گودال قیر
From Wikipedia, the free encyclopedia
چالههای قیر که گاهی به عنوان چالههای آسفالت شناخته میشوند، رسوبات آسفالت بزرگی هستند. آنها در حضور نفت تشکیل میشوند که نفت، وقتی مواد آلی پوسیده تحت فشار زیر زمین قرار میگیرند، ایجاد میشود. اگر این نفت خام از طریق شکستگیها، مجراها یا لایههای سنگهای رسوبی متخلخل از لایههای زیرین زمین، به روی زمین تراوش کند، امکان دارد که در سطح زمین جمع شود و در چالههایی انباشته شود.[1] اجزای سبکتر نفت خام تبخیر میشوند و یک آسفالت سیاه و چسبناک از خود به جای میگذارند که همان قیر است. تجمع این قیرهای باقیمانده، چالههای قیر را میسازد.[1]
چالههای قیر در بالای ذخایر نفت تشکیل میشوند و این ذخایر نفتی اغلب در نفتگیرها یافت میشوند. در واقع، حدود ۸۰ درصد نفتی که روی زمین تا کنون یافت شده، در نفتگیرها یافت شدهاست.[2] تاقدیس یا نفت گیر چینهایی در لایههای چینهشناسی هستند که در آن هر نیمی از چین یا اعوجاج لایههای زیرین زمین، از قله و بخش سطحی خود، فاصله میگیرند. چنین سازههایی معمولاً در بالای گسلهای رانش یا در پوستههای در حرکت، که لایههای زیرین زمین در آن مناطق در حال خم شدن و چین خوردگی است، ایجاد میشوند. اگر سازه بالای چین اولاً مقعر و رو به پایین (قوسی) باشد و ثانیاً جنس آن به صورت سنگی و همچنین غیر متخلخل یا آکویتارد مانند شیل باشد، تله تاقدیس محسوب میشود.[2] شکل این بخش یک نمودار مقطع ساختگی است که نفتی که در یک تله تاقدیس گیر کرده را نشان میدهد. اگر گسل یا شکستگی در لایههای پوشاننده بالای ذخیره نفت وجود داشته باشد، این نفت مدفون ممکن است به سطح مهاجرت کند و چالهها را ایجاد کند.