فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
پلیس جمهوری اسلامی ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران[8] (اختصاری فَراجا)[9][10] شاخهای از نیروهای مسلح ایران است، که وظایف پلیس و مرزبانی را در کشور برعهده دارد. پیشینه شکلگیری این سازمان به سال ۱۲۵۸ و تأسیس شهربانی بازمیگردد. نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (اختصاری ناجا) در سال ۱۳۷۰ از ادغام شهربانی، ژاندارمری و کمیته انقلاب اسلامی تشکیل شد.[11] فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۰ با هدف تغییر ساختار نیروی انتظامی و ارتقاء ساختار آن از سطح نیرو به فرماندهی، ایجاد شد.[12] فراجا مسئولیت حفظ امنیت درون ایران را برعهده دارد و کارکرد آن توسط رهبر جمهوری اسلامی نظارت میشود.[13] فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به دلیل داشتن وظیفه تأمین شبانهروزی نظم و امنیت داخلی، بیش از نهادهایی چون سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی با مردم در ارتباط مستقیم است. شمار کارکنان فعال در فرماندهی انتظامی (افسران و درجهداران) بالغ بر ۶۰ هزار نفر برآورد شدهاست. از سال ۱۴۰۱، سرتیپ پاسدار احمدرضا رادان فرماندهی انتظامی کل کشور را برعهده دارد.[14]
فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران | |
---|---|
نشان فرماندهی انتظامی | |
بنیانگذاری | [1]۱۲۵۷ (۱۴۶ سال پیش) (برای اولین بار به صورت شهربانی) ۱۳۷۰ ۱۴۰۰ (۲ سال پیش) ( بهعنوان فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران) |
کشور | ایران |
وفاداری | نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران |
گونه | پلیس |
نقش | پلیس اسلامی مجری قانون شهربانی مرزبانی |
اندازه | تخمین سال ۱۳۹۵: |
بخشی از | نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران |
نام رایج | پلیس ایران |
نام(های) مستعار | فراجا[4] و ناجا (قدیمی) |
شعار(ها) | (به عربی: کُونُواْ قَوَّامِینَ لِلّهِ شُهَدَاء بِالْقِسْط)، (به فارسی: همواره برای خدا قیام کنید و به عدالت گواهی دهید) [قرآن مائده ۸] |
سازمان (های) قبلی | شهربانی (۱۳۷۰–۱۲۹۲) ژاندارمری ایران (۱۳۷۰–۱۲۸۹) کمیته انقلاب اسلامی (۱۳۷۰–۱۳۵۷) |
سالگردها | ۱۳ مهر[5] |
درجات | فهرست درجات |
آذینها | فهرست اختصاصی فهرست مشترک |
رستهها | فهرست کامل |
وبگاه | |
فرماندهان | |
فرمانده کل قوا | سید علی خامنهای |
فرمانده کل انتظامی | سرتیپ پاسدار احمدرضا رادان[6] |
سازمان ناظر | وزارت کشور[7] |
وزیر کشور | احمد وحیدی |
جانشین فرمانده | سرتیپ پاسدار قاسم رضایی |
معاون هماهنگکننده | سرتیپ پاسدار حمیدرضا اشراق |
وحشیگری فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران علیه مردم این کشور، با تحریمهای حقوق بشری همراه بودهاست و شماری از سران آن و مقامات محلیاش، از سوی غرب تحریم شدهاند. از یگان ویژه این سازمان، بهعنوان «سرکوبگرترین نیروی ضدشورش جمهوری اسلامی» یاد شدهاست که در خونینترین سرکوبهای خیابانی تاریخ جمهوری اسلامی در سال ۱۳۹۸، از مهمترین نیروهای حاضر در خیابان بود. محاصره، کشتار و آتش گشودن به سوی مردم معترض، خشونت در بازداشتگاهها، کشتن کودک هنگام تعقیب و غیره، نقدهای جدی را به این سازمان وارد کردهاند. به گزارش یورونیوز در سال ۲۰۲۰ برخی باور دارند که ملزم بودن پلیس جمهوری اسلامی ایران برای پیشگیری از نقض شدن احکام شرعی از سوی مردم، بانی آن شدهاست که پلیس در ایران این دوره، بیشتر از آن که پایهگذار امنیت مردم این کشور باشد، باعث ناامنی روانی میان شهروندان باشد. جمع کردن دیشهای ماهواره، کتکزدن و اعمال خشونت علیه مردم به خاطر شئونات و حجاب، دیگر کارهای فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران میباشند، که مورد نقد قرار گرفتهاند. گرداندن متهمان در شهر که شامل نوجوانان زیر سن قانونی میشدهاست نیز توسط رسانهها و مردم، نقد شدهاست. با این حال، از سوی دیگر در بهمن ۱۳۹۹، حسین اشتری، فرمانده کل انتظامی، بر «اجرای قانون توأم با رأفت اسلامی» تأکید کرد. وی همچنین اعلام کردهاست که «نیروهای یگان ویژه در همهٔ عرصهها در کنار مردم و همراه آنان هستند».
در ۱۷ اکتبر ۲۰۲۲ اتحادیه اروپا این نهاد را به دلیل سرکوب اعتراضات تحریم کرد.[15]