ഫലകചലനസിദ്ധാന്തം
From Wikipedia, the free encyclopedia
ഭൂമിയുടെ പുറംപാളിയായ ഭൂവൽക്കം അഥവാ ലിത്തോസ്ഫിയറിലുണ്ടാകുന്ന വൻതോതിലുള്ള ചലനങ്ങളെ വിശദീകരിക്കുന്ന സിദ്ധാന്തമാണ് ഫലകചലനസിദ്ധാന്തം അല്ലെങ്കിൽ വൻകരാവിസ്ഥാപന സിദ്ധാന്തം. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യപാതിയിൽ നിരീക്ഷിക്കപ്പെട്ട ഭൂഖണ്ഡചലനം, 1960-കളിൽ നിരീക്ഷിക്കപ്പെട്ട കടൽത്തട്ട് പരക്കൽ (seafloor spreading) എന്നീ പ്രതിഭാസങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചുകൊണ്ടുള്ള സിദ്ധാന്തമാണിത്[1]
ഭൂമിയുടെ പുറമ്പാളി പ്രധാനമായും ഏഴു ഭൂവൽക്കഫലകങ്ങൾ ചേർന്നതാണ്. ഈ ഏഴു പ്രധാന ഫലകങ്ങൾക്കു പുറമേ ഒട്ടനവധി ചെറുഫലകങ്ങളുമുണ്ട്. പരമാവധി നൂറു കിലോമീറ്റർ വരെ കട്ടിയുള്ള ഈ ഫലകങ്ങൾ തൊട്ടു താഴെയുള്ള പാളിയായ അസ്തെനോസ്ഫിയറിനു മുകളിലാണ് നിലകൊള്ളുന്നത്. താരതമ്യേന മൃദുവായ അസ്തെനോസ്ഫിയറിനു മുകളിലൂടെ വൻ ചങ്ങാടങ്ങൾ പോലെ ലിത്തോസ്ഫിയറിന്റെ ഫലകങ്ങൾക്ക് തെന്നി നീങ്ങാൻ സാധിക്കുന്നു. ഇതു മൂലം ലിത്തോസ്ഫെറിക് ഫലകങ്ങൾ പരസ്പരം അകലുകയും കൂട്ടിയിടിക്കുകയും ഒന്നിനു മുകളിലൂടെ തെന്നിമാറുകയും ചെയ്യുന്നു. ഫലകങ്ങളോടൊപ്പമുള്ള വൻകരകളേയും, കടൽത്തട്ടുകളേയും ഇതോടൊപ്പം ചലിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതാണ് ഫലകചലനത്തിന് ആധാരം[2]. അസ്തെനോസ്ഫിയറിലെ താപസംവഹനം മൂലമുള്ള ധാരയാണ് ഫലകചലനത്തിന്റെ ചാലകശക്തി[3]
അഗ്നിപർവതങ്ങൾ, കടലുകൾ, മലനിരകൾ, ദ്വീപുകൾ എന്നിവ പുതിയതായി രൂപം കൊള്ളുന്നതിനും, ഭൂകമ്പത്തിനും കാരണം ഫലകചലനമാണ്. ജപ്പാൻ, ഗ്രീസ്, കാലിഫോർണിയ, തുർക്കി തുടങ്ങിയ സ്ഥലങ്ങൾ ഫലകങ്ങൾ കൂടിച്ചേരുന്ന ഇടങ്ങളിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നതിനാൽ വിനാശകാരികളായ ഭൂകമ്പങ്ങൾ ഈ പ്രദേശത്ത് ഇടക്കിടെ സംഭവിക്കുന്നു.
1908 ൽ അമേരിക്കൻ ഭൗമശാസ്ത്രജ്ഞനായ എഫ്.ബി. ടെയ്ലർ ആണ് ഈ ആശയം ആദ്യമായി ഉന്നയിച്ചത് [4]എങ്കിലും 1912 ൽ ആൽഫ്രഡ് വാഗ്നർ എന്ന ജർമ്മൻ ശാസ്ത്രകാരനാണ് സ്വതന്ത്രമായും പരിപൂർണ്ണമായും ഈ ആശയം ആവിഷ്കരിച്ചത്. തുടക്കത്തിൽ വലിയ തർക്കങ്ങൾ ഉന്നയിക്കപ്പെട്ടെങ്കിലും ഭൗമകാന്തിക മേഖലയിൽ ഉണ്ടായ മുന്നേറ്റങ്ങൾ പിൽക്കാലത്ത് ഈ വാദഗതി സമർത്ഥിക്കുകയും ഇന്നത്തെ പ്ലേറ്റ് ടേക്ടോണിക്സ് ആശയത്തിന് അടിസ്ഥാനമിടുകയും ചെയ്തു. 1915 ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഓൺ ദി ഒറിജിൻ ഓഫ് കോണ്ടിനെന്റ്സ് ആൻഡ് ഓഷൻസ് എന്ന പുസ്തകത്തിലാണ് ഈ ആശയം അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ടത്.