មហេន្ទ្រវម៌្ម (ក្សត្រចេនឡា)
From Wikipedia, the free encyclopedia
វ្រះកម្រតេង៑អញ៑មហេន្ទ្រវម៌្ម ព្រះនាមផ្ទាល់ ចិត្រសេនា (ចិន: 質多斯那, ភិងអ៊ិង: Zhituosena) (គ.ស ?-៦១០) រជ្ជកាល (គ.ស ៥៩៨-៦១០) ជាស្ដេចនៃនគរខ្មែរកម្វុជនៅសតវត្សទី ៦ នៃគ.ស. ដែលក្រោយមក ក្លាយជាកម្វុជទេឝ ។ ទ្រង់ជាព្រះអនុជមាតាតែមួយ របស់វ្រះបាទ ភវវម៌្មទី១ និងអ្នកស្នងរាជ្យបន្តពីវ្រះបាទភវវម៌្មទី១ ផងដែរ ។ បន្ទាប់ពីវ្រះបាទភវវម៌្មទី១ សោយទិវង្គត វ្រះបាទមហេន្ទ្រវម៌្មទ្រង់បានឡើងសោយរាជសម្បត្តិនៅរាជធានីឝម្ភុបុរ ត្រូវនឹងសំបូរព្រៃគុហ៍សព្វថ្ងៃ ពេលជាមួយគ្នានោះដែរ ស្វាមិនហិរណ្យវម៌្មទ្រង់ក៏កំពុងគ្រងរាជ្យនៅកម្ពុជាកណ្ដាលដែរ ដែលជាក្សត្របុរីមួយនៅទីនោះ ។ នៅក្នុងរាជ្យរបស់ព្រះអង្គ មានសិលាចារឹកជាច្រើន ដែលបានសរសេរលើកពីគុណសម្បត្តិចម្បងបំផុតរបស់ព្រះអង្គក្នុងការធ្វើសឹកសង្គ្រាម ។ សិលាចារឹកបានបន្ថែមទៀតថា ព្រះអង្គជាវរជនក្នុងលោក និងជាអ្នកកម្ទេចសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏មានមោទនភាពនៃគូសត្រូវរបស់ខ្លួន ។ ព្រះកិត្តិនាមរបស់ព្រះអង្គ ត្រូវបានសាយភាយដោយភាពខ្លាំងក្លានិងដោយអានុភាពដ៏កំពូលរបស់ព្រះអង្គ ដូចព្រះអាទិត្យចែងចាំងរស្មីដ៏ត្រចះត្រចង់ទៅ ។ ព្រះអង្គមានថាមពលនិងអានុភាពល្បីល្បាញ ប្រៀបបាននឹងព្រះឥន្ទ្រ ។ ព្រះអង្គបានកសាងលិង្គគីរីស តម្កល់នៅត្រង់ពាមទន្លេមូល (ប្រទេសលាវ) ព្រះអង្គបានកាន់កាប់ផ្នែកខាងក្រោមទាំងអស់នៃទន្លេមូល ។
អត្ថបទនេះ រួមមានបញ្ជីឯកសារយោង ទាក់ទងទៅនឹងតំណអាន រឺ ខាងក្រៅ ប៉ុន្តែប្រភពរបស់វានៅមិនច្បាស់លាស់ពីព្រោះវាខ្វះអាគតដ្ឋានក្នុងបន្ទាត់។ សូម បន្សើរអត្ថបទនេះដោយណែនាំអាគតដ្ឋានត្រឹមត្រូវដែលសមរម្យ។ (ខែមេសា ២០១១) |
មហេន្ទ្រវម៌្ម | |
---|---|
វ្រះបាទ | |
រជ្ជកាល | គ.ស. ៥៩៨-៦១០ |
រាជ្យមុន | វ្រះបាទភវវម៌្មទី១ |
រាជ្យបន្ត | វ្រះបាទឦឝានវម៌្មទី១ |
បុត្រ | ព្រះឦឝានសេនា |
វង្ស | កៅណ្ឌិន្យវម៌្ម |
សន្តតិវង្ស | កៅណ្ឌិន្យវម៌្ម |
បិតា | វ្រះបាទវីរវម៌្ម |
មាតា | មហេសីនៃព្រះបាទវីរវម៌្ម |
ប្រសូត | ជយាទិត្យបុរ |
សុគត | ៦១០ ឝម្ភុបុរ |
ព្រះអង្គបានកសាងសិវលិង្គជាលើកទី ១ តម្កល់ទុកនៅបាភ្នំ ដើម្បីរំលឹកដល់ជ័យជំនះនៃការដណ្ដើមកាន់កាប់បានអាណាចក្រភ្វូណាន ។ ការធ្វើបែបនេះជាទំនៀមទម្លាប់របស់ព្រះអង្គ រាល់ការដណ្ដើមកាន់កាប់បាននៅជ័យជំនះក្រោយៗ ទៀត ។
ក្នុងឆាកនយោបាយ ព្រះអង្គបានបញ្ជូនរាជទូតទៅប្រទេសចាម្ប៉ា ដើម្បីរឹតចំណងមេត្រីភាពរវាងប្រទេសទាំង២។ ក្រោយពីចូលទិវង្គត បុត្រារបស់ព្រះអង្គ ព្រះនាម វ្រះបាទឦឝានវម៌្មទី១ ក៏បានឡើងស្នងរាជ្យបន្ត។ ទ្រង់បានគ្រប់គ្រងនគរនេះ រហូតដល់ឆ្នាំ ៦២៨ នៃគ.ស.។