جیمی کارتر
۳۹اُمین رئیسجمهور ایالات متحدهٔ آمریکا (۱۹۷۷–۱۹۸۱) / From Wikipedia, the free encyclopedia
جیمز ارل کارتر جونیور (به انگلیسی: James Earl Carter Jr.) (زادهٔ ۱ اکتبر ۱۹۲۴) معروف به جیمی کارتر یک سیاستمدار، تاجر آمریکایی است که طی سالهای ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۱ به عنوان سی و نهمین رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا از حزب دموکرات فعالیت میکرد. وی پیش از ریاستجمهوری از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۷ به عنوان سناتور ایالتی جورجیا و از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۵ به عنوان هفتاد و ششمین فرماندار جورجیا خدمت میکرد. از زمان ترک ریاست جمهوری، کارتر همچنان به عنوان یک شهروند درگیر پروژههای سیاسی و اجتماعی بوده است. در سال ۲۰۰۲، به دلیل فعالیت در تأسیس مرکز کارتر، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (اکتبر ۲۰۲۳) |
جیمی کارتر | |
---|---|
سیونهمین رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا | |
دوره مسئولیت ۲۰ ژانویه ۱۹۷۷ – ۲۰ ژانویه ۱۹۸۱ | |
معاون رئیسجمهور | والتر ماندیل |
پس از | جرالد فورد |
پیش از | رونالد ریگان |
هفتاد و ششمین فرماندار جورجیا | |
دوره مسئولیت ۱۲ ژانویه ۱۹۷۱ – ۱۴ ژانویه ۱۹۷۵ | |
معاون | لستر مادوکس |
پس از | لستر مادوکس |
پیش از | جورج بوزبی |
عضو سنای ایالتی جورجیا از حوزهٔ ۱۴ام | |
دوره مسئولیت ۱۴ ژانویه ۱۹۶۳ – ۱۰ ژانویه ۱۹۶۷ | |
پس از | منطقه تاسیسشده |
پیش از | هیو کارتر |
اطلاعات شخصی | |
زاده | جیمز ارل کارتر جونیور ۱ اکتبر ۱۹۲۴ (۹۹ سال) پلینز، جورجیا، آمریکا |
حزب سیاسی | دموکرات |
همسر(ان) | روزالین کارتر (ا. ۱۹۴۶–۲۰۲۳) |
فرزندان | ۴، از جمله جک و ایمی |
والدین |
|
اقامتگاه | پلینز، جورجیا، ایالات متحده |
تحصیلات | آکادمی نیروی دریایی آمریکا (بیاس، ۱۹۴۶) |
جایزههای غیرنظامی | جایزه صلح نوبل |
امضا | |
خدمات نظامی | |
وفاداری | آمریکا |
خدمت/شاخه | نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا |
سالهای خدمت |
|
درجه | ناوسروان |
نشانهای نظامی |
کارتر که در پلینز، جورجیا بزرگ شد، در سال ۱۹۴۶ با مدرک لیسانس از آکادمی نیروی دریایی آمریکا فارغالتحصیل شد و به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا پیوست. پس از مرگ پدرش در سال ۱۹۵۳، کارتر کار خود در نیروی دریایی را ترک کرد و به خانه خود در جورجیا بازگشت تا زمام امور کشت بادام زمینی خانوادهاش را به دست گیرد. در همین دوره بود، که کارتر انگیزه پیدا کرد تا با جو جدایی نژادی مخالفت کند و از جنبش رو به رشد حقوق مدنی سیاهپوستان حمایت کند. او به یک فعال سیاسی در درون حزب دموکرات تبدیل شد. از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۷، کارتر در سنای ایالتی جورجیا خدمت کرد و در ۱۹۷۰، با شکست دادن کارل سندرز، فرماندار سابق در یک کمپین مبتنی بر مبارزه با جدایی نژادی و پیروی از سیاست تبعیض مثبت برای اقلیتهای نژادی به عنوان فرماندار جورجیا انتخاب شد. کارتر تا سال ۱۹۷۵ به عنوان فرماندار باقی ماند. در سال ۱۹۷۶ کارتر برای ریاستجمهوری نامزد شد. علیرغم این که در ابتدای مبارزات انتخاباتیاش، در خارج از جورجیا چندان شناخته شده نبود، توانست با پیروزی در انتخابات داخلی حزب، نامزدی حزب دموکرات را در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۷۶ به دست آورد. در انتخابات سراسری، کارتر، رئیسجمهور جمهوریخواه وقت جرالد فورد را در انتخاباتی نزدیک شکست داد.
در دوره کارتر به عنوان رئیسجمهور، دو وزارتخانه جدید کابینه، وزارت انرژی و وزارت آموزش تأسیس شدند. وی یک سیاست ملی انرژی ایجاد کرد که شامل حفاظت ، کنترل قیمت و استفاده از فناوریهای جدید بود. در سیاست خارجی، کارتر پیمان کمپ دیوید، معاهدات کانال پاناما و دور دوم مذاکرات محدودسازی جنگافزار راهبردی (SALT II) را دنبال کرد. در جبهه اقتصادی، او با رکود تورمی روبرو شد، ترکیبی مداوم از تورم بالا، بیکاری زیاد و رشد کند اقتصادی. پایان تنها دوره ریاست جمهوری وی با بحران گروگانگیری ایران در طی سالهای ۱۹۷۹–۱۹۸۱، بحران انرژی ۱۹۷۹، حادثه تأسیسات هستهای جزیره تری مایل و حمله شوروی به افغانستان همراه شد. در پاسخ به حمله شوروی، کارتر با پایان دادن به سیاست کاهش تنش که از زمان رئیسجمهور نیکسون اتخاذ شده بود، تنش در جنگ سرد را افزایش داد، تحریمهایی علیه شوروی اعمال کرد و تحریم بازیهای المپیک تابستانی سال ۱۹۸۰ را که در مسکو برگزار میشد، رهبری کرد. در سال ۱۹۸۰، کارتر در انتخابات مقدماتی حزب دموکرات با چالشی از سوی سناتور تد کندی روبرو شد، اما وی توانست مجدداً نامزدی حزب را به دست آورد. در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۸۰ کارتر با اختلاف بسیار زیاد آرای الکترال، از نامزد جمهوریخواه، رونالد ریگان شکست خورد.
وی تنها رئیسجمهور تاریخ آمریکا است که یک دوره کامل ریاستجمهوری را سپری کرد و نتوانست هیچ قاضیای را به دادگاه عالی ایالات متحده آمریکا منصوب کند. نظرسنجیهای مورخان و تحلیلگران سیاسی معمولاً کارتر را به عنوان یک رئیسجمهور کمتر از حد متوسط رتبهبندی میکند. فعالیتهای کارتر از زمان ترک ریاست جمهوری نسبت به خود ریاست جمهوریاش مطلوب تر دیده شده است.
در سال ۱۹۸۲، کارتر، مرکز کارتر را برای ارتقا و گسترش حقوق بشر تأسیس کرد و به دلیل بیست سال فعالیتش در این مرکز، جایزه صلح نوبل سال ۲۰۰۲ را از آن خود کرد. او در زمینههای مختلف بیش از ۳۰ کتاب نوشته است. وی همچنین عضو سازمان ریشسفیدان است که برای برقراری صلح در جهان تلاش میکنند و دزموند توتو نیز در آن عضویت داشت. نوشتههای او، از خاطرات سیاسی گرفته تا شعر و در عین حال به اظهار نظر در مورد مسائل جهانی، از جمله دو کتاب در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین، که در آنها از رفتار اسرائیل با فلسطینیها به عنوان آپارتاید انتقاد کرده است.
کارتر با ۹۹ سال سن، مسنترین رئیسجمهور زنده آمریکا است و طولانیترین عمر، دوران تأهل و دوره زندگی پس از ریاستجمهوری را در بین رؤسای جمهور آمریکا دارد. او چهارمین رهبر پیر در جهان است که در قید حیات است.