Φρέντρικσταντ

Το Φρέντρικσταντ (νορβηγικά: Fredrikstad, παλαιότερα Frederiksstad κυριολεκτικά Πόλη του Φρειδερίκου) είναι πόλη και δήμος της περιφέρειας Βίκεν της Νορβηγίας. Το διοικητικό κέντρο του δήμου είναι η ομώνυμη πόλη.

Φρέντρικσταντ
Σημαία Έμβλημα
Φρέντρικσταντ
Χώρα	Νορβηγία[1]
Διοικητική υπαγωγή	Όστφολντ
Ίδρυση	1567[2]
Διοίκηση
• mayor of Fredrikstad	Jon-Ivar Nygård (2011–2021)[3], Siri Martinsen (2021–2023)[4] και Arne Sekkelsten (από 2023)[4]
• Μέλος του/της	IAKS[5] International Cities of Refuge Network[6]
Έκταση	292,56 km²[7]
Πληθυσμός	84.444 (1  Ιανουαρίου 2023)[8]
Ζώνη ώρας	UTC+01:00
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Καθεδρικός του Φρέντρικσταντ

Ferrari 355 F1 Berlinetta στη Γέφυρα του Φρέντρικσταντ

Η Παλιά Πόλη του Φρέντρικσταντ ^[9]

Η πόλη του Φρέντρικσταντ ιδρύθηκε το 1567 από τον Βασιλιά Φρειδερίκο Β΄ και έγινε δήμος την 1η Ιανουαρίου 1838. Ο αγροτικός δήμος Γκλέμεν συγχωνεύθηκε με το Φρέντρικσταντ την 1η Ιανουαρίου 1964, όπως και οι αγροτικοί δήμοι Μπόργκε, Ονσεϊ, Κρόκερεϊ και Ρόλσβεϊ την 1η Ιανουαρίου 1994.

Η πόλη βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Γκλόμα, εκεί όπου αυτός συναντά το Σκάγκερακ, περίπου 20 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Σουηδία. Μαζί με το γειτονικό Σάρπσμποργκ το Φρέντρικσταντ αποτελεί την πέμπτη μεγαλύτερη πόλη της Νορβηγίας: Φρέντρικσταντ / Σάρπσμποργκ. Την 1η Ιανουαρίου 2018, σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της Νορβηγίας, αυτοί οι δύο δήμοι έχουν συνολικό πληθυσμό 136.117 με 80.977 στο Φρέντρικσταντ και 55.140 στο Σάρπσμποργκ.

Το Φρέντρικσταντ χτίστηκε στις εκβολές του Γκλόμα σε αντικατάσταση του Σάρπσμπουργκ (15 χιλιόμετρα ανάντη), όταν αυτό κάηκε από τον Σουηδικό Στρατό τον 16ο αιώνα. Μερικοί από τους πολίτες του Σάρπσμπουργκ παρέμειναν και ξαναέχτισαν την παλιά τους πόλη στον αρχικό της χώρο και πήραν το καθεστώς της πόλης το 1839.

Το κέντρο της πόλης βρίσκεται στη δυτική όχθη του Γκλόμα, ενώ η παλιά πόλη στην ανατολική όχθη είναι η καλύτερα διατηρημένη οχυρωμένη πόλη της Βόρειας Ευρώπης.

Το Φρέντρικσταντ είχε μια μεγάλη βιομηχανία κοπής ξυλείας και ήταν σημαντικό λιμάνι για την εξαγωγή της και στη συνέχεια ναυπηγική βιομηχανία, έως ότου το κύριο ναυπηγείο έκλεισε το 1988. Οι κύριες βιομηχανίες είναι σήμερα διάφορες χημικές μονάδες και άλλες ελαφρές βιομηχανίες.

Το 2005 το Φρέντρικσταντ ήταν το τελευταίο λιμάνι φιλοξενίας των Αγώνων Εκπαιδευτικών Ιστιοφόρων, προσελκύοντας χιλιάδες στην πόλη. Το 2019 ήταν το πρώτο λιμάνι υποδοχής.

Το 2017 η πόλη κέρδισε το εθνικό βραβείο της πιο ελκυστικής πόλης. Το βραβείο χορηγείται κάθε χρόνο από τη Νορβηγική κυβέρνηση βάσει κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών κριτηρίων.^[10]

Γενικές πληροφορίες

Ονομα

Η πόλη πήρε το όνομά της από τον Φρειδερίκος Β΄ της Δανίας το 1569. Τo δεύτερο συνθετικό σημαίνει "πόλη".

Πριν από το 1877 το όνομα γραφόταν Frederiksstad, στη συνέχεια από το 1877-1888 Fredriksstad και τελικά από το 1889 γράφεται με την τρέχουσα μορφή του: Fredrikstad.

Εμβλημα

Το έμβλημα είναι από τη σύγχρονη εποχή. Καθιερώθηκε στις 21 Απριλίου 1967. Βασίζεται στην παλαιότερη γνωστή σφραγίδα της πόλης, που χρονολογείται από το 1610. Δείχνουν ένα φρούριο φρουρούμενο από μια αρκούδα. Περιέργως το Φρέντρικσταντ δεν είχε οχυρώσεις το 1610 (απέκτησε μερικές στο τέλος του 17ου αιώνα). Ιδρύθηκε από πολίτες του Σάρπσμποργκ και τόσο το φρούριο όσο και η αρκούδα προέρχονται από το παλιό έμβλημα του Σάρπσμποργκ. Η σύνθεση της σφραγίδας χρησιμοποιήθηκε επίσης ως έμβλημα από τις αρχές του 19ου αιώνα. Το νέο καθιερώθηκε στην 400η επέτειο της πόλης το 1967 και δείχνει μια πιο μοντέρνα παραλλαγή του φρουρίου και της αρκούδας.^[11]

Ιστορία

Μετά την πυρπόληση του Σάρπσμποργκ κατά τον Επταετή Βόρειο Πόλεμο (1563 - 1570) ο βασιλιάς Φρειδερίκος Β΄ της Δανίας αποφάσισε με βασιλικό διάταγμα να ανοικοδομήσει την πόλη 15 χιλιόμετρα νότια της αρχικής τοποθεσίας. Η γειτνίαση αυτής της νέας τοποθεσίας με τη θάλασσα και η προσβάσιμη ύπαιθρος που την περιέβαλλε, την καθιστούσε καλύτερη από την προηγούμενη. Το όνομα Φρέντρικσταντ χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σε μια επιστολή του Βασιλιά με ημερομηνία 6 Φεβρουαρίου 1569. Η προσωρινή οχύρωση που χτίστηκε κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Αννίβα (1644–1645) μεταξύ Σουηδίας και Δανίας-Νορβηγίας, έγινε μόνιμη τη δεκαετία του 1660.

Τις εργασίες για τις οχυρώσεις διεύθυνε αρχικά ο Βίλεμ Κούχερον και αργότερα ο Γιόχαν Κάσπαρ φον Σίσινιον. Κατά τα επόμενα 60 χρόνια χτίστηκαν αρκετές οχυρώσεις στο Φρούριο του Φρέντρικσταντ, συμπεριλαμβανομένων των Ισεγκραν, Κόνγκστεν και Σίσινιον. Το 1735 ιδρύθηκε ένα προάστιο στη δυτική πλευρά του Γκλόμα, το Βέστσιντεν. Αυτό το τμήμα αναπτύχθηκε στη συνέχεια ταχύτερα από την παλιά πόλη και έγινε το κυρίαρχο κέντρο της πόλης. Τα περισσότερα κτίρια στην παλιά πόλη κάηκαν κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς το 1764.

Τη δεκαετία του 1840 η εξαγωγή ξυλείας από το Φρέντρικσταντ άρχισε να κερδίζει δυναμική. Τη δεκαετία του 1860 πολλά ατμοκίνητα πριονιστήρια ξύλου χτίστηκαν κατά μήκος του ποταμού και το 1879 ο σιδηρόδρομος έφτασε στο Φρέντρικσταντ, οδηγώντας σε περαιτέρω ανάπτυξη. Με την πτώση των εξαγωγών ξυλείας ως αποτέλεσμα του εκσυγχρονισμού των βιομηχανιών επεξεργασίας ξύλου στις αρχές του 1900 η παραγωγή του Φρέντρικσταντ στράφηκε σε άλλους τύπους προϊόντων. Αργότερα έγινε ένα από τα σημαντικότερα βιομηχανικά κέντρα της Νορβηγίας, διάσημα για το μεγάλο ναυπηγείο, το Fredrikstad Mekaniske Verksted.

Αθλητισμός

Στο Φρέντρικσταντ έχει την έδρα της η εννέα φορές πρωταθλήτρια Νορβηγίας στο ποδόσφαιρο Φρέντρικσταντ ΦΚ, που αγωνίζεται στο Φρέντρικσταντ Στάντιον. Είναι επίσης η πόλη όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε ο διάσημος και πετυχημένος προπονητής της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της Νορβηγίας Εγκιλ Ολσεν.

Το Φρέντρικσταντ έχει επίσης μερικές ομάδες χόκεϊ σάλας, όπως οι Slevik IBK, Fredrikstad IBK και St. Croix Pirates και μια ομάδα χόκεϊ επί πάγου, τη Stiernen Hockey.

Υπάρχει επίσης μια ομάδα αμερικανικού ποδοσφαίρου, η Fredrikstad Eagles.

Εκπαίδευση

Το Φρέντρικσταντ έχει τρεις ανώτερες σχολές. Η σχολή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Frederik II παρέχει γενικές και οικονομικές/διοικητικές σπουδές. Η ανώτερη σχολή Frederik II αποτελεί μια συγχώνευση του γυμναστικού Frydenberg και του Christianslund και του Handelsgymnasium. Η ανώτερη σχολή Glemmen παρέχει εκπαιδευτική κατάρτιση και σπουδές. Η Wang Toppidret Fredrikstad είνσι για αθλητικές, επιστημονικές, γλωσσικές, κοινωνικές και οικονομικές σπουδές. Υπάρχει επίσης το Steiner, μια ιδιωτική εκπαιδευτική εναλλακτική για ανώτερης βαθμίδας πρωτοβάθμιας εκπαίδευση.

Το Πανεπιστημιακό Κολλέγιο Εστφολντ παρέχει ανώτατη εκπαίδευση (επιπέδου μάστερ και μπάτσελορ) στην Ακαδημία Παραστατικών Τεχνών, στη Σχολή Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας και στη Σχολή Μηχανικής στο Κρόκερει. Εδώ υπσρχει επίσης το Κολλέγιο Εστφολντ, με βραχυχρόνια επαγγελματικά προγράμματα αδειοδότησης τεχνιτών/ξεναγών ή τουλάχιστων πενταετούς εμπειρίας σε τεχνικές και υγειονομικές/κοινωνικές επιστήμες.

Επίσης το Τμήμα Δημοσιογραφίας έχει την έδρα του στο Φρέντρικσταντ και παρέχει κυρίως συνεχιζόμενη εκπαίδευση σε δημοσιογράφους και εκδότες.

Μουσείο του Φρέντρικσταντ

Το Μουσείο του Φρέντρικσταντ βρίσκεται στην Παλιά Πόλη και παρουσιάζει την ιστορία της πόλης και της γύρω περιοχής. Το μουσείο διαχειρίζεται επίσης το Αρχοντικό Ελινγκαρντ στο Ενσει και το Φρούριο Τοργκάουτεν. Το Μουσείο ιδρύθηκε το 1903 και από το 2003 η διεύθυνσή του βρίσκεται στο Τειχούσετ στην Παλιά Πόλη.^[12]

Σημαντικοί κάτοικοι

• Ρόαλντ Άμουνδσεν εξερευνητής
• Ταρίκ Ελιουνούσι ποδοσφαιριστής της ΑΙΚ και της Εθνικής Νορβηγίας
• Χανς Νίλσεν Χάουγκε (1771-1824) ανανεωτικός ιεροκήρυκας
• Ισαμπελ Χέρλοβσεν (γ. 1988) ποδοσφαιρίστρια της Εθνικής Νορβηγίας
• Εγκιλ (Ντρίλο) Ολσεν (γ. 1942) προπονητής της Εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου Νορβηγίας τη δεκαετία του 1990
• Ντένις Στόρχει (γ. 1960) ηθοποιός
• Χάραλντ Ζβαρτ (γ. 1965) Ολλανδονορβηγός σκηνοθέτης
• Γερν Αντερσεν (γ. 1963) προπονητής ποδοσφαίρου

Αριθμός μεταναστών (1ης και 2ης γενιάς) στο Φρέντρικσταντ κατά χώρα προέλευσης το 2017^[13]

Καταγωγή	Αριθμός
Ιράκ ! Ιράκ	2,138
Πολωνία ! Πολωνία	1,386
Σομαλία ! Σομαλία	1,225
Κοσσυφοπέδιο ! Κοσσυφοπέδιο	828
Σουηδία ! Σουηδία	714
Βοσνία και Ερζεγοβίνη ! Βοσνία και Ερζεγοβίνη	626
Ιράν ! Ιράν	501
Συρία ! Συρία	374
Λιθουανία ! Λιθουανία	366
Δανία ! Δανία	341
Ρωσία ! Ρωσία	283
Γερμανία ! Γερμανία	268
Αφγανιστάν ! Αφγανιστάν	253
Ταϊλάνδη ! Ταϊλάνδη	247
Βιετνάμ ! Βιετνάμ	228

Αδερφοποιημένες πόλεις

• Άλμποργκ, Δανία
• Νίζνι Νόβγκοροντ, Ρωσία
• Καρλσρόγκα, Σουηδία
• Κότκα, Φινλανδία
• Στουτγκάρδη, Γερμανία
• Λίβερπουλ, Ηνωμένο Βασίλειο
• Χούσαβικ, Ισλανδία

Παραπομπές

1. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 7152. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018.
2. Ανακτήθηκε στις 13  Νοεμβρίου 2018.
3. «Ordføreren». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21  Αυγούστου 2020.
4. «Nå er Arne (45) ordfører – den første i Fredrikstad fra Høyre på hundre år». Fredriksstad Blad. 19  Οκτωβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 19  Οκτωβρίου 2023.
5. iaks.sport/find-a-member. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2021.
6. icorn.org/city/fredrikstad. Ανακτήθηκε στις 4  Ιουνίου 2024.
7. Norwegian Mapping and Cadastre Authority: «Arealstatistikk for Norge 2020». (Μποκμάλ) Area statistics for Norway 2020. Norwegian Mapping and Cadastre Authority. 20  Δεκεμβρίου 2019.
8. «07459: Alders- og kjønnsfordeling i kommuner, fylker og hele landets befolkning (K) 1986 - 2023». Statistics Norway. 21  Φεβρουαρίου 2023.
9. Fredrikstad kommune
10. «Fredrikstad kåret til Norges mest attraktive by». www.vg.no (στα Νορβηγικά Μποκμάλ). Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2019.
11. Norske Kommunevåpen (1990). «Nye kommunevåbener i Norden». Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2008.
12. Fredrikstad museum (Østfoldmuseene Org) Αρχειοθετήθηκε 3 April 2015 στο Wayback Machine.
13. «Immigrants and Norwegian-born to immigrant parents, by immigration category, country background and percentages of the population» (στα Αγγλικά). ssb.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2017.