Ριβουλόζη-1,5-διφωσφορική καρβοξυλάση/οξυγενάση
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η ριβουλόζη-1,5-διφωσφορική καρβοξυλάση/οξυγενάση, κοινώς γνωστή με τις συντομογραφίες RuBisCo[1] RuBPCase[2] ή RuBPco,[3], στην ελληνική βιβλιογραφία και ως ρουμπίσκο,[4][5] είναι ένα κεφαλαιώδους σημασίας ένζυμο (EC 4.1.1.39) που εμπλέκεται στο πρώτο σημαντικό στάδιο της στερέωσης του άνθρακα κατά τη βιοχημική διεργασία με την οποία το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας μετατρέπεται από τα ανώτερα φυτά και άλλους φωτοσυνθετικούς οργανισμούς σε μόρια πλούσια σε ενέργεια, όπως γλυκόζη.
Σε χημικούς όρους, το ένζυμο αυτό καταλύει την καρβοξυλίωση της 1,5-διφωσφορικής ριβουλόζης (επίσης γνωστή ως RuBP). Είναι ίσως το πιο άφθονο ένζυμο στον πλανήτη Γη.[6][7][8]
Η RuBisCO είναι σημαντική βιολογικά επειδή καταλύει την πρωτογενή χημική αντίδραση μέσω της οποίας ο ανόργανος άνθρακας εισέρχεται στη βιόσφαιρα. Ενώ πολλά αυτοτροφικά βακτήρια και αρχαία σταθεροποιούν τον άνθρακα μέσω της αναγωγικής οδού ακετυλο-CoA, του κύκλου 3-υδροξυπροπιονικού ή του αντίστροφου κύκλου Krebs, αυτές οι οδοί συνεισφέρουν σχετικά λίγο στην παγκόσμια δέσμευση άνθρακα σε σύγκριση με αυτόν που καταλύεται από την RuBisCO. Η φωσφοενολοπυρουβική καρβοξυλάση, σε αντίθεση με την RuBisCO, σταθεροποιεί μόνο προσωρινά τον άνθρακα.
Αντικατοπτρίζοντας τη σημασία της, η RuBisCO είναι η πιο άφθονη πρωτεΐνη στα φύλλα, αντιπροσωπεύοντας το 50% της διαλυτής πρωτεΐνης των φύλλων στα φυτά C (20-30% του συνολικού αζώτου των φύλλων) και το 30% της διαλυτής πρωτεΐνης των φύλλων στα φυτά C (5-9 % του συνολικού αζώτου των φύλλων).[9] Δεδομένου του σημαντικού της ρόλου στη βιόσφαιρα, η γενετική μηχανική της πρωτείνης RuBisCO στις καλλιέργειες παρουσιάζει συνεχές ενδιαφέρον.