ಭಾವಗೀತೆ
ಕವಿತೆಯ ರೂಪ / From Wikipedia, the free encyclopedia
ಭಾವಗೀತೆಯು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸುವ ಕಿರುಕವನ (ಲಿರಿಕ್). ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಬೀಸಿದ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡವೂ ತನ್ನ ಹೊಸತನ ಕಂಡುಕೊಂಡು ಸೃಷ್ಟಿಸತೊಡಗಿದ ನವೋದಯ ಕಾವ್ಯ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಲು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಪದ ಭಾವಗೀತೆ. ಇದು ಇಂಗ್ಲಿಷಿನ ಲಿರಿಕ್ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಸಂವಾದಿಪದ. ನವೋದಯ ಕಾವ್ಯ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ರೊಮ್ಯಾಂಟಿಕ್ ಕವಿಗಳ ಲಿರಿಕ್ ಕಾವ್ಯದ ಪ್ರೇರಣೆ ಪ್ರಚೋದನೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾದುದರಿಂದ ವಸ್ತು, ರೀತಿ ಹಾಗೂ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ಕನ್ನಡ ಕಾವ್ಯ ಪ್ರಕಾರಗಳಿಂದ ಬೇರೆಯೆಂದೇ ತೋರುವ ಈ ನವೋದಯ ಕಾವ್ಯಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಹೆಸರಿಸಲು ಲಿರಿಕ್ ಎಂಬ ಪದದ ಅನುವಾದದಂತಿದೆ ಭಾವಗೀತೆ.
ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ವಿಮರ್ಶಕರು ಕಾವ್ಯ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಮೂರು ತೆರನಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಿದ್ದಾರೆ : 1. ಕವಿ ತನ್ನಿಂದ ಹೊರಗೆ ನಿಂತು ಬಹಿರಂಗದ ಸಿದ್ಧವಸ್ತುವೊಂದನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಿ ಅನುಭವವನ್ನು ಕವನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಿದರೆ ಅದು ವಸ್ತುನಿಷ್ಠ ಕಾವ್ಯ. ಇದು ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಶ್ರೋತೃ ಸಮೂಹ ಕುರಿತು ಹೇಳಿದ್ದು. 2. ಕವಿ ಬಹಿರಂಗದ ವಸ್ತುವನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸದೆ ನೇರವಾಗಿ ತನ್ನ ಅಂತರಂಗದ ಭಾವಾನುಭವಗಳಿಗೆ ರೂಪು ಕೊಟ್ಟರೆ ಅದು ವ್ಯಕ್ತಿನಿಷ್ಠ ಕಾವ್ಯ. ಇದರ ರೀತಿ ಕವಿ ಬಲುಮಟ್ಟಿಗೆ ತನಗೆ ತಾನೇ ಮಾತಾಡಿಕೊಂಡ ಹಾಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದೇ ಭಾವಗೀತೆ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಕಾವ್ಯಪ್ರಕಾರ. 3. ಈ ಎರಡೂ ರೀತಿಗಳನ್ನು ಮಿಲನಗೊಳಿಸಿ ಕ್ರಿಯೆಯೊಂದನ್ನು ಅಭಿನಯಯೋಗ್ಯವಾದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ರೂಪುಕೊಟ್ಟರೆ ಅದು ದೃಶ್ಯಕಾವ್ಯ ಅಥವಾ ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಎನಿಸಿತ್ತದೆ.
ಲಿರಿಕ್ ಅಥವಾ ಭಾವಗೀತೆ ಹದಿನೆಂಟನೆಯ ಶತಮಾನದ ರೊಮ್ಯಾಂಟಿಕ್ ಕವಿಗಳಿಂದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಗ್ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಂಡಿತಾದರೂ ಅದು ಮೂಲತಃ ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ ಏಳು ಎಂಟನೆಯ ಶತಮಾನದಷ್ಟು ಹಿಂದೆಯೇ ಗ್ರೀಸ್ ದೇಶದ ಸಾಫೋ, ಪಿಂಡಾರ್ ಮೊದಲಾದ ಕವಿಗಳ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಪಳಗಿತ್ತು. ಭಾವಗೀತೆ ಎಂದರೇನು, ಅದರ ಲಕ್ಷಣಗಳೇನು, ಎನ್ನುವ ಬಗೆಗೆ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯರಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಚರ್ಚೆ ನಡೆದಿದೆ. ಆ ಎಲ್ಲ ಚರ್ಚೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಅದರ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಒಂದು ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಹೀಗೆ ಹೇಳಬಹುದು: ಕವಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿನಿಷ್ಠ ಅನುಭವದ ತೀವ್ರ ಸಂವೇದನಾರೂಪವಾದ ಕೆಲವು ರಸಕ್ಷಣಗಳ ಗೇಯರೂಪದ ಆತ್ಯಂತ ಸಂಗ್ರಹವೂ ಸಶಕ್ತವೂ ಆದ ಒಂದು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ವಿಶೇಷವೇ ಭಾವಗೀತೆ.