Τίσα
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Τίσα είναι ένας από τους κυριότερους ποταμούς της Κεντρικής Ευρώπης. Κάποτε ονομαζόταν «ο πιο Ουγγρικός ποταμός» επειδή έρεε εξ ολοκλήρου στο Βασίλειο της Ουγγαρίας, μέχρι τη συνθήκη του Τριανόν. Σήμερα διασχίζει αρκετά εθνικά σύνορα.
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Τίσα | |
---|---|
Η διαδρομή του Τίσα | |
Πηγές | Ανατολικά Καρπάθια |
Εκβολές | Δούναβης |
Χώρες Λεκάνης | Ουκρανία Σερβία |
Μήκος | 965 χλμ. |
Υψόμετρο Πηγών | 2.020 m |
Υψόμετρο Εκβολών | 80 m |
Μέση εκροή | 796 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο |
Παραπόταμοι | Vișeu River, Iza River, Someș River[1], Körös River[2], Μουρές[3], Crasna[1], Teresva[4], Tereblya[4], Rika[4], Borzsa[1], Bodrog[5][1], Zagyva[6], Bila Tysa[4], Τσικ, Tur River[1], Aranca River, Σάγιο[6], Μπέγκα[5], Batar, Jegrička, Κέρες, Kosivska River[4], d:Q4303732[7], Săpânța River, Baia River, Bicu River, Chorna Tysa[4], Sarasău River, Șaroș River, Șugătag River, d:Q12100215[4], Shopurka River[4], Bilyy[4], d:Q1035072[6], Apshitsa[4] και d:Q12163155[4] |
wikidata (π • σ • ε ) |
Ο Τίσα πηγάζει στα Ανατολικά Καρπάθια σε υψόμετρο 2.020 μέτρων, κοντά στο Ράχιβ της Ουκρανίας, στη συμβολή του Λευκού Τίσα και του Μαύρου Τίσα (ο πρώτος πηγάζει στα βουνά Τσορνόγκορα, ο δεύτερος στην οροσειρά Γκόργκανι). Από εκεί ο Τίσσα ρέει δυτικά, ακολουθώντας σχεδόν τα σύνορα της Ουκρανίας με τη Ρουμανία, κατόπιν στην Ουγγαρία, όπου και βρίσκεται και το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής του, και τέλος στη Σερβία. Εισέρχεται στην Ουγγαρία στο Tίσαμπεκς, τη διασχίζει από βορρά προς νότο και, 10 χιλιόμετρα νότια της ουγγρικής πόλης Σέγκεντ, εισέρχεται στη Σερβία. Τέλος ενώνεται με το Δούναβη κοντά στο χωριό Nόβι Σλάνκαμεν στη Βοϊβοντίνα της Σερβίας, μεταξύ του Νόβι Σαντ και του Βελιγραδίου.
Ο Τίσα αποστραγγίζει μια έκταση περίπου 156.087 τετραγωνικών χιλιομέτρων και έχει μήκος 965 χιλιομέτρων - η μεγαλύτερη λεκάνη απορροής και το δεύτερο μεγαλύτερο μήκος από όλους τους παραποτάμους του Δούναβη μετά το Σάβο. Η μέση ετήσια απόρροή του είναι 792 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Συνεισφέρει περίπου το 13% της συνολικής απορροής του Δούναβη. Στην Ουγγαρία το 1970 κατασκευάστηκε φράγμα για να ρυθμιστεί η ροή του και να αποφεύγονται πλημμύρες, με τη δημιουργία μιας μεγάλης τεχνητής λίμνης. Ο Τίσα είναι πλωτός στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής του, εκτός από περιόδους μεγάλων πλημμυρών και παρατεταμένης ξηρασίας.
Λέγεται ότι ο Αττίλας έχει ταφεί κάτω από τμήμα εκτροπής του ποταμού Τίσα.