հայ նկարիչ From Wikipedia, the free encyclopedia
Մելքոն Մկրտչի Քեպապչյան (հունվարի 15, 1880, Ակն, Էրզրումի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն - հոկտեմբերի 3, 1949[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2]), հայ գեղանկարիչ։
Մելքոն Քեպապչյան արմտ. հայ.՝ Մելքոն Քեպապճեան | |
---|---|
Ծնվել է | հունվարի 15, 1880 |
Ծննդավայր | Ակն, Էրզրումի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն |
Վախճանվել է | հոկտեմբերի 3, 1949[1] (69 տարեկան) |
Մահվան վայր | Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Ազգություն | հայ |
Քաղաքացիություն | Օսմանյան կայսրություն և Ֆրանսիա |
Կրթություն | Ներսեսյան վարժարան |
Մասնագիտություն | նկարիչ և նկարազարդող |
Ազգականներ | Aram Kebabdjian? |
Սովորել է Ակնի Նարեկյան և Ներսեսյան վարժարաններում։ 1892 թվականին տեղափոխվել է Կոստանդնուպոլիս, որտեղ զբաղվել է մանրանկարչությամբ։ Փոխադրվելով Փարիզ` զբաղվել է նաև գրքերի նկարազարդումով։ 1947 թվականին ներգաղթել է Խորհրդային Հայաստան[3]։ Աշխատանքները գտնվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում[4]։
Քեպապչյանի արվեստում ակնառու տեղ է գրավում Մեծ եղեռնի թեման։ Մեզ հայտնի առաջին աշխատանքներից է «Ողջ մնացողներուն մղձավանջը» նկարը, որը ներկայացնում է ծխի, բոցերի, խավարի ու ավերի մեջ գտնվող Հայաստանը։ Համազգային ողբերգությունը թեմա է դարձել նաև «Խավարից լույսը», «Ավերակներու բուն», «Հայ մայրերու սուգը», «Հայ անթաղ նահատակներու հիշատակարան» և այլ ստեղծագործությունների համար։ Հատկապես ազդեցիկ է այդ շարքի վերջին նկարը։ Կոստանդնուպոլսի մզկիթների ու մինարեթների չարագուշակ ուրվապատկերի վերևում, արնաներկ հորիզոնում պատկերված են բազմահազար անմեղ զոհերի անհայտ, անանուն, գոյություն չունեցող, խոնարհված խաչ-տապանաքարերը, որոնց կենտրոնում վառվում է նրանց հիշատակը հավերժակոչող անշեջ կրակը։ Դա արվեստագետի կանգնեցրած հուշարձանն է իր ժողովրդի նահատակների հիշատակին, անչափ պարզ, հնչեղ և կոթողային։ Արևմտահայության աղետն իր կնիքն է դրել Քեպապչյանի ողջ ստեղծագործության վրա («Ունայնություն ունայնության», «Թախծոտ գիշեր», «Մղձավանջ», «Գթություն», «Մենություն», «Մահերդ», «Վիշտը», «Ճակատագրիս ընթացքը», «Հացի կռիվ» և այլն)։ Հայրենիքի կորստյան թեման արտահայտվել է անսահման կարոտով տոգորված «Ծննդավայրս, հրաժեշտի տարին» պատկերում և Թորոս Ազատյանի «Քառասնյակը» հատորի նկարազարդումներում։ 1930–ական թվականներին Քեպապչյանը ձևավորել է Փարիզում լույս տեսնող «Նահատակ գրագետներու բարեկամներ» մատենաշարի հատորները, որոնք մեծ ճանաչում են բերել արվեստագետին, և պատկերազարդել «Ձոն Հաճընի հերոսամարտի տասնամյակի» հուշահատորը։ Կարոտախտով տառապող արվեստագետի զգացմունքների դրսևորումն է «Հայրենաբաղձություն» պատկերը։ Հայրենի եզերքի անսահման կարոտն ու վերադարձի բաղձանքն են, որ ուժ են տվել վաթսունամյա նկարչին թողնել օտար ափերը և հայրենադարձվել։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.