From Wikipedia, the free encyclopedia
Լյուդմիլա Վլադիմիրովնա Մայակովսկայա (ռուս.՝ Людмила Владимировна Маяковская, օգոստոսի 12 (24), 1884[1], Ֆիոլետովո, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - սեպտեմբերի 12, 1972, Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]), գործվածքի նկարիչ, մանկավարժ, գյուտարար, ԽՍՀՄ նկարիչների միության անդամ (1961), ՌԽՖՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1964), Վլադիմիր Մայակովսկու ավագ քույրը։ Նա միակ էնտուզիաստ մասնագետն էր, որը 1920-ական թվականներին Ռուսաստանում արդյունաբերական լայն մասշտաբներով կիրառել է աերոգրաֆիայի մեթոդը[3]։
Լյուդմիլա Մայակովսկայա | |
---|---|
Ծնվել է | օգոստոսի 12 (24), 1884[1] |
Ծննդավայր | Ֆիոլետովո, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
Մահացել է | սեպտեմբերի 12, 1972 (88 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
Գերեզման | Նովոդեվիչյան գերեզմանոց |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն, Ռուսական հանրապետություն, Խորհրդային Ռուսաստան և ԽՍՀՄ |
Կրթություն | Մոսկվայի Ս. Ստրոգանովի անվան արվեստի և արդյունաբերության ակադեմիա |
Մասնագիտություն | textile designer և նկարչուհի |
Աշխատավայր | Մոսկվայի պետական տեքստիլ համալսարան |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Lyudmila Mayakovskaya Վիքիպահեստում |
Լյուդմիլա Մայակովսկայան ծնվել է 1884 թվականի օգոստոսի 24-ին Հայաստանի Նիկիտինո գյուղում[4]։ 1910 թվականին ավարտել է Ստրոգանովի ուսումնարանը, որպես գործվածքների նկարիչ-դիզայներ աշխատել է Մոսկվայի «Եռալեռ մանուֆակտուրա» (այնտեղ վարել է աերոտպագրության արհեստանոցը[5]) և «Կարմիր վարդ» կոմբինատներում։ Մայակովսկայան գործարանում առաջին կինն էր, որը Ռուսաստանում տեղի ունեցած հեղափոխությունից առաջ վարչական և տեխնիկական պաշտոն էր զբաղեցնում[3]։
Վլադիմիր Մայակովսկուն օգնել է պատրաստելու «Окна РОСТА» պաստառները. տրաֆարետների պաստառների տիրաժավորման եղանակը նման էր դաջովի գործվածքի պատրաստման մեթոդին, և Լյուդմիլան նույնիսկ գործարանից գործիքներ է տարել աշխատանքի համար, ինչը հնարավորություն է տվել մեկ ձևանմուշից պատրաստել մինչև 150 պաստառ[5]։
1925 թվականին մասնակցել է Փարիզի համաշխարհային ցուցահանդեսին[6][7]։ Նույն թվականին Ռուսաստանում հորինել և արտոնագրել է նկարների ստացման նոր եղանակ (գյուտի հայտագրման վկայական № 5047, 1925 թվականի նոյեմբերի 25)[3].
1929-1949 թվականներին դասավանդել է Մոսկվայի տեքստիլ ինստիտուտի գործվածքների ձևավորման ֆակուլտետում, եղել է հատուկ կոմպոզիցիաների ամբիոնի դոցենտ։ Գործվածքի նկարիչներ է պատրաստել Վխուտեմասում։ Նրա աշակերտների թվում են եղել այնպիսի նկարիչներ, ինչպիսիք են Տատյանա Կլյուկասը, Նատալյա Գանինա-Կրավցովան. Նատալյա Կիսելևան և ուրիշները[8][9][10]։
Վլադիմիր Մայակովսկու մահվանից հետո եղել է նրա աշխատանքների լիակատար ժողովածուի հրապարակման պետական հանձնաժողովի անդամ և նրա խմբագիրներից մեկը (միևնույն ժամանակ, նա կտրականապես դեմ է արտահայտվել եղբոր և Լ. Յու. Բրիկի մտերիմ նամակագրության հրապարակմանը[5]), երկար տարիներ ձգտել է Վ. Վ. Մայակովսկու հուշ-թանգարանը բացել Լուբյանկայի նրա բնակարանում, ավելի քան 15 հազար հիշատակի իրեր է նվիրել այդ թանգարանին։ Եղել է «Մայակովսկին սկսվեց այսպես» (ռուս.՝ «Маяковский начинался так», Грузфильм, 1956) ստեղծման խորհրդատու։
1925-1972 թվականներին մի շարք մասնագիտական և կենսագրական հոդվածներ է տպագրել այնպիսի թերթերում ու ամսագրերում, ինչպիսիք են՝ «Աշխատանք», «Ալթայի երիտասարդություն», «Հոկտեմբեր», «Կալինինյան ճշմարտություն», «Լենինի կայծեր», «Հերթափոխ», «Երիտասարդ գվարդիա», «Զարյա Վոստոկա», «Աշտարակ», «Մանկական գրականություն», «Մոսկվայի կոմերիտական», «Կոմսոմոլսկայա պրավդա», «Կուբանի նորություններ», «Գրականություն և կյանք», «Կոմսոմոլսկոյե զնամյա», «Լիտերատուրնայա գազետա», «Կուլտուրա» և այլն[3]։
Լյուդմիլա Մայակովսկայան մահացել է 1972 թվականի սեպտեմբերի 12-ին, թաղված է Մոսկվայի Նովոդևիչյան գերեզմանատանը՝ եղբոր, մոր և քրոջ կողքին։
Լյուդմիլա Մայակովսկայային անվանում են տեքստիլ դիզայնի նշանավոր վարպետ։ Նկարչի գործերը պայմանականորեն կարելի է բաժանել նախահեղափոխական և խորհրդային դարաշրջանների, ընդ որում՝ երկու դարաշրջաններին էլ բնորոշվում են կիրառական արվեստի միտումներով։ Նրա աշխատանքները հիմք են հանդիսացել կիրառական ռուսական ավանգարդի և Ռուսաստանում ֆեմինիստական արվեստի համար։ Նա իր ուսանողներին սովորեցրել է ներկերը փոշիացնելու միջոցով գործվածքներ նկարելու հեղափոխական մեթոդներ, զարգացրել է աերոգրաֆիայի տեխնիկան, օդն օգտագործել տպելու և նկարելու համար։ Մայակովսկայան եղել է աերոգրաֆիայով աշխատելու նոր մեթոդների ակտիվ նախաձեռնող։ Այսպես, օրինակ, գործարանում վարելով աերոտպագրության արտադրամասը՝ նա առաջարկել է օգտագործել «կրապպ ցրցողելու» մեթոդը, որը ենթադրում է ներկերի ցրցողում փոշիացման փոխարեն, ինչը հնարավորություն տալիս ստեղծել անհավատալի, բառացիորեն «տիեզերական» նախշեր։ Նա հնարել է նաև հանգույցների, պարաններով ցանցերի, գործվածքների սեղմումների ու թափանց կարելու միջոցով արվող նկարները։ Լյուդմիլա Մայակովսկայայի աշխատանքները բազմիցս ցուցադրվել են միջազգային, խորհրդային ու ռուսական ցուցահանդեսներում և արժանացել մրցանակների։ Լյուդմիլա Մայակովսկայայի անունը ներառված է «Ռուսական ավանգարդի կանայք» կատալոգում, որը լույս է տեսնում ԱՄՆ-ում։ Ամերիկյան կատալոգի համար Մայակովսկայայի աշխատանքներն անձամբ ընտրել է Ջորջիո Արմանին՝ 1987 թվականին Իտալիայի ցուցահանդեսում դրանք բոլորից առանձնացելով[3][4][9][12]։
Լյուդմիլա Մայակովսկայայի գեղանկարչական ժառանգությունը կազմում են մատիտով նկարների երկու ալբոմը (1899), «Տավիղ նվագող ծերունին» բացիկը (1905), որն ստեղծվել է նկարչի ձեռքով, «Путя на диване» ջրաներկով արված նկարը(1936), որը Լյուդմիլա Մայակովսկայան նկարել է Մոսկվայում[3]։
Մայակովսկու թանգարանում բացվել է Լյուդմիլա Մայակովսկայային նվիրված ցուցադրություն։
Լյուդմիլա Մայակովսկայայի աշխատանքները ցուցադրվել են Իտալիայում և Մեծ Բրիտանիայում 1987 թվականին, ինչպես նաև ներկայացվել են Ժողովրդական տնտեսության ձեռքբերումների ցուցահանդեսի «Աշխատավորը և կոլտնտեսուհին» թանգարանային-ցուցահանդեսային սրահում 2013 թվականի գարնանը տեղի ունեցած «Կանանց միջազգային օր։ Ֆեմինիզմ. ավանգարդից մինչև մեր օրեր» ցուցահանդեսի ժամանակ և 2014 թվականի նոյեմբերից մինչև 2015 թվականի մարտը Մոսկվայի Ռուսական ռեալիստական արվեստի ինստիտուտում անցկացված «Նկարչության դասեր» հետադարձ ցուցահանդեսում, որը նվիրված էր Ստրոգանովի անվան գեղարվեստա-արդյունաբերական ակադեմիայի 190-ամյակին[4][6][7][12]։
2019 թվականի հունվարի 3-ին Վ․ Մայակովսկու պետական թանգարանում բացվել է «Լյուդմիլա Մայակովսկայա։ Հարյուր տղամարդ ու մեկ կին» (ռուս.՝ «Людмила Маяковская. Сто мужчин и одна женщина») վիրտուալ ցուցադրությունը՝ նվիրված Լյուդմիլա Մայակովսկայային[13]։
Գոյություն ունեն Լյուդմիլա Մայակովսկայայի կենդանության օրոք ստեղծված չորս դիմանկարներ[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.