Ֆուլերեն
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ֆուլերեն, մոլեկուլային միացություն, որը իրենից ներկայացնում է արտափքված փակ բազմանկյուն,որը կազմված է եռաչափ տարածական կառուցվածք ունեցող ածխածնի ատոմներից։ Ֆուլերենները իրենց անվանումը ստացել են ինժեներ և ճարտարապետ Ռիչարդ Բակմինստեր Ֆուլլերի անունից, որի գեոդեզիական կառույցները պատրաստված են այդ սկզբունքով։ Սկզբում այս դասի նյութերը սահմանազատվում էին միայն հնգանկյուն և վեցանկյուն միացություններով։ Այդպիսի փակ բազմանկյուններնից, որոնք կազմված են n գագաթներց, որոնք առաջացնում են միայն հինգ և վեցանկյուններ, համաձայն բազմանկյունների վերաբերյալ Էյլերի տեսության , որը պնդում է հավասարության արդարացիությունը (որտեղ և համապատասխանաբար հավասար է գագաթների, կողերի և նիստերի, կարևոր անհրաժեշտություն է ուղիղ 12 հնգանկյունների և վեցանկյուն բազմանիստերի առկայությունը։ Եթե ֆուլերենի մոլեկուլի կազմի մեջ բացի ածխածնի ատոմներից այլ տարրի ատոմներ են մտնում և դրանք գտնվում են ածխածնային կմախքի ներսում, ապա այդպիսի ֆուլերենները կոչվում են էնդոէդրալ, իսկ եթե գտնվում են դրսում, ապա կոչվում են էկզոէդրալ[1]։
Բնության մեջ հանդիպում են շունգիտում և ծովային օդի մեջ։