ચે ગૂવેરા
From Wikipedia, the free encyclopedia
અર્નેસ્ટો "ચે" ગૂવેરા (જૂન 14,[1] 1928 – ઑક્ટોબર 9, 1967) ચે ગૂવેરા , એલ ચે , અથવા માત્ર ચે , તરીકે જાણીતા આર્જેન્ટેનિયન માર્કસવાદી ક્રાંતિકારી, ડૉક્ટર, લેખક, બૈદ્ધિક, ગેરિલા નેતા, લશ્કરી વ્યુહબાજ, અને ક્યુબન ક્રાંતિમાં મહત્વનું પ્રદાન આપનાર નેતા હતા. તેમના મૃત્યુ બાદ તેમનો ચહેરો, મુખમુદ્રા કાઉન્ટરકલ્ચર તેમજ જાણીતી સંસ્કૃતિઓની અંદર એક પ્રતિક અને વૈશ્વિક ચિન્હ સમાન છે.[2]
વિકિપીડિયાના માપદંડ મુજબ આ લેખને ઉચ્ચ કક્ષાનો બનાવવા માટે તેમાં સુધારો કરવાની જરુર છે. તેમાં ફેરફાર કરીને તેને સુધારવામાં અમારી મદદ કરો. ચર્ચા પાના પર કદાચ આ બાબતે વધુ માહિતી મળી શકે છે. |
એક યુવા તબીબી વિદ્યાર્થી, તરીકે ગૂવેરાએ સમગ્ર લેટીન અમેરિકામાં પ્રવાસ કર્યો હતો અને તેમણે જોયેલી ગરીબીથી તેઓ દ્રવી ઉઠ્યા.[3] પ્રવાસ દરમિયાન તેમના અનુભવો અને નિરિક્ષણો તેમને એ તારણ પર પહોંચાડ્યા કે પ્રાંતમાં આર્થિક અસમાનતા છે જે મુડીવાદના ઈજારા, નુતન સંસ્થાનવાદ, અને સામ્રાજ્યવાદના કારણે ઉદભવી છે. જેને દૂર કરવાનો એક માત્ર રસ્તો વૈશ્વિક ક્રાંતિ છે.[4] તેમની આ માન્યતાને કારણે તેઓ ગ્વાટેમાલામાં પ્રમુખ જેકોબો અર્બેન્ઝ ગુઝમેન સાથે મળી સામાજિક પરિવર્તનના કાર્યમાં શામેલ થયા, જો કે, સીઆઈએ(CIA)-ના સાથીદારો મળીને જેકોબોની સત્તા ઉથલાવી દીધી હતી. બાદમાં, મેક્સિકો સિટીમાં વસવાટ દરમિયાન તેઓ રાઉલ અને ફિડેલ કાસ્ટ્રોને મળ્યા અને તેમની 26 જુલાઈ ચળવળમાં શામેલ થયા. તેમણે ક્યૂબા પર ગ્રામા મારફતે ચડાઈ કરી. તેમનો ઈરાદો અમેરિકાનું સમર્થન ધરાવતા ક્યુબન સરમુખત્યાર ફુલજેસીયો બાતિસ્તાને પદભ્રષ્ટ કરવાનો હતો.[5] ગૂવેરા ત્યાર બાદ બળવાખોરોમાં ઝડપથી લોકપ્રિય થઈ ગયા, જેને કારણે તેઓ બીજા નંબરના શક્તિશાળી કમાન્ડર બન્યા. તેમણે બાતીસ્તા સરકાર સામે બે વર્ષ સુધી ગેરિલા યુદ્ધ ચલાવ્યું જેમાં તેમની મહત્વની ભૂમિકાને કારણે તેઓ આટલા લોકપ્રિય થયા.[6]
ક્યુબન ક્રાંતિ બાદ, નવી સરકારમાં ગૂવેરાએ કેટલીય મહત્વની ભૂમિકા ભજવી. જેમાં વિનંતીઓની સમિક્ષા અને ક્રાંતિકારી ટ્રીબ્યુનલમાં ગુનેગાર સાબિત થયેલા યુદ્ધ ગુનેગારોને ફાયરિંગ સ્કવોડ સમક્ષ હાજર કરવા, ઉદ્યોગપ્રધાન તરીકે અગ્રેઅરિઅન (જમીનને લગતા) સુધારાની સ્થાપના કરવી[7] તેમજ રાષ્ટ્રીય બેંકના પ્રમુખ તેમજ ક્યુબાની શસ્ત્ર સેનાના ડિરેક્રટર તરીકે ક્યુબન સમાજવાદના રાજદ્રારી પ્રતિનિધિ તરીકે વિશ્વની યાત્રા કરવાના કાર્યોનો સમાવેશ થતો હતો. તેમના આ પ્રકારના પદને કારણે ક્યુબન સૈન્યની ટ્રેનિંગમાં તેમણે મહત્વની ભૂમિકા ભજવી આ સૈન્યએ બે ઓફ પીગ્સ ચડાઈ[8] અને સોવિયેટની પરમાણુ શસ્ત્ર ધરાવતી ખંડીય મિસાઈલ ક્યુબામાં લાવવામાં મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો હતો. આ મિસાઈલને કારણે 1962માં ક્યુબા મિસાઈલ સંકટ ઉભૂં થયું હતું.[9] આ ઉપરાંત, તેઓ એક સિદ્ધહસ્ત લેખક અને ડાયરી લખનાર લેખક હતા. તેમણે ગેરિલા યુદ્ધની પરિસ્થિતિ અંગે મેન્યુઅલ લખ્યું. આ ઉપરાંત તેમણે પોતાની દક્ષિણ અમેરિકાની મોટરસાયકલ યાત્રાની યાદો લખી જે વિશ્વમાં ખૂબ પ્રચલિત થઈ છે. 1965માં તેમણે ક્યુબા છોડી દીધું અને કોંગો-કિનશાસામાં ક્રાંતિ કરવાનો નિષ્ફળ પ્રયાસ કર્યો બાદમાં બોલિવિયા કે જ્યાં તેમને પકડીને સીઆઈએ (CIA)ની મદદ ધરાવતા બોલિવિયન સેન્યએ તેને પકડીને મૃત્યદંડ આપી દીધો હતો.[10]
ગૂવેરા માટે કેટલાય લોકો પુજ્ય ભાવ ધરાવે છે તો કેટલાક નિંદા કરે છે. તેમના વિચારો કેટલાય લોકો દ્વારા લખાયેલી જીવનકથા, યાદો, નિબંધો, ડોક્યુમેન્ટ્રી, ગીતો અને ફિલ્મોને કારણે તેઓ હંમેશા ચર્ચાતા રહ્યાં છે. ટાઈમ મેગેઝિન દ્વારા તેમને 20મી સદીની સૌથી 100 પ્રભાવશાળી વ્યકિતઓની યાદીમાં સ્થાન આપવામાં આવ્યું હતું. [11] જ્યારે અલ્બાર્ટો કોર્ડો દ્વારા લેવામાં આવેલો ગુરિલેરો હિરોઈકો (બતાવવામાં આવેલો), ફોટોગ્રાફને વિશ્વનો સૌથી પ્રખ્યાત ફોટોગ્રાફ જાહેર કરવામાં આવ્યો છે."[12]