Gabriel García Márquez
Colombiaans romanschrijver (1928-2014) Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Colombiaans romanschrijver (1928-2014) Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Gabriel García Márquez (Aracataca, 6 maart 1927 – Mexico-Stad, 17 april 2014), ook Gabo genoemd, was een Colombiaans schrijver en winnaar van de Nobelprijs voor Literatuur. Hij was tevens publicist, journalist en politiek activist. García Márquez werd gezien als het gezicht en belangrijk exponent van het magisch realisme.
 Gabriel García Márquez | ||||
|---|---|---|---|---|
| 6 maart 1927 - 17 april 2014 | ||||
 | ||||
Gabriel García Márquez in 2009 | ||||
| Geboorteland |  Colombia | |||
| Geboorteplaats | Aracataca, Colombia | |||
| Nationaliteit | Colombiaans | |||
| Overlijdensplaats | Mexico-Stad, Mexico | |||
| Nobelprijs | Literatuur | |||
| Jaar | 1982 | |||
| Reden | "Voor zijn romans en korte verhalen, waarin het fantastische en het realistische zijn gecombineerd in een uitgebreid gecomponeerde verbeeldingswereld, welke het leven en de conflicten van een continent weerspiegelt." | |||
| Voorganger(s) | Elias Canetti | |||
| Opvolger(s) | William Golding | |||
| Bekende werken | Honderd jaar eenzaamheid (1972) | |||
| ||||
Gabriel García Márquez werd op 6 maart 1927 in de Colombiaanse kustplaats Aracataca geboren. Hij was de zoon van Gabriel Eligio García en Luisa Santiaga Márquez Iguarán, dochter van kolonel Nicolás Márquez en Tranquilina Iguarán, waar de jonge Gabriel opgroeide nadat zijn ouders naar Riohacha verhuisden.
In 1936 overleed kolonel Nicolás Márquez, wat voor Gabriel de reden was om voor zijn opleiding naar Barranquilla te verhuizen. Hij volgde vanaf 1940 het voortgezet onderwijs in de Colegio San José, en behaalde in 1946 zijn eindexamen aan het Liceo Nacional in Zipaquirá. In 1947 verhuisde hij naar Bogotá om rechten te studeren aan de Universidad Nacional de Bogotá, dat hij echter door gebrek aan interesse niet voltooide. In Bogotá kwam hij, na het lezen van Kafka's De Gedaanteverwisseling, tot het besef dat hij schrijver wilde worden.
Hij verhuisde naar Barranquilla om zich te wijden aan de media en literatuur. Hij werkte als columnist voor El Heraldo. Op verzoek van Álvaro Mutis keerde García Márquez in 1954 terug naar Bogotá, waar hij als verslaggever en filmrecensent werkte voor El Espectador. Na een kritisch verhaal over overheidspropaganda rond het zinken van een marineschip in 1955 werd hij in Europa gestationeerd. Na het verblijf in Europa keerde García Márquez terug naar Zuid-Amerika, en vestigde zich in Venezuela. In 1958 ging hij terug naar Barranquilla en trouwde met Mercedes Barcha met wie hij twee kinderen kreeg. Het paar verhuisde naar Cuba waar hij de communistische revolutie van Fidel Castro versloeg. De vriendschap met Castro leidde tot het oprichten van een filiaal van Castro's persbureau Prensa Latina in Bogotá.
In 1961 verhuisde hij naar New York als correspondent voor Prensa Latina. In 1967 publiceerde hij zijn meest gewaardeerde werk: Honderd jaar eenzaamheid. Door voortdurende bedreigingen door de CIA en Cubaanse vluchtelingen verhuisde hij naar Mexico, waarna hem de toegang tot de VS tot 1971 ontzegd werd.
Vanaf 1975 reisde García Márquez tussen verschillende steden zoals Mexico, Cartagena, Havana en Parijs. In 1982 ontving hij de Nobelprijs voor Literatuur. In 2002 publiceerde hij zijn autobiografie Leven om het te vertellen. Eind 2004 verscheen Herinnering aan mijn droeve hoeren, een onorthodox liefdesverhaal tussen een oude man en een jonge prostituee.
Op 7 juli 2012 werd bekend dat Márquez aan dementie leed en geen nieuw werk meer zou publiceren.[1] Op 17 april 2014 overleed Márquez op 87-jarige leeftijd.[2]
Márquez vermengt realisme met wonderlijke gebeurtenissen, die hij vertelt alsof ze heel gewoon zijn. In Honderd jaar eenzaamheid bijvoorbeeld vertelt hij over het fictieve dorp Macondo en zijn wonderlijke inwoners (alchemisten, zigeuners, vliegende pastoors) tegen de achtergrond van burgeroorlogen en gruwelijke stakingen. Zijn exotische kroniek verlucht hij met ironie en humor, die in zijn beste momenten herinnert aan Cervantes. Net zoals zijn grote voorbeelden, William Faulkner en Ernest Hemingway, construeert Márquez ingewikkelde plots en intriges.
Van zijn jonge jaren als journalist tot aan zijn dood heeft Márquez zich kritisch opgesteld tegenover de globale status quo waarbij de Verenigde Staten (althans in Latijns-Amerika) oppermachtig en alomtegenwoordig zijn. In die vroege jaren heerste in Colombia een strenge perscensuur. Márquez ontweek die hindernis door de spot te drijven met rechtse regimes buiten Colombia, of door zijn linkse politieke standpunten impliciet aan de man te brengen als human interest. In een driedelige reportage uit december 1954 toonde hij het lot van de teruggekeerde Colombiaanse veteranen van de Koreaanse Oorlog. Ook zijn latere literaire werk is van die politieke overtuiging doordrongen. Hij is korte tijd lid geweest van de Colombiaanse Communistische Partij. Op het einde van de jaren 1950 paste hij zijn stijl aan aan de ideologische roep om meer "realisme" in de kunst. In zijn vergelijkingen tussen het socialistische Oost-Europa van de 20e eeuw met het kapitalistische Westen hield hij rekening met de armoede en onderdrukking in Latijns-Amerika, een schaduwzijde van het kapitalisme die niet bij alle Europese journalisten als dusdanig op de voorgrond trad. Daar waar zelfs linkse Europeanen de Verenigde Staten nog konden beschouwen als degenen die hen bevrijd hadden van het nationaalsocialisme, was de Latijns-Amerikaanse ervaring met de Amerikaanse macht vaak die van een onderdrukte ten opzichte van zijn onderdrukker.[3]
Márquez was geen voorstander van het soort socialisme waar de Sovjet-Unie voor stond, maar beschouwde haar als een belangrijk bolwerk tegen de hegemonie van de Verenigde Staten en het imperialisme. Van het progressievere Cuba, ook niet zonder ideologische problemen, vond hij dat elke ernstige anti-imperialistische Zuid-Amerikaan het moest steunen.[4]
In 1971 werd de progressieve Cubaanse dichter Heberto Padilla samen met zijn echtgenote gearresteerd en berecht omwille van zijn kritiek op de dictatuur van Fidel Castro in de nochtans eerder bekroonde dichtbundel Fuera del juego uit 1968. Internationaal bekende schrijvers reageerden verontwaardigd en ondertekenden twee protestbrieven aan de president. Het is niet duidelijk of Márquez tot de ondertekenaars behoorde, maar hij heeft nooit in het openbaar geprotesteerd tegen de vervolging van Padilla en dat was op zich al betekenisvol omwille van zijn bekende vriendschap met Castro.[5]
In een interview met een New Yorkse journalist uit 1971 stond hij sceptisch tegenover de kansen van de sociaaldemocratie in Latijns-Amerika, omdat de Verenigde Staten geen democratisch gekozen socialistisch regime zouden tolereren.[4] Die voorspelling kwam uit bij de militaire staatsgreep van 11 september 1973 in Chili, die leidde tot de dood van de socialistische president Salvador Allende en de installatie van een extreemrechtse dictatuur.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
