Խալիֆայություն

Խալիֆայություն տերմինը, "իշխանություն խալիֆ ('հետևորդ')" ( արաբերեն خلافة or khilāfa, թուրքերեն՝ Hilafet), գալիս է մուսուլմանական աշխարհում սկիզբ առած առաջին կառավարման համակարգից և ցույց է տալիս մուսուլմանների (համայնք) քաղաքական միասնություն։ Տեսականորեն, արիստոկրատ–սահմանադրական հանրապետություն^[1] (Սահմանադրությունը՝ Մեդինայի սահմանադրություն), որը նշանակում է, որ պետության ղեկավարը, խալիֆան և այլ պաշտոնյաներ ժողովրդի և, իսլամի ներկայացուցիչներ են և պետք է ղեկավարեն սահմանադրական և կրոնական օրենքներին, կամ շարիաթին համապատասխան։ Սկզբնական շրջանում, այն ուղղակի ժողովրդավարություն էր (տես շուրա) և ընտրովի միապետություն։

Մուսուլմանների վերջին խալիֆ Աբդուլմեջիդ IIը

X դարից Արևմտյան Եվրոպայում խալիֆայություն են անվանել նաև Արևմտյան Ասիայում, Հյուսիսային Աֆրիկայում, Հարավ-Արևմտյան Եվրոպայում արաբական նվաճումների հետևանքով VII դարում ստեղծված պետությունը (661 թվականից Օմականների խալիֆայությունը, 750 - 1258 թվականներին Աբբապանների խալիֆայությունը)։ X դարում կազմվել են Ֆաթիմյանների խալիֆայությունը և Կորղովայի խալիֆայությունը։ Հայաստանը արաբական խալիֆայության տիրապետության տակ է գտնվել VII - IX դդ. (տես Արաբական նվաճումներ)։

Ծանոթագրություններ

1. Lecker, Michael (2008), «The 'Constitution of Medina': Muhammad's First Legal Document», Journal of Islamic Studies, 19 (2): 251–253, doi:10.1093/jis/etn021. {{citation}}: |access-date= requires |url= (օգնություն)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խալիֆայություն» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 706)։