مارتین اسکورسیزی
فیلمساز آمریکایی / From Wikipedia, the free encyclopedia
مارتین چارلز اسکورسیزی (انگلیسی: Martin Charles Scorsese؛ زادهٔ ۱۷ نوامبر ۱۹۴۲) فیلمساز آمریکایی است. آثار او مضامین گوناگونی مانند هویت ایتالیایی-آمریکایی، مفاهیم کاتولیکِ گناه و رستگاری،[2] ایمان،[3] شاه نر، هیچانگاری،[4] جنایت و فرقهگرایی را دربردارد. پنج فیلم او از سوی کتابخانه کنگره که از دید «فرهنگی، تاریخی یا زیباییشناختی» قابل توجهاست، در فهرست ملی ثبت فیلم ثبت شدهاست.[5] اسکورسیزی در سال ۱۹۹۰ سازمان غیرانتفاعی بنیاد فیلم، در ۲۰۰۷ بنیاد جهانی سینما و در ۲۰۱۷ پروژه میراث فیلم آفریقا را تأسیس کردهاست.[6]
مارتین اسکورسیزی | |
---|---|
نام هنگام تولد | مارتین چارلز اسکورسیزی[1] |
زادهٔ | ۱۷ نوامبر ۱۹۴۲ (۸۱ سال) نیویورک سیتی، ایالات متحده |
پیشه |
|
سالهای فعالیت | ۱۹۶۲–اکنون |
همسر(ها) |
|
شریک(های) زندگی | ایلیانا داگلاس (۱۹۸۹–۱۹۹۷) |
فرزندان | ۳ |
والدین |
اسکورسیزی در دانشگاه نیویورک تحصیل کرد و در سال ۱۹۶۴ لیسانس ادبیات انگلیسی خود را از آنجا دریافت کرد. او در سال ۱۹۶۸ مدرک کارشناسی ارشد هنرهای زیبا در فیلم را از دانشکده مدرسه هنر تیش دریافت کرد.[7] نخستین فیلم بلند او، چه کسی در اتاقم را میزند (۱۹۶۷) از سوی راجر ایبرت، منتقد سینما، مورد تحسین قرار گرفت.[8] او مستند وودستاک (۱۹۷۰) را به همراه دوستش ساخت که برندهٔ جایزهٔ اسکار شد.[9] اسکورسیزی در سال ۱۹۷۱ به هالیوود نقل مکان کرد و در آنجا با تعدادی از کارگردانان جوان همکاری کرد.[10] او سپس فیلمهای باکسکار برتا (۱۹۷۲) و خیابانهای پایین شهر (۱۹۷۳) را کارگردانی کرد.
اسکورسیزی در ۱۱ فیلم با رابرت دنیرو همکاری کردهاست. فیلمهای او با دنیرو عبارتند از تریلر روانشناختی راننده تاکسی (۱۹۷۶)، درام ورزشی زندگینامهای گاو خشمگین (۱۹۸۰)، کمدی سیاه سلطان کمدی (۱۹۸۲)، درام موزیکال نیویورک، نیویورک (۱۹۷۷)، تریلر روانشناختی تنگه وحشت (۱۹۹۱) و فیلمهای جنایی خیابانهای پایین شهر (۱۹۷۳)، رفقای خوب (۱۹۹۰)، کازینو (۱۹۹۵) مرد ایرلندی (۲۰۱۹) و قاتلان ماه گل (۲۰۲۳).[11] همکاریهای او با لئوناردو دیکاپریو نیز مورد توجه است؛ اوهفت فیلم دیکاپریو را کارگردانی کردهاست: فیلم حماسی تاریخی دارودستههای نیویورکی (۲۰۰۲)، فیلم زندگینامهای هوانورد (۲۰۰۴)، تریلر جنایی رفتگان (۲۰۰۶)، تریلر روانشناختی جزیره شاتر (۲۰۱۰)، کمدی سیاه گرگ وال استریت (۲۰۱۳) و قاتلان ماه گل (۲۰۲۳). رفتگان برندهٔ جوایز اسکار بهترین کارگردانی و بهترین فیلم شد. اسکورسیزی همچنین همکاری طولانی مدتی با تدوینگر فیلم تلما شونمیکر داشتهاست. از دیگر کارهای سینمایی اسکورسیزی میتوان به کمدی سیاه پس از ساعات اداری (۱۹۸۵)، درام عاشقانه عصر معصومیت (۱۹۹۳)، درام ماجراجویی هوگو (۲۰۱۱) و حماسی مذهبیهای آخرین وسوسه مسیح (۱۹۸۸)، کوندان (۱۹۹۷) و سکوت اشاره کرد.
در سال ۲۰۰۷، جایزه مرکز کندی از سوی مرکز هنرهای نمایشی جان اف کندی بهدلیل نفوذش در فرهنگ آمریکایی به او اهدا و در سال ۲۰۰۳ ستارهای با نام او در پیادهروی مشاهیر هالیوود ثبت شد.[12] او همچنین در سال ۲۰۱۲ جایزهٔ بفتا فلوشیپ را دریافت کرد.[13] اسکورسیزی برای مشارکت خود در سینما جایزهٔ یک عمر دستاورد هنری بنیاد فیلم آمریکا را دریافت کرد و علاوه بر این برندهٔ جوایز نخل طلا، بهترین کارگردان جشنواره کن، شیر نقرهای، یک جایزهٔ گرمی، سه جایزهٔ امی ساعات پربیننده، سه جایزهٔ گلدن گلوب، سه جایزهٔ بفتا و دو جایزهٔ انجمن کارگردانان آمریکا شدهاست. اسکورسیزی همچنین برای کار در تلویزیون، از جمله کارگردانی قسمتهایی از امپراتوری بوردواک و واینل از شبکهٔ اچبیاو مشهور است. او طرفدار موسیقی راک است و چندین مستند در این زمینه از جمله وودستاک (۱۹۷۰)، آخرین والس (۱۹۷۸) و راهی به خانه نیست (۲۰۰۵) را تدوین و کارگردانی کردهاست.