رنسانس کارولنژی
From Wikipedia, the free encyclopedia
رنسانس کارولنژی (انگلیسی: Carolingian Renaissance) از قرن ۸ میلادی، از دوران شارل کبیر آغاز شد و تا قرن ۹ میلادی ادامه داشت. در سال ۳۹۵ میلادی بود که امپراتوری روم میان دو فرزند تئودئوس یکم، یعنی هونوریوس و آرکادیوس تقسیم شد؛ از همین زمان ضعف و انحطاط امپراتوری روم نیز آغاز شد. اقوام ژرمن در طایفههای مختلف فرانک، هون، ساکسون، آنگل، ویزیگوت و… وارد روم شدند؛ مردم که توان رویارویی با آنها را نداشتند و از اوضاع امپراتوری روم هم خسته شده بودند، دروازهها را برای ژرمنها گشودند و با این افراد همچون نجاتبخشان خود رفتار کردند. با گذر زمان و اسکان فرانکها در نزدیکی موز و اسکات، سلسلهٔ مروونژیان پدید آمد. این حکومت قدرت را از قرن ۵ تا قرن ۸ میلادی در دست داشت و به خاطر بیکفایتی آنها، افرادی به نام کاخبان امور کشور را در دست داشتند و درواقع اینها کسانی بودند که کشور را اداره میکردند. در سال ۷۵۱ میلادی این سلسله فروپاشید و کاخبانان که در تمام این مدت قدرت را دست داشتند، جانشین مروونژیان شدند.
شارل مارتل که مدتی بعد با عنوان «کارلوس مانیوس» و «شارلمانی» هم شناخته شد، قدرت را به دست گرفت. او نبردهای بسیاری با فرانکها، مسلمانان و دیگر اقوام داشت؛ جانشین وی پپن کوتاه شد. او موفق شد طی دو عملیات لومباردها را شکست دهد و قسمتی از متصرفات خود را نیز به پاپ واگذار کند که به عنوان اهدایی پپن شناخته شد. پس از او شارلمانی قدرت را به دست گرفت. وی در دوران حکومت خود ۵۴ بار لشکرکشی کرد و باعث پیشرفت شگرفی در زمینهٔ هنر و علم شد. در سال ۸۰۰ میلادی، پاپ لئوری سوم تاج سلطنتی را بر سر او گذاشت و این چنین شارلمانی شاه کارولنژیان شد. وی در سال ۸۱۴ میلادی درگذشت و از همین زمان سلسلهٔ کارولنژیان ضعیف شد.
حدود قرن ۴ میلادی بود که صومعههایی در مصر، فلسطین و… ایجاد شد و سپس در قرن ۵ میلادی بود که نخستین دیر یعنی سنت بندکیت ساخته شد. این دیرها مدارسی بود برای راهبان تا به نسخهبرداری کتب مختلف بپردازند و علوم هندسه، لاتین، نجوم، صرف و… نیز آموزش دادهشود. در ایرلند و انگلستان هم مدارس دیگری ایجاد شد؛ در سالهای بعد کتابهای نوشته شده در این مدارس و دانش آنها به رنسانس کارولنژی بسیار یاری رساند. سنت ساخت صومعه و کلیسا در دوران مروونژیان هم ادامه پیدا کرد، اما به دلیل فروپاشی امپراتوری روم و سلب آن آرامش سابق پیشرفت چشمگیری حاصل نشد.
شارل در قرن ۸ میلادی متوجه وخامت اوضاع شده بود. به فرمان او مدارسی ایجاد شد تا روحانیان و درباریان که از سواد اندکی برخوردار بودند در این مدارس آماده پذیرفتن وظایف خود شوند. کتابهای درسی مهمی در طول قرن ۴ تا ۶ میلادی توسط بوئتیوس و پریسین و داناتوس نوشتهشد که جز منابع درسی مهم کارولنژیان شد. در مدارس کارولنژی ۷ علم دستور زبان، بلاغت، منطق، حساب، نجوم، موسیقی و هندسه آموزش داده میشد و با یادگیری اینها فرد اجازه داشت آثار دیگر دوران هم مطالعه کند. ۹۰ درصد آثاری که از روم باقی ماندهاست، مربوط به دوران کارولنژیان است که درواقع در همان دوران رنسانس کارولنژیان نوشته شدند. هنر رومی که با هجوم بربرها نابود شده بود در این دوران دوباره پیشرفت کرد و نقاشیها و ساختمانهای بسیاری ایجاد شد. در دورهٔ کارولنژیان حدود ۲۷ کلیسا، ۴۱۷ صومعه ایجاد شد؛ یکی از زیباترین کلیساها نیز کلیسا اکسل لاشاپل است.