Еуромайдан
From Wikipedia, the free encyclopedia
Еуромайдан (укр. Євромайдан) — 2013 жылдың 21 қарашасында Украина үкіметінің Украина мен Еуропа Одағы арасындағы Қауымдастық туралы келісімге қол қоюға дайындықты тоқтата тұруына жауап ретінде басталған Киев қаласының орталығындағы бірнеше айлық наразылық акциясы.[1]
Еуромайдан | |
Еуромайдан. 22 қараша 2013 жыл | |
Дата |
21 қараша 2013 — 22 ақпан 2014 |
---|---|
Орын | |
Нәтиже |
Наразылық білдірушілердің қалағаны орындалды:
|
Наразылықтардың алғашқы күндерінде Украинада жаңа телеарналар таратыла бастайды, олар наразылықтардың барысын бірдей тақырыптармен, үндеулермен және тезистермен қамтыды. 30 қарашада наразылық білдірушілер таратылғаннан кейін наразылықтар радикалды формаларға ие болды.
Киевте наразылық білдірушілер мен милиция арасындағы жаппай қақтығыстар 1 желтоқсанда болды, радикалды наразылық білдірушілер алғашқы әкімшілік ғимараттарды басып алып, Президент Әкімшілігіне шабуыл жасады. Бұл күні ұлтшыл ұйымдардың өкілдері наразылық білдірушілерге қосыла бастайды.
8 желтоқсанда Олександр Турчинов бастаған наразылық білдірушілер үкіметтік кварталды жауып тастайды, өзін-өзі қорғау отрядтары құрылады, Тәуелсіздік алаңында бүкіл периметрді қоршау басталады.
Ұлтшыл ұйымдардың мүшелері Ленин ескерткіштерін бұза бастайды, оның орнына Украина мен УПА жалауларын іліп қояды. Бұл СБУ билікті басып алуға тырысқаны үшін кейбір саясаткерлерге қатысты істің басталуы туралы жаңалықтар жариялайды.
16 қаңтарда Украинаның Верховна Радасы жала жабу мен экстремизм үшін қылмыстық жауапкершілікті қарастыратын заң жобаларын мақұлдады. Жаппай тәртіпсіздіктерді ұйымдастырғаны, ғимараттарды басып алғаны үшін жаза күшейтілді. Бұл қарсыласудың жаңа толқынына әкелді. Оппозиция бұл заңдарды "диктаторлық" деп атады. 19 қаңтарда наразылық білдірушілер колоннасы Грушевский көшесіне көшті. Мұнда жаппай қақтығыстар болды, наразылық білдірушілер қауіпсіздік күштерінің автобустарын өртеп жіберді. 2014 жылдың 23 қаңтарында Арсеній Яценюк, Віталій Кличко және Олег Тягнибок билікпен бітімгершілік туралы келіссөздер жүргізгенін хабарлады: Ішкі істер министрлігі тәртіпсіздіктер кезінде ұсталғандарды босатады, бірақ шатырлы қалашық бөлшектеліп, үкіметтік квартал құлыптан босатылуы керек. Наразылық білдірушілер бұл шарттан бас тартып, жаңа баррикадалар тұрғызды. Киев жаппай тәртіпсіздіктерге ұшырады, қауіпсіздік күштерімен қақтығыстар басталды, әкімшілік ғимараттар мен полиция ғимараттарын жаппай басып алу басталды, онда көптеген қару-жарақ ұрланып, тәуелсіз билік құрылды.
18 ақпанда "Радаға бейбіт шабуыл" жоспарланған болатын. 19 ақпанда СБУ болып жатқан оқиғаларға байланысты "Украина аумағында терроризмге қарсы операцияны көрсетуге" дайындықтың басталғанын жариялады. СБУ "тек өткен тәулікте 1500-ден астам атыс қаруы мен 100 мың оқ қылмыскерлердің қолына түсті" деп хабарлады. 20 ақпанда Киевтегі институт көшесінде құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне, сондай-ақ Еуромайданға қатысушыларға мергендер атылды.
21 ақпанда Янукович Батыс елдерінің қысымымен оппозициямен бейбітшілік келісіміне қол қойды. Шарт 2004 жылғы Конституцияға, яғни парламенттік-президенттік басқару нысанына дереу оралуды, "Ұлттық сенім үкіметін" қалыптастыруды, 2014 жылғы желтоқсаннан кешіктірмей мерзімінен бұрын президенттік сайлау өткізуді көздеді. Сондай-ақ, Киевтің орталығынан құқықтық тәртіп күштерін шығару, зорлық-зомбылықты тоқтату және оппозицияның қаруды тапсыруы қарастырылды. Сол күні Янукович Киевтен кетті.