Ταλμούδ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Ταλμούδ (εβρ. תַּלְמוּד 'talmūd') είναι το βασικό κείμενο του ραββινικού Ιουδαϊσμού και αποτελεί την κύρια πηγή τού σύγχρονου εβραϊκού θρησκευτικού νόμου, της χαλακά (halakha), καθώς και της εβραϊκής θεολογίας[1]. Το Ταλμούδ σημαίνει στα εβραϊκά «διδασκαλία» ή «μελέτη».[2] Ώς τη σύγχρονη εποχή, σε όλες σχεδόν τις εβραϊκές κοινότητες το Ταλμούδ υπήρξε κέντρο τής εβραϊκής ζωής και θεμελιώδες στοιχείο τής εβραϊκής σκέψης· συνήθως εθεωρείτο οδηγός για την καθημερινή ζωή των απανταχού Εβραίων.
Ο όρος Ταλμούδ αναφέρεται κυρίως στην εξωβιβλική συλλογή κειμένων που προσδιορίζονται ειδικότερα ως «Βαβυλωνιακό Ταλμούδ» (Talmud Bavli), αν και υπάρχει επίσης μια συλλογή κειμένων που συγκροτήθηκε νωρίτερα και είναι γνωστή ως «Ταλμούδ τής Ιερουσαλήμ» (Talmud Yerushalmi). Ενίοτε αποκαλείται επίσης Σας (shas, εβρ. ש״ס), συντομευμένη μορφή τής φράσης shisha sedarim «έξι εντολές» τού Μισνά.
Το Ταλμούδ αποτελείται από δύο συστατικά τμήματα. 1) Το Μισνά (εβρ. משנה, περ. 200 μ.Χ.), γραπτό υπόμνημα του ραββινικού Ιουδαϊσμού στον Προφορικό Νόμο, και 2) τη Γκεμαρά (περ. 500 μ.Χ.), ερμηνευτικό κείμενο του Μισνά συνοδευόμενο από γραπτές παρατηρήσεις στην εβραϊκή Βίβλο. Ο όρος Ταλμούδ μπορεί να αναφέρεται είτε στο Μισνά είτε στη Γκεμαρά είτε σε αμφότερα.
Η πλήρης μορφή τού Ταλμούδ περιλαμβάνει 63 πραγματείες, που χωρίζεται σε έξι μέρη (sedarim). Είναι γραμμένο στη μισναϊκή Εβραϊκή (με επί μέρους τμήματα στην Αραμαϊκή, περιέχει δε τις γνώμες και τις διδαχές χιλιάδων ραββίνων (από την προχριστιανική εποχή ώς τον 5ο αι.) σε ποικιλία θεμάτων, περιλαμβανομένης της χαλακά, της εβραϊκής ηθικής, φιλοσοφίας, των ηθών και εθίμων τού εβραϊσμού κ.ά. Το Ταλμούδ συνιστά τη βάση κάθε κωδικοποίησης του εβραϊκού νόμου και παρατίθεται ευρέως στη ραββινική γραμματεία. Μετά τον Μωσαϊκό Νόμο είναι το έργο που επέδρασε όσο κανένα άλλο στη ζωή και τη σκέψη τού Ιουδαϊσμού.