Վալերիան Վլադիմիրովիչ Կույբիշև (ռուս.՝ Валериа́н Влади́мирович Ку́йбышев, մայիսի 25 (հունիսի 6), 1888[1], Օմսկ, Ռուսական կայսրություն[2] - հունվարի 25, 1935[2][3][4][…], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]), ռուս բոլշևիկ հեղափոխական, խորհրդային քաղաքական գործիչ, ԽՄԿԿ անդամ (1904)։
| Վալերիան Կույբիշև ռուս.՝ Валериа́н Ку́йбышев | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մայիսի 25 (հունիսի 6), 1888[1] |
| Ծննդավայր | Օմսկ, Ռուսական կայսրություն[2] |
| Մահացել է | հունվարի 25, 1935[2][3][4][…] (46 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2] |
| Գերեզման | Կրեմլի պատի պանթեոն |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն, .svg){kind=small} ՌԽՖՍՀ և .svg){kind=small} ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | Սիբիրի կադետյան կորպուս |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ և ռազմական գործիչ |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Համառուսաստանյան հիմնադիր ժողովի անդամ |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Անդամություն | ԽՄԿԿ կենտկոմի քաղբյուրո, Կենտրոնական գործադիր կոմիտե և All-Union Society of Old Bolsheviks? |
 Valerian Kuybyshev Վիքիպահեստում | |
Եղել է 1905-1907 թվականների Ռուսական հեղափոխության ակտիվ մասնակից։ 1906 թվականից մինչև 1915 թվականը հեղափոխական ագիտացիոն աշխատանք է կատարել Սիբիրում, Պետրոգրադում և այլուր։ Ութ անգամ ձերբակալվել է, չորս անգամ աքսորվել Արևելյան Սիբիր։ 1917 թվականի մարտից ղեկավարել է ՌՍԴԲ(բ)Կ Սամարայի կազմակերպությունը, ընտրվել Սամարայի հեղկոմի և կուսակցության նահանգկոմի նախագահ։ 1918-1919 թվականներին եղել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի 1-ին բանակի, ապա՝ 4-րդ բանակի քաղկոմիսարը և ՌՀԽ անդամ, միաժամանակ ղեկավարել Սամարայի կուսկազմակերպությունը։ 1919 թվականի օգոստոսից Սերգեյ Կիրովի հետ ղեկավարել է Աստրախանի պաշտպանությունը։ 1919 թվականի հոկտեմբերին նշանակվել է Համառուսաստանյան ԿԳԿ-ի, ՌԽՖՍՀ ԺԿԽ-ի և ՌԿ (բ) ԿԿ-ի Թուրքեստանի գործերով հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ։ 1920 թվականի դեկտեմբերին ընտրվել է ՀԱՄԿԽ-ի, 1921 թվականի ապրիլին՝ Համառուսաստանյան ԺՏԽ-ի նախագահության անդամ։
Ղեկավարել է ԳՈԷԼՌՈ-ի պլանի իրականացման աշխատանքները։ 1923-1926 թվականներին եղել է Բանգյուղտեսչության ժողկոմ, ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի տեղակալ, 1926 թվականից՝ Համառուսաստանյան ԺՏԽ-ի նախագահ, 1930 թվականի նոյեմբերից՝ ԽՍՀՄ Պետպլանի նախագահ, միաժամանակ՝ ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի տեղակալ, 1934 թվականի փետրվարից՝ խորհրդային վերահսկողության հանձնաժողովի նախագահ, մայիսից՝ ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի առաջին տեղակալ։
Խորհրդային մեծ հանրագիտարանի առաջին հրատարակության կազմակերպիչներից է, նրա գլխավոր խմբագրության անդամը։ Կոմունիստական կուսակցության VII, VIII, XII-XVII համագումարների պատգամավոր, ՌԿ (բ) կ X համագումարում ընտրվել է կուսակցության կենտկոմի անդամության թեկնածու, XI, XV—XVII համագումարներում՝ անդամ, 1927 թվականից՝ ՀամԿ (բ) կ ԿԿ-ի քաղբյուրոյի անդամ։
Աճյունն ամփոփված է Կրեմլի պատի մեջ։
Ծանոթագրություններ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
