Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης[1] είναι ένα νομικά δεσμευτικό έγγραφο που περιέχει μια σειρά από αστικά, πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα που εγγυώνται σε όλους τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αρχικά προτάθηκε στο Συμβούλιο της Νίκαιας το 2000, τέθηκε όμως σε ισχύ ως μέρος της Συνθήκης της Λισσαβώνας την 1η Δεκεμβρίου 2009.[2]
- Δεν πρέπει να συγχέεται με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Τα θεμελιώδη δικαιώματα του Χάρτη είναι η αξιοπρέπεια, οι ελευθερίες, η ισότητα, η αλληλεγγύη, τα δικαιώματα των πολιτών και η δικαιοσύνη.[1] Για πρώτη φορά, όλα τα δικαιώματα που μέχρι τότε υπήρχαν σε διάφορα νομικά έγγραφα, όπως οι εθνικές νομοθεσίες των κρατών μελών και οι διεθνείς συμβάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, των Ηνωμένων Εθνών και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας συγκεντρώθηκαν σε ένα ενιαίο έγγραφο. Ο Χάρτης ενισχύει την ασφάλεια που απορρέει από το δίκαιο όσον αφορά στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, προστασία που από το 1969 διασφαλίζεται από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με την τρέχουσα διατύπωση του άρθρου 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.[3]
Σύμφωνα με τον Χάρτη, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να ενεργούν και να νομοθετούν με βάση τον Χάρτη. Σε αντίθετη περίπτωση το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα καταργήσει τη νομοθεσία που τον αντιβαίνει. Ο Χάρτης αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού δικαίου και εφαρμόζεται τόσο από τα όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ όσο και από τα κράτη μέλη.[1]
Ο Χάρτης δεν πρέπει να συγχέεται με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η οποία υπογράφηκε το 1950. Όλα τα δικαιώματα της ΕΣΔΑ περιλαμβάνονται στον Χάρτη. Ωστόσο, ο Χάρτης αντιμετωπίζει ορισμένα σύγχρονα ζητήματα που δεν περιλαμβάνονται στην ΕΣΔΑ (για παράδειγμα, ανθρώπινη κλωνοποίηση, προστασία δεδομένων κ.α.). Η ΕΣΔΑ διακηρύχθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης και εποπτεύεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο της Γαλλίας, ενώ ο Χάρτης διακηρύχθηκε από την Ευρωπαϊκή Συνέλευση και εποπτεύεται από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λουξεμβούργο.[4]