From Wikipedia, the free encyclopedia
Կալիբան (անգլ.՝ Caliban), Ուրանի մեծությամբ երկրորդ հակադարձ շարժմամբ անկանոն արբանյակն է։ Հայտնաբերվել է 1997 թվականի սեպտեմբերի 6-ին Բրետ Գլեդմանի, Ֆիլիպ Նիկոլսոնի, Ջոզեֆ Բարնսի և Ջոն Կավալաարսի կողմից, օգտագործելով 200-դյույմանոց Հեյլի աստղադիտակը, միաժամանակ Սիկորաքս արբանյակի հետ, և ստացել է ժամանակավոր S/1997 U 1 նշանակումը, և ապա ստացել է նաև Ուրան XVI անվանումը։
Կալիբան (Ուրան XVI) | |
---|---|
Արբանյակի հայտնաբերման լուսանկարը | |
Հիմնական տվյալներ | |
Հայտնաբերվել է | 6 սեպտեմբեր 1997 թ. (Բրետ Գլեդման, Ֆիլիպ Նիկոլսոն, Ջոզեֆ Բարնս, Ջոն Կավալաարսի կողմից) |
Հեռավորությունը Ուրանից | 7 231 000 կմ |
Ուղեծրային տվյալներ | |
Մեծ կիսաառանցք | 7 231 000 կմ[1] |
Էքսցենտրիսիտետ | 0,1812[1] |
Սիդերիկ պարբերություն | 579,73 օր |
Ուղեծրային արագություն | 0,91 կմ/վ (հաշվարկված) |
Թեքվածություն | 139,6813° (Ուրանի հասարակածի նկատմամբ) |
Ծագման անկյան երկայնություն | 174,9928° |
Պերիկենտրոնի արգումենտ | 339,4621° |
Ֆիզիկական հատկանիշներ | |
Շառավիղ | ~36 կմ[2] |
Մակերևույթի մակերես | ~16 000 կմ² (գնահատական) |
Ծավալ | ~200 000 կմ³ (գնահատական) |
Զանգված | ~2,5 × 1017 կգ |
Միջին խտություն | ~1,3 գ/սմ³ |
Հասարակածային մակերևութային ձգողություն | ~0,02 մ/վ² |
2-րդ տիեզերական արագություն | ~0,031 կմ/վ |
Պտույտի պարբերություն | 2,7 ժ[3] |
Առանցքի թեքում | 0,0° |
Ալբեդո | 0,04 |
Մթնոլորտային տվյալներ | |
Մթնոլորտի ջերմաստիճան | 65 Կ (−209 °C) |
Իր այժմյան անունը ստացել է Վիլյամ Շեքսպիրի Փոթորիկ պիեսի հրեշի անունով։
Կալիբանը պտտվում է բավականին ձգված ուղեծրով, ավելի քան 10 անգամ ավելի հեռու Ուրանից քան ամենահեռու կանոնավոր արբանյակ Օբերոնը։ Նրա ուղեծիրը հակադարձ է, չափավոր թեքված և փոքր էքսցենտրիսիտետով։ Ուղեծրի պարամետրերից կարելի է դատել, որ այն պատկանում է նույն ուղեծրային խմբին, ինչպես և Ստեֆանոն և Ֆրանցիսկոն, և հավանաբար ունի միևնույն ծագումը։
Կալիբանի տրամագիծը գնահատվել է մոտ 72 կմ (ենթադրելով, որ այն ունի 0,04 ալբեդո)[2], այսպիսով այն կարող է հանդիսանալ Ուրանի մեծությամբ երկրորդ անկանոն արբանյակը, մոտավորապես Ուրանի ամենամեծ անկանոն արբանյակ Սիկորաքսի կես չափին։
Ըստ վարկածի Կալիբանը Ուրանի կողմից որսացված արբանյակ է հանդիսանում, և չի առաջացել մոլորակի շուրջ նրա առաջացումից հետո գոյացած փոշու ամպից։ Որսման ճշգրիտ մեխանիզմը հայտնի չէ։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.