حق داشتن یک محیط سالم
From Wikipedia, the free encyclopedia
حق داشتن یک محیط سالم یا حق داشتن یک محیط پایدار و سالم، حق انسانی است که توسط سازمانهای حقوق بشری و سازمانهای محیط زیست برای محافظت از سیستمهای اکولوژیکی که سلامت انسان را تأمین میکنند، حمایت میشود.[1][2][3] این حق با سایر حقوق بشر متمرکز بر سلامتی از جمله حق آدمی در آب و فاضلاب، حق غذا و حق بر سلامتی مرتبط است.[4] حق داشتن یک محیط سالم از رویکرد حقوق بشر برای محافظت از کیفیت محیط استفاده میکند در مقابل نظریه حقوقی ایجاد شده برای حقوق طبیعت که سعی در گسترش حقوق ایجاد شده برای انسان یا سایر اشخاص حقوقی به طبیعت دارد.[5]
این حق وظیفه دولت را برای تنظیم و اجرای قوانین زیستمحیطی، کنترل آلودگی و در غیر اینصورت تأمین عدالت و حمایت از جوامعی که از مشکلات زیستمحیطی آسیب دیدهاند، ایجاد میکند.[6] حق داشتن یک محیط زیست سالم حق مهمی برای ایجاد سوابق قانونی زیستمحیطی برای دعاوی مربوط به تغییر اقلیم و سایر موارد زیستمحیطی بودهاست.[7][8]
حق داشتن یک محیط سالم در هسته جهانی رویکرد حقوق بشر و تغییرات اقلیمی قرار دارد. توافقنامههای بینالمللی حمایت کننده از این حق شامل اعلامیه استکهلم ۱۹۷۲، اعلامیه ریو ۱۹۹۲ و میثاق جهانی جدید برای محیط زیست است.[9] بیش از ۱۵۰ ایالت در سازمان ملل از طریق قانونگذاری، دادرسی، قانون اساسی، قانون معاهده یا سایر اختیارات قانونی به نوعی این حق را به رسمیت شناختهاند.[10] منشور آفریقایی برای حقوق بشر و مردم، کنوانسیون آمریکایی برای حقوق بشر و توافقنامه اسکازو، هر یک شامل حق داشتن یک محیط سالم است.[11] چارچوبهای دیگر حقوق بشر، مانند پیماننامه حقوق کودک، به موارد زیستمحیطی اشاره دارد زیرا مربوط به کانون توجه این چارچوب در این مورد حقوق کودکان است.
گزارشگران ویژه سازمان ملل در زمینه حقوق بشر و محیط زیست جان اچ ناکس (۲۰۱۲–۲۰۱۸) و دیوید آر. بوید (۲۰۱۸–) توصیههایی در مورد نحوه رسمیت بخشیدن به این حقوق در قوانین بینالمللی ارائه دادهاند.[12] این مورد توسط تعدادی از کمیتهها در سطح سازمان ملل و همچنین جوامع محلی محلی مانند دادگستری شهر نیویورک مورد تأیید قرار گرفت.[13]