Στεφανιαία καρδιακή νόσος
From Wikipedia, the free encyclopedia
Στεφανιαία καρδιακή νόσος, ή απλά στεφανιαία νόσος, προκαλείται όταν οι αθηρωματικές πλάκες πληρώνουν, δηλαδή γεμίζουν, στον αυλό των αιμοφόρων αγγείων της καρδιάς (λέγονται στεφανιαίες αρτηρίες), και εμποδίζουν τη ροή του αίματος στην καρδιά.[1][2] Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη παροχή οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών στους ιστούς της καρδιάς. Η ελάττωση της παροχής οξυγόνου στο μυοκάρδιο προκαλεί κλινικά τη στηθάγχη (σταθερή ή ασταθή), και μπορεί να οδηγήσει στο έμφραγμα του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή).[3] Με την πάροδο του χρόνου, η στεφανιαία νόσος μπορεί επίσης να αποδυναμώσει το μυοκάρδιο και να συμβάλει στην καρδιακή ανεπάρκεια, και στις αρρυθμίες.[4]
Στεφανιαία καρδιακή νόσος | |
---|---|
Απεικόνιση αθηροσκλήρωσης σε μια στεφανιαία αρτηρία. | |
Ειδικότητα | Καρδιολογία, καρδιοχειρουργική |
Συμπτώματα | Πόνος στο στήθος, δύσπνοια |
Επιπλοκές | Καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμία, έμφραγμα του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή), καρδιογενές σοκ, καρδιακή ανακοπή |
Αίτια | Αθηροσκλήρωση των αρτηριών της καρδιάς |
Παράγοντες κινδύνου | Υψηλή αρτηριακή πίεση, κάπνισμα, διαβήτης, έλλειψη άσκησης, παχυσαρκία, υψηλή χοληστερόλη στο αίμα |
Διαγνωστική μέθοδος | Ηλεκτροκαρδιογράφημα, τεστ κοπώσεως, αξονική στεφανιογραφία |
Πρόληψη | Υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση, διατήρηση υγιούς βάρους, διακοπή του καπνίσματος |
Θεραπεία | Διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση (PCI), επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης - bypass (CABG) |
Φαρμακευτική αγωγή | Ασπιρίνη, β-αναστολείς, νιτρογλυκερίνη (φάρμακο), στατίνες |
Νοσηρότητα | 110 εκατομμύρια (2015) |
Θνησιμότητα | 8,9 εκατομμύρια (2015) |
Ταξινόμηση | |
ICD-9 | 414.00 |
MeSH | D003327 |
Υπεύθυνη τις περισσότερες φορές για την εμφάνιση της νόσου είναι μια κατάσταση γνωστή με το όνομα αθηρoσκλήρωση, η οποία οφείλεται στην δημιουργία αθηρωματικών πλακών που επικάθονται στο εσωτερικό των στεφανιαίων αρτηριών προκαλώντας έτσι την στένωση του αυλού τους και τη μείωση του παρεχόμενου αίματος. Οι αθηρωματικές πλάκες αποτελούνται κυρίως από χοληστερόλη, λιπώδη στοιχεία, ινώδη ιστό και ενίοτε από κατά τόπους εναποθέσεις ασβεστίου. Η σταδιακή αυτή συσσώρευση, που ονομάζεται αρτηριοσκλήρυνση, προκαλεί στένωση ή απόφραξη των αγγείων.
Η ρήξη της πλάκας, ή αθηρώματος,[5] και η δημιουργία θρόμβου, που ονομάζεται αθηροθρόμβωση αποτελεί αιτία οξέων ισχαιμικών ή στεφανιαίων συνδρόμων. Ο σχηματισμός αποφρακτικού θρόμβου έχει ως αποτέλεσμα την παντελή και παρατεταμένη έλλειψη οξυγόνου στο μυοκάρδιο, η οποία με τη σειρά της προκαλεί νέκρωση του μυοκαρδίου, ή αλλιώς έμφραγμα.[4]
Τα συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου μπορεί να είναι διαφορετικά από άτομο σε άτομο, ακόμη και αν έχουν τον ίδιο τύπο στεφανιαίας νόσου. Ωστόσο, επειδή πολλοί άνθρωποι δεν έχουν συμπτώματα, δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από στεφανιαία νόσο μέχρι να εμφανίσουν πόνο στο στήθος, καρδιακή προσβολή ή ξαφνική καρδιακή ανακοπή.[2] Στα ύποπτα συμπτώματα περιλαμβάνονται πόνος ή δυσφορία στο στήθος που μπορεί να ταξιδέψει στον ώμο, στο χέρι, στην πλάτη, στο λαιμό ή στη γνάθο. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται με την άσκηση ή συναισθηματικό στρες, διαρκούν λιγότερο από λίγα λεπτά και βελτιώνονται με την ανάπαυση. Περιστασιακά εμφανίζεται κάψιμο στην περιοχή της καρδιάς, όπως επίσης δύσπνοια.[6] Στους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου περιλαμβάνονται η υψηλή αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα, ο διαβήτης, η έλλειψη άσκησης, η παχυσαρκία, η υψηλή χοληστερόλη στο αίμα, η κακή διατροφή, η κατάθλιψη, και η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ.[7][8]
Ένας αριθμός εξετάσεων μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της νόσου. Αυτές περιλαμβάνουν το ηλεκτροκαρδιογράφημα, το τεστ κοπώσεως, την αξονική στεφανιογραφία, τις εξετάσεις αίματος κ.α.[9][10] Η πρόληψη της νόσου μπορεί να επιτευχθεί μέσω της υγιεινής διατροφής, τακτικής άσκησης, διατήρησης υγιούς βάρους, και αποφυγής του καπνίσματος.[11] Μετά τη διάγνωση, η θεραπεία περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, φαρμακευτική αγωγή, και χειρουργικές επεμβάσεις. Τα φάρμακα που συνήθως χρησιμοποιούνται είναι τα αντιαιμοπεταλιακά (αραιωτικά του αίματος), όπως η ασπιρίνη,[12] όπως επίσης β-αναστολείς, φαρμακευτική νιτρογλυκερίνη, στατίνες κ.α. Στις χειρουργικές επεμβάσεις περιλαμβάνονται η διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση (PCI), και η επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης - bypass (CABG).[13]
Η στεφανιαία νόσος είναι η πιο κοινή ασθένεια μεταξύ των καρδιαγγειακών παθήσεων.[14] Το 2015, επηρέασε 110 εκατομμύρια ανθρώπους και οδήγησε σε 8,9 εκατομμύρια θανάτους. Αποτελεί το 15,6% όλων των θανάτων, κάτι που την καθιστά την πρωταρχική αιτία θανάτου παγκοσμίως.[3]