηρητήριο. Το νησί δεν ξανακατοικήθηκε έκτοτε.
Το 1930 μία ερευνητική αποστολή από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ εξερεύνησε το έδαφος και τη θαλάσσια ζωή του νησιού. Μέχρι το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο πολλοί ραδιοερασιτέχνες επισκέπτονταν το νησί και πραγματοποιούσαν εκπομπές από αυτό, καθώς η Ναβάσσα αντιμετωπίζεται σαν χώρα από την Αμερικανική Ένωση Ραδιοερασιτεχνών (American Radio Relay League). Πολλοί ψαράδες, κυρίως προερχόμενοι από την Αϊτή, ψαρεύουν επίσης στα νερά που περικλείουν το νησί.
Από το 1903 έως το 1917, η Ναβάσσα ήταν εξαρτώμενη από τη ναυτική βάση του Γκουαντάναμο και από το 1917 έως το 1996 πέρασε υπό την εποπτεία της ακτοφυλακής των ΗΠΑ. Από τις 16 Ιανουαρίου του 1996 όμως υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικών των ΗΠΑ. Η αλλαγή αυτή έγινε με βάση την οδηγία No. 3205.[2] Στις 29 Αυγούστου του 1996, η ακτοφυλακή των ΗΠΑ έθεσε εκτός λειτουργίας το φάρο. Για στατιστικούς λόγους, η Ναβάσσα περιλαμβάνεται στα μικρά Εξωτερικά Νησιά των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το 1998 μία νέα εξερευνητική αποστολή αυτή τη φορά από το Κέντρο για την προστασία των θαλασσών της Ουάσιγκτον, περιέγραψε το νησί σαν «ένα μοναδικό τόπο διατήρησης βιοποικιλότητας της Καραϊβικής». Τόσο το έδαφος του νησιού όσο και τα παράκτια οικοσυστήματά του κατόρθωσαν να παραμείνουν ανέγγιχτα καθ’ όλη τη διάρκεια του εικοστού αιώνα.
Για την επόμενη δεκαετία τουλάχιστον αναμένεται να πραγματοποιούνται εξερευνητικές αποστολές στο νησί κάθε χρόνο.
Με βάση την οδηγία 3210 της τρίτης Δεκεμβρίου του 1999 [3] το Καταφύγιο Ψαριών κι Άγριας Φύσης ανέλαβε την εποπτεία του νησιού, το οποίο έγινε πλέον καταφύγιο άγριας φύσης γνωστό και ως Καταφύγιο Άγριας Φύσης της Ναβάσσα. Το Γραφείο νησιωτικής πολιτικής έχει την αρμοδιότητα για τα πολιτικά ζητήματα του νησιού, ενώ η δικαστική εξουσία ασκείται απευθείας από το πλησιέστερο επαρχιακό δικαστήριο των ΗΠΑ.
Η πρόσβαση στο νησί μπορεί να προβεί μοιραία για το οικοσύστημα, γι' αυτό και επιτρέπεται μόνο μετά από άδεια του Καταφυγίου Ψαριών και Άγριας Φύσης, που εδρεύει στο Πουέρτο Ρίκο. Η αλλαγή καθεστώτος οδήγησε σε αποκλεισμό των ραδιοερασιτεχνών με αποτέλεσμα να ασκηθούν πιέσεις στο Κογκρέσο, προκειμένου να επιτευχθεί η άρση του. Η αιτία της επιμονής αυτής είναι ότι η περιοχή είναι μοναδική για εκπομπές με βάση το διακριτικό σήμα KP1 (call sign KP1).
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
