اوزبوی
رودی در ترکمنستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
اوزبوی (گاهی اوزبوج) یکی از شاخابههای آمودریا بود که در قسمت شمال غربی بیابان قرهقوم ترکمنستان تا سده هفدهم میلادی جریان داشت. این رود در آن زمان ناگهان خشک شد و جمعیت کشاورزی را که در امتداد سواحل آن میزیستند پراکنده کرد. ناحیه رود اوزبوی بخشی از منطقه باستانی داهستان بودهاست.
اوزبوی که اکنون به صورت یک کانال رودخانه خشک و کانونی برای کاوشهای باستانشناسی است، حدود ۷۵۰ کیلومتر (۴۷۰ مایل) جریان داشت. بستر آن از شاخه ای از رودخانه آمودریا از طریق دریاچه ساریقمیش تا دریای خزر ادام مییافت.[1][2] یک تمدن رودخانه ای دستکم از سده پنجم قبل از میلاد تا سده هفدهم پس از میلاد در کنار این رودخانه وجود داشت تا اینکه آبی که اوزبوی را تغذیه میکرد ناگهان از مسیر اصلی آمودریا خارج شد. اوزبوی خشک شد و قبایلی که در کرانههای رودخانه ساکن بودند ناگهان پراکنده شدند و بازماندگان به بیاباننشینان کوچنشین تبدیل شدند.[3]
در اوایل دهه ۱۹۵۰، کار ساختوساز برای ساخت یک کانال آبیاری بزرگ تقریباً در امتداد بستر پیشین رودخانه اوزبوی آغاز شد. با این حال، این پروژه به زودی پس از مرگ ژوزف استالین در سال ۱۹۵۳ رها شد. بعدها، کانال قرهقوم در مسیری کاملاً متفاوت، بسیار جنوبیتر، ساخته شد.
درهوار اوزبوی در مریخ به نام این رودخانه نامگذاری شدهاست.