Israell
From Wikipedia, the free encyclopedia
Israell (מדינת ישראל/Yisra'el in ebraich; دولة اسرائيل/Isrā'īl in arab) a l'è un paes de l'Asia fondad in del 1948 per vesser el Pajes di sgiudee, segond d'un pian de partizzion catad foeura di Nazzion Unide, che però l'è mai entrad in vigor a causa del conflit arab-israelian, che hann menad a 'n conflit in tra Israell e la Palestina, sanad in part in del 1993 con l'Acord de Oslo, che però hann dad no l'independenza al Stat de Palestina ma domà un cert autogoverno, menter el Pajes el s'è retirad del tut de la Striscia de Gaza, che al dì d'incoeu l'è governada de Hamas e minga de l'Autorità Nazzionala Palestinesa.
Quest articol chì l'è scrivud in lombard, con la Noeuva Ortografia Lombarda |
Israell | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Daits aministrativ | |||||||
Nom intreg | Stat de Israell | ||||||
Nom ofiçal | ישראל e دَوْلَة إِسْرَائِيل | ||||||
Lengue ofiçai | Lengua ebraica | ||||||
Capitala | Gerüsalem | ||||||
Politega | |||||||
Forma de govern | |||||||
Capo de Stat | Isaac Herzog | ||||||
Capo de Govern | Benjamin Netanyahu | ||||||
Superfix | |||||||
Totala | 20 770 km² | ||||||
Popolazion | |||||||
Totala | 872 700, 7 412 200, 8 463 400, 8 654 900, 8 796 200, 8 891 800, 9 093 000 e 9 840 000 ab.(1948), (2008), (dicember 2015), (febrar 2017), (dicember 2017), (luj 2018), (settember 2019) e (2023) | ||||||
Densitaa | Eror in l'espression: operador < minga spetad. ab./km² | ||||||
Jeografia | |||||||
Continent | Asia | ||||||
Confin | Siria, Giurdania, Egit e Liban | ||||||
Fus orari | Israel time zone, Israel Summer Time, Àzia/Jerusalem, UTC+02:00 e UTC+03:00 | ||||||
Economia | |||||||
Valuda | novo siclo | ||||||
PIL (nominal) | 520 700 milion de USD (2022) | ||||||
Varie | |||||||
Codex ISO 3166 | IL, ISR, 376 | ||||||
TLD | .il e ישראל. | ||||||
Prefiss tel. | +972 | ||||||
Sigla autom. | IL | ||||||
Inn nazional | Hatikvah | ||||||
Evoluzion storega | |||||||
Proclamazion | 14 magg 1948 | ||||||
Oltra a la Palestina, Israell el gh'ha di alter controversie territoriai: la soa capital, Gerusalem, a l'è recognossuda no de la pupart de la comunità internazzionala, che la gh'ha i so imbasciade a Tel Aviv, i Alture del Golan - che inn recognossude squasi de tucc 'me part de la Siria - e i fatorie de Shebʿā, che partegnen probabilment al Liban.
A l'è l'unegh pajes a magioranza sgiudea in del mond, con squasi el 80% de la popolazzion de quella fed chi, cont una gran minoranza araba del 20%, per la pupart musulmana.