Рим империясы
From Wikipedia, the free encyclopedia
Рим империясы (латын: Imperium Romanum; көне грекше: Βασιλεία Ῥωμαίων) — ежелгi римдiк постреспубликалық фазасының өркениет дамуындағы ерекше белгiлер, басқарудын автократиялық формасы және Еуропадағы үлкен аймақтық иелiктерi мен Жерорта теңiзi.
Рим империясы лат. Imperium Romanum Тарихи мемлекет (Империя) 395 – 476/480 (Батыс Рим) | |||||||||
| |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Астанасы | Рим (Б. з. д. 27 – 286.ж) Батыс Рим:
Медиоланум (286.ж – 402.ж) | ||||||||
Тіл(дер)і | Латын тілі, Ежелгі грек тілі | ||||||||
Діні | бастапқыда Ежелгі Рим діні, 380 жылдан кейін - Христиандық | ||||||||
Ақша бірлігі | Сестерций, Солид, Ауреус | ||||||||
Аумағы | (Б. з. д. 25) 2,750,000 км² (117 жыл) | ||||||||
Халқы | Римдіктер, гректер, мысырлықтар, ибериялықтар, германдықтар | ||||||||
Басқару формасы | Принципат (284 дейін) Доминат | ||||||||
Император (тізімі) | |||||||||
- б.з.д. 27 – 14 | Октавиан Август (бірінші) | ||||||||
- 14 – 37 | Тиберий | ||||||||
- 37 – 41 | Калигула | ||||||||
- 41 – 54 | Клавдий | ||||||||
- 54 – 68 | Нерон | ||||||||
- 69 – 79 | Веспасиан | ||||||||
- 96 – 98 | Нерва | ||||||||
- 98 – 117 | Траян | ||||||||
- 117 – 138 | Адриан | ||||||||
- 138 – 161 | Антонин Пий | ||||||||
- 161 – 180 | Марк Аврелий | ||||||||
- 193 – 211 | Септимий Север | ||||||||
- 475 – 476 | Ромул Августул (соңғы) | ||||||||
Римдiк империяның хронологиялық шеңбері Август бiрiншi императорының басқаруынан бастап, екi бөлiкке бөлуiне дейiн қамтиды. Яғни б.з.б. 27 жылдан 476 жылдар аралығы. Римдiк империя тарихының периодизациясы өзгешеленедi.
Осылай, қарастыру кезiнде құрылымның мемлекеттiк-құқықтысымен екi негiзгi кезең көзге түседi: 1. Қағидашы - мемлекеттiк құрылымның республикалық және монархиялық формалары, б.з.б. I ғасырда — б.з. III ғасыр. Қағидашы мерзiмiне байланысты келесiдей кезеңдерге бөлiнедi.