یونان
کشوری در قارۀ اروپا / From Wikipedia, the free encyclopedia
یونان (به یونانی: Ελλάδα, اِلادا) یا گاهی با نام رسمی جمهوری یونان (به یونانی: Ελληνική Δημοκρατία, اِلينيكی ديموكراتيا) یا یونانستان کشوری در اوراسیا واقع در جنوب شرقی اروپا و جنوب شبهجزیره بالکان است. این کشور همچنین جزایری بسیاری مانند رودس، جزیره کوس، ساموس، خیوس و لسبوس دارد و یک کشور اوراسیایی محسوب میشود. این کشور از شمال با آلبانی، مقدونیه شمالی و بلغارستان، و از شرق با ترکیه دارای مرز مشترک زمینی است. سرزمین اصلی یونان در جنوب و شرق به وسیله دریای مدیترانه احاطه شده و از غرب به دریای یونان و دریای کرت محدود است. پایتخت و بزرگترین شهر این کشور آتن و زبان رسمی آن یونانی است.[2] یونان کشوری با ۱۰٬۷۱۸٬۵۶۵ نفر جمعیت در سال ۲۰۲۰ و ۱۳۱٬۹۹۰ کیلومتر مربع، وسعت است.[3]
یونان Ελληνική Δημοκρατία یونان | |
---|---|
شعار: آزادی یا مرگ | |
سرود: سرودی برای آزادی | |
پایتخت و بزرگترین شهر | آتن ۳۸°۰۰′ شمالی ۲۳°۴۳′ شرقی |
زبان(های) رسمی | زبان یونانی |
حکومت | جمهوری پارلمانی |
اکاترینی ساکلاروپولو کیریاکوس میتسوتاکیس | |
بنیانگذاری | ۳۰۰۰ (پیش از میلاد) ۲۵ مارس ۱۹۲۱ ۳ اکتبر ۱۸۲۹ |
مساحت | |
• کل | ۱۳۱٬۹۹۰ کیلومتر مربع (۵۰٬۹۶۰ مایل مربع) (۹۶ام) |
• آبها (٪) | ۰٫۸۶۶۹ |
جمعیت | |
• سرشماری | ۱۰٬۳۰۹٬۸۷۵[1] (۷۴ام) |
• تراکم | ۸۲ بر کیلومتر مربع (۲۱۲٫۴ بر مایل مربع) (۱۲۰ام) |
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۰۷ |
• کل | ۳۰۵٫۵۹۵ میلیارد دلار (۳۷ام) |
• سرانه | ۲۷٬۳۶۰ دلار (۲۷ام) |
شاخص توسعه انسانی (۲۰۰۴) | ۰٫۹۲۱ ۲۴ام(بالا) |
واحد پول | یورو (€)۱ (EUR) |
منطقه زمانی | EET |
EEST | |
جهت رانندگی | راست |
پیششماره تلفنی | ۳۰+ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | GR |
دامنه سطحبالا | .gr |
یونان تاریخی بسیار طولانی و درخشان در عرصهٔ جهانی دارد. عموماً، این کشور را مهد فرهنگ غربی و خاستگاه دموکراسی، فلسفه غرب، بازیهای المپیک، علوم سیاسی، تاریخنگاری، ریاضیات یونانی، تئاتر و نمایشنامهنویسی (شامل کمدی و تراژدی) میدانند. یونان تاریخی خاص و پرحادثه تجربه کرده و میراث فرهنگیاش نفوذ عمیقی در شمال آفریقا و منطقهٔ خاورمیانه دارد؛ و یکی از بنیانهای فرهنگ اروپا و آنچه امروز بهعنوان «غرب» خوانده میشود همین کشور است. در کل، اثر فرهنگ یونانی بر فرهنگ اروپای امروزی را بسیار عمیق میدانند.[4] میراثدار یونان باستان، امپراتوری بیزانس و نزدیک چهار سده سلطهٔ امپراتوری عثمانی است. امروز یونان کشوری توسعهیافته و دارای شاخص کیفیت زندگی بالا و شاخص توسعه انسانی بسیار بالا است. این کشور همچنین بزرگترین اقتصاد منطقهٔ بالکان است.[5]
یونان یکی از کشورهای مؤسس سازمان ملل متحد و عضو نهادهای شورای اروپا، سازمان تجارت جهانی، سازمان امنیت و همکاری اروپا و سازمان بینالمللی فرانکفونی است.[6] یونان همچنین عضو اتحادیه اروپا (از ۱۹۸۱)، عضو منطقه پولی و اقتصادی یورو (از ۲۰۰۱)،[7] ناتو (از ۱۹۵۱)، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی یا OECD (از ۱۹۶۰) و آژانس فضایی اروپا یا ESA (از ۲۰۰۱) است و دارای ۱۸ اثر جهانی ثبتشده در یونسکو میباشد و صنعت گردشگری پُررونقی دارد.[8]
نظام سیاسی یونان حکومت متمرکز از نوع جمهوری پارلمانی است، و این کشور قدرتی متوسط بهشمار میآید.[9]