قیچی
From Wikipedia, the free encyclopedia
قِیچی یا (فارسی:دوکارد[1]) ابزاری است که به وسیله آن پارچه، کاغذ، مو و اشیاء دیگر را میبرند و دارای دو شاخه بُرنده است که از وسط به یکدیگر وصل شدهاند. قیچی معمولاً ابزاری آهنی و مرکب از دو تیغه بُرنده است که به واسطه میخ یا پیچی آن دو تیغه روی هم قرار میگیرند و هر چیز جامدی را به کمک آن میبرند.
قیچی از ترکیب دو نوع ماشین ساده یعنی گُوِه و اهرم تشکیل میشود.
نامهای اصیل فارسی آن دوکارد، گاز و ناخنپیرای بوده که مدِتی با نام عربی مقراض و در دورهٔ جدید در ایران با نام ترکی قیچی (در اصل قیچا) نامیده میشود. البته برخی ریشهٔ این واژه را قیچین یعنی ابزاری که قی شمع را میچیند دانستهاند.[2]
امروزه به خاطر کاربرد روستایی آن، واژهٔ دوکارد تنها برای اشاره به قیچی پشمچین بهکار میرود.[3] در اصطلاح خیاطان خردهپارچههایی را که خیاط پس از بُرش لباس از پارچه جدا میکند و دیگر قابل استفاده نیست «دَمقیچی» مینامند. حالت فعلی از نامواژه قیچی به کمک فعلهای کردن و زدن درست میشود. در کل قیچی یکی از پرکارترین وسایل در زندگی روزمره ماست.[2]