آیه تبلیغ
From Wikipedia, the free encyclopedia
آیه تبلیغ، آیه شصت و هفتم از سوره مائده است که در ششمین جزء و دوازدهمین حزب قرآن قرار دارد. این آیه مشتمل بر ۲۵ کلمه و ۱۱۸ حرف است. متن آیه، دستوری خطاب به پیامبر اسلام است و از او خواسته شده تا پیام مهمی را ابلاغ کند و در صورت ترک این ابلاغ، رسالت او به انجام نرسیده و کارهایش در دوران رسالت از بین رفتهاست. در این آیه از نگرانی محمد در خصوص ابلاغ این پیام سخن گفته شده است و خدا تضمین کردهاست که او را از مردم، در امان خواهد داشت.
مشخصات قرآنی | |
---|---|
نام آیه | آیه تبلیغ |
نام سوره | مائده |
شماره آیه | ۶۷ |
سال نزول | ۱۰ ه. ق |
محل نزول | مکه |
شأن نزول | دارد |
شماره جزء | ۶ |
شماره حزب | ۱۲ |
اطلاعات دیگر | |
شماره کلمه | ۲۵ |
شماره حرف | ۱۱۸ |
حروف مقطعه | ندارد |
متن آیه | «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ» |
ترجمه آیه | اى پيامبر، آنچه را از جانب پروردگارت به تو نازل شده، ابلاغ كن؛ و اگر نكنى رسالتش را به انجام نرساندهاى؛ و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه مىدارد. بی گمان، خدا گروه كافران را هدايت نمىكند. |
در خصوص شأن نزول آیه و همینطور مکی یا مدنی بودنش در میان مفسران قرآن اختلاف نظر وجود دارد. برخی نزول این آیه را مربوط به وقایع سالهای ابتدایی بعثت و در مکه و برخی مربوط به وقایع ایام حج پیامبر اسلام و در سرزمین منا میدانند. اکثر منابع تفسیری به روایتهایی اشاره دارند که شأن نزول آیه را مربوط به آخرین حج محمد و رویداد غدیر خم گزارش کردهاست. در میان منابع شیعه، اجماع وجود دارد که شأن نزول آیه، جانشینی محمد و محل نزول نیز غدیر خم بودهاست. در چند منبع سنی همچون شواهد التنزیل نیز به این مطلب اشاره شدهاست. با استناد به اینکه آیه تبلیغ در آخرین حج محمد نازل شدهاست، در کنار نام حجة الوداع، به این سفر حجة البلاغ نیز گفته شدهاست.
در میان منابع تفسیری در علت نگرانی محمد، نظرات مختلفی ارائه شدهاست؛ آن دسته از منابع که شأن نزول آیه را جانشینی علی بن ابیطالب برای محمد میدانند، علت نگرانی محمد را تکذیب محمد، طعنه به او به جهت جانبداری از علی در جانشینیاش یا ترور او یا علی عنوان کردهاند. در منابع دیگر، واهمه محمد به جهت ترغیب منافقان به جهاد عنوان شدهاست. در اکثر تفسیرهای شیعه و سنی، واهمه محمد در این خصوص از جانب منافقان بودهاست. بر اساس تفسیرهای صورت گرفته بر روی کلمات آیه، عبارت «من ربّک» در آیه، تأکید بر اهمیت و منشأ دستور است. اما به عقیده اندلسی از مفسران سنی مذهب، عبارت «والله یعصمک من الناس» اشاره به تأکید بر ابلاغ و اهمیت پیام دارد. در برخی نکات تفسیری آیه، نقاط مشترکی میان دو فرقه شیعه و سنی وجود دارد اما در مواردی همچون الفاظ، تفسیرهای شیعه و سنی در تقابل با یکدیگر هستند. از عبارات دیگری که در این تفسیر مورد توجه مفسران قرار گرفتهاست، عبارت «ان الله لا یهدی القوم الکافرین» است. در همین خصوص در تفسیرها آمدهاست که منظور از «الناس» در عبارت «والله یعصمک من الناس»، کفار است و در عبارت بعدی خدا پیامبرش را از مکر و حیله کفار حفظ میکند و منظور از عدم هدایت کافران، غیر ممکن بودن رسیدن کافران به خواستههایشان میباشد.