Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Afrika
lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-Afrika / From Wikipedia, the free encyclopedia
L-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Edukazzjoni, ix-Xjenza u l-Kultura (UNESCO) iddeżinjat 153 Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-Afrika, li hawnhekk tirreferi għal 46 pajjiż/stat membru: l-Alġerija, l-Angola, il-Benin, il-Burkina Faso, in-Niġer, il-Botswana, il-Kamerun, ir-Repubblika Ċentru-Afrikana, il-Kongo, Cabo Verde, iċ-Chad, il-Kosta tal-Avorju, il-Guinea, ir-Repubblika Demokratika tal-Kongo, l-Eġittu, l-Eritrea, l-Etjopja, Franza (Rèunion u l-Gżejjer tan-Nofsinhar), il-Gabon, il-Gambja, is-Senegal, il-Ghana, il-Kenja, il-Lesoto, l-Afrika t'Isfel, il-Libja, il-Madagascar, il-Malawi, il-Mali, il-Mauritania, Mauritius, il-Marokk, il-Mozambique, in-Namibja, in-Niġerja, il-Portugall (Madeira), ir-Rwanda, is-Seychelles, Spanja (il-Gżejjer Kanarji), is-Sudan, it-Tanzanija, it-Togo, it-Tuneżija, l-Uganda, ir-Renju Unit (il-Gżejjer Gough u Inaċċessibbli), iż-Żambja, u ż-Żimbabwe.[1]
L-Etjopja għandha l-ikbar ammont ta' Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, bi ħdax-il sit; segwita mill-Afrika t'Isfel b'għaxar siti u mill-Marokk b'disa' siti; imbagħad it-Tuneżija bi tmien siti; u l-Alġerija, l-Eġittu, is-Senegal u t-Tanzanija b'seba' siti. Disa' pajjiżi għandu Sit ta' Wirt Dinji kull wieħed biss. Erba' siti huma siti transnazzjonali kondiviżi bejn żewġ pajjiżi: il-Park ta' Maloti-Drakensberg (il-Lesoto u l-Afrika t'Isfel), ir-Riżerva Naturali Stretta tal-Muntanja ta' Nimba (il-Kosta tal-Avorju u l-Guinea), iċ-Ċrieki tal-Ġebel tas-Senegambja (il-Gambja u s-Senegal), u Mosi-oa-Tunya / Kaskati ta' Vitorja (iż-Żambja u ż-Żimbabwe). Żewġ siti huma kondiviżi bejn tliet pajjiżi: il-Park Trinazzjonali ta' Sangha (ir-Repubblika Ċentru-Afrikana, il-Kamerun u l-Kongo) u l-Kumpless ta' W-Arly-Pendjari (il-Benin, il-Burkina Faso u n-Niġer).[2][3]
L-ewwel siti mill-kontinent tniżżlu fl-1978, meta l-Gżira ta' Gorée tas-Senegal u l-Knejjes Imħaffrin fil-Blat ta' Lalibela u l-Park Nazzjonali ta' Simien tal-Etjopja ntgħażlu meta tfasslet il-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO. Is-Somalja, São Tomé u Príncipe, il-Burundi, Comoros, il-Djibouti, il-Guinea Ekwatorjali, l-Eswatini, is-Sudan t'Isfel, il-Guinea-Bissau, il-Liberja, Sierra Leone ma għandhom l-ebda Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.
Kull sena, il-Kumitat tal-Wirt Dinji tal-UNESCO jista' jiddeżinja siti ġodda fil-lista, jew ineħħi s-siti li ma jissodisfawx iktar il-kriterji tal-għażla tal-UNESCO. L-UNESCO tiddeżinja s-siti abbażi ta' għaxar kriterji tal-għażla; kull sit irid jissodisfa mill-inqas wieħed mill-għaxar kriterji. Il-kriterji (i) sa (vi) huma kulturali, filwaqt li l-kriterji (vii) sa (x) huma naturali. Is-siti "mħallta" huma siti li jissodisfaw kriterji bħala sit kulturali u bħala sit naturali.[4][5] Il-Kumitat tal-Wirt Dinji jista' jispeċifika wkoll li sit jinsab fil-periklu, u jikkwota "kundizzjonijiet li jheddu l-istess karatteristiċi tal-għażla tal-UNESCO li wasslu biex is-sit jitniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO".[6]