آنالوگ زمین
From Wikipedia, the free encyclopedia
آنالوگ زمین، که گاهی به آن سیاره یا قمرِ زمین مانند نیز گفته میشود؛ (هرچند که این اصطلاح میتواند به هر سیاره که دارای شباهتهایی با زمین است نیز اشاره داشتهباشد و نباید با سیاره زمینسان اشتباه شود)، یک سیاره فراخورشیدی یا قمری در هر سامانه ستارهای است، که انتظار میرود در یک موقعیت و شرایط محیطی شبیه به وضعیت موجود کرهٔ زمین؛ در ناحیهٔ کمربند حیات ستارهٔ خود قرارگرفتهباشد.
بر اساس این باور که؛ هرچه وضعیت یک سیاره شباهت بیشتری با زمین داشتهباشد، احتمال وجود زیست پیچیدهٔ فرازمینی در آن بیشتر است، اخترزیستشناسان و اخترشناسان این احتمال را مورد توجه ویژه قرار دادهاند. مدتهاست که گمانهزنیهایی بر این پایه صورت گرفته و بهصورت موضوعی در علوم، فلسفه، داستانهای علمی–تخیلی و نیز فرهنگ عامه ارائه و ابراز شدهاست. مدافعان اکتشاف و دسترسی و بهرهگیری از فضا مدتهاست که به دنبال یافتن یک آنالوگ زمین بهعنوان «خانه دوم» او هستند، در حالی که طرفداران فضا و بقا چنین سیارهای را «خانه جدید» بالقوه برای بشریت میدانند.
پیش از آغاز کاوشهای علمی برای یافتن و بررسی سیارههای فراخورشیدی، بحث امکان وجود آنها از راه فلسفه و داستانهای علمی مطرح بود. بر پایهٔ اصل میانهپذیری سیارههای مانند زمین بایستی در جاهای دیگر گیتی نیز متداول باشند، در حالی که فرضیهٔ بیهمتایی زمین نشان میدهد که اینگونه سیارهها بسیار نادر هستند. هزاران سیستم ستارهای دارای سیارهٔ فراخورشیدی که تا کنون کشف شده با سامانه خورشیدی ما تفاوت زیادی دارند و فرضیهٔ زمین نادر را پشتیبانی میکنند.
به باور فلاسفه، اندازهٔ گستردگی جهان به گونهای است که سیارهای کمو بیش یکسان با زمین بایستی در جایی وجود داشتهباشد. در آیندهٔ بسیار دور، ممکن است بشر با استفاده از توان فناوری خود آنالوگ زمین را زمینیسازی کند. بر پایهٔ فرضیه چندجهانی نیز یک آنالوگ زمین میتواند در جهان دیگری وجود داشتهباشد یا حتی زمین خود نسخهٔ دیگری از چنین سیارهای در یک جهان موازی باشد.
در ۴ نوامبر ۲۰۱۳، اخترشناسان، بر اساس دادههای ماموریت فضایی کپلر، گزارش دادند که در حدود ۴۰ میلیارد سیاره زمینسان میتواند در مدارهای قابل سکونت ستارههای خورشیدمانند و ستارههای کوتولهسرخ در کهکشان راه شیری در گردش باشند.[1][2] تخمین زده میشود ۱۱ میلیارد از این سیارهها در حال گردش به دور ستارههای خورشید مانند هستند.[3] نزدیکترین سیاره میتواند ۱۲ سال نوری فاصله داشتهباشد.[1][2]
یافتههای علمی دهههای ۱۹۹۰ تا کنون بر گسترش دامنهٔ زمینههای اخترزیستشناسی، مدلهای زیستپذیری سیارهای و جستجوی هوش فرازمینی (SETI) تأثیر زیادی داشتهاست. دانشمندان تخمین میزنند که ممکن است میلیاردها سیاره به اندازه زمین در کهکشان راه شیری موجود باشند.[2][4]