Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների միջազգային դաշնագիր
From Wikipedia, the free encyclopedia
Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների միջազգային դաշնագիր, Միավորված ազգերի կազմակերպության դաշնագիր, որը հիմնված է Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի վրա։ Ընդունվել է 1966 թվականի դեկտեմբերի 16-ին, ուժի մեջ է մտել 1976 թվականի մարտի 23-ին։ Պակտը միջազգային պայմանագիր է և պարտադիր ուժ ունի մասնակից 172 պետությունների համար՝ 2017 թվականի օգոստոսի դրությամբ[1]։ Բացի մասնակից պետություններից, դաշնագիրը ստորագրվել է ևս 7 երկրների կողմից[2]։
Պակտը պարտավորեցնում է կողմերին հարգել մարդկանց քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքները, ներառյալ կյանքի իրավունքը, կրոնի ազատությունը, խոսքի ազատությունը, հավաքների ազատությունը, ընտրական իրավունքները, պատշաճ իրավական ընթացակարգի իրավունքները, արդար դատաքննությունը և այլն[3]։ Դաշնագիրը վավերացվել է ԽՍՀՄ զինված ուժերի նախագահության 1973 թվականի սեպտեմբերի 18-ի հրամանագրով[4]։
Պակտի կատարման նկատմամբ հսկողությունն իրականացնում է ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների կոմիտեն՝ դիտարկելով մասնակից երկրների զեկույցները, հրապարակելով պակտի վերաբերյալ մեկնաբանություններ (ընդհանուր կարգի դիտողություններ) և դիտարկելով պակտի խախտման վերաբերյալ բողոքները առաջին կամընտիր արձանագրության մասնակից երկրների կողմից։