Gebruiker:T. Tichelaar/Kladblok3
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Grigori Jefimovitsj Raspoetin (Russisch: Григорий Ефимович Распутин), vanaf maart 1907 met het toevoegsel Novyj (Russisch: Новый) (Pokrovskoje, gedoopt 22 januari [O.S. 10 januari] 1869[1] - Petrograd, 30 december [O.S. 17 december] 1916) was een rondreizende Russische strannik of pelgrim, gebedsgenezer, een ziener, niet echt een geestelijk leider of starets, zoals hij ironisch werd genoemd en ook geen echte monnik, want hij was getrouwd, leefde niet in afzondering en was niet officieel verbonden aan een klooster van de Russisch-orthodoxe kerk. Raspoetin was een van de kleurrijkste personen uit het begin van de vorige eeuw en is één van de bekendste en tevens minst begrepen figuren uit de wereldgeschiedenis. Hij is omschreven als een egoïst die graag in het centrum van de belangstelling stond[2], een intrigant, een zwerver, een gestoorde mysticus, een opportunistische charlatan, een wellustige vrouwenversierder, een brutale boer, die iedereen met zijn voornaam aansprak of een bijnaam gaf, een sterk geurende zonderling met vet haar en een bloempotkapsel, vuile handen en een warrige baard waarin etensresten waren blijven hangen.
Raspoetin was een lange, magere man (1,93m)[3], met een dromerige, religieuze natuur, die leefde op aardappelen en vissoep en soms at met zijn handen. Hij had volgens zijn dochter een bult op zijn voorhoofd dat door zijn haar zorgvuldig werd bedekt en diepliggende, felle ogen, die fosforiserend zijn genoemd. Raspoetin kon niet rekenen, en schijnt nauwelijks in staat zijn geweest de Heilige Schrift te lezen, niettemin intelligent, nieuwsgierig en beschikkend over een goed geheugen. Hij sprak voortdurend over het God en wist vooral toehoorders te trekken met zijn praktische uitleg van de Schrift. Raspoetin had een buitengewoon kalm optreden, het vermogen mensen gerust te stellen en naar het zich laat aanzien een gave lichamelijk kwalen te genezen en voorspellingen te doen.
De hoffelijke, besluiteloze en mystiek aangelegde [4] tsaar Nicolaas II en zijn heerszuchtige, koppige en neurotische vrouw geloofden dat de eenvoudige en ongeletterde Raspoetin door God zelf gezonden was om Huis Romanov te beschermen. Nadat hij twee keer hun kind gered had van de dood, wilden zij naar niemand anders luisteren. Er kwam kritiek, maar de tsaar zag in 1915 zijn bescherming van Raspoetin als een privé-aangelegenheid van de familie.[5] De invloed van Raspoetin op de keizerin heeft Nicolaas, die aan het front verkeerde, verleid tot een keus van ministers en enkele hoge ambtenaren, die fataal bleken te zijn voor de monarchie.[6] De chaos die in het uitgestrekte Rusland ontstond tijdens de Eerste Wereldoorlog zou in het nadeel van de tsaar en in het voordeel van de Duitse legers en de Russische Voorlopige Regering blijken te zijn.
In de dagen voorafgaand aan zijn dood is er veel aangedaan Raspoetin buiten werking te stellen.[7] Raspoetin is uiteindelijk in de val gelokt door een klein groepje wanhopige monarchisten, die zich als doel hadden gesteld zijn "duistere krachten" in te perken, daarmee de monarchie te redden van de dreigende ondergang, maar misschien zelf een belangrijkere rol wilden spelen. Raspoetin liet zich, volgens Pim van der Meiden, als een schaap naar de slachtbank liet leiden.[8] Over de moord in het paleis van Prins Joesoepov c.s. is niet alles duidelijk, vanwege tegenstrijdige details in de verschillende versies.
De visie op Raspoetin is sterk bepaald door wat zijn tegenstanders over hem hebben geschreven. De beschuldigingen betreffen zijn invloed bij aanstellingen van ministers. De meeste roddels gaan over vrouwelijke bewonderaars, waaronder de dweperige vrouw van de tsaar, en bedoeld om de keizerlijke familie in discrediet te brengen[9], maar de bewijzen flinterdun. Zelf zei Raspoetin daarover dat journalisten ook aan de kost moeten komen, desnoods met zulk geschrijf.[10] Volgens Vasili Rozanov was Raspoetin's onzedelijkheid een bedenksel van puriteinen en asceten.[11]
Bij de huidige aandacht voor het Romanov's, en de Russisch-orthodoxe kerk heeft ook het verleden van Raspoetin weer aan belang gewonnen.