Aleksandr Jakowlew (polityk)
polityk rosyjski / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Aleksandr Nikołajewicz Jakowlew (ros. Александр Николаевич Яковлев; ur. 2 grudnia 1923 koło Jarosławia, zm. 18 października 2005 w Moskwie) – rosyjski ekonomista i działacz komunistyczny. Intelektualista, pomysłodawca pieriestrojki, doradca Michaiła Gorbaczowa.
Data i miejsce urodzenia |
2 grudnia 1923 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
18 października 2005 | ||
Ambasador ZSRR w Kanadzie | |||
Okres |
od 1973 | ||
Poprzednik | |||
Następca | |||
Odznaczenia | |||
|
Był wysoko postawionym funkcjonariuszem aparatu propagandy komunistycznej. Z powodu opublikowanego w 1972 artykułu „Przeciw antyhistoryzmowi”, odebranego jako zakamuflowana krytyka nacjonalistycznych i antysemickich tendencji w KPZR, usunięty ze stanowisk. Następnie został ambasadorem ZSRR w Kanadzie. Po dojściu do władzy Gorbaczowa sekretarz do spraw ideologii KC KPZR. Przygotowywał publiczny wizerunek Gorbaczowa, zaś o jego skuteczności świadczy zjawisko tzw. „gorbimanii” na Zachodzie w latach 80. XX wieku. Był także inicjatorem polityki głasnosti, tzn. liberalizacji cenzury. Deputowany do Rady Najwyższej ZSRR 11 kadencji, deputowany ludowy ZSRR.
W miarę rozwoju reform stawał się stopniowo coraz większym krytykiem systemu radzieckiego, aż do całkowitego potępienia komunizmu jako doktryny i systemu politycznego.
Po rozpadzie ZSRR był przewodniczącym komisji do spraw rehabilitacji ofiar komunizmu (od 1992). Badał okoliczności śmierci Raoula Wallenberga, zamordowanego przez Sowietów. Dzięki Jakowlewowi za prezydentury Borysa Jelcyna w Rosji ruszyły badania archiwów katyńskich, skutecznie ograniczane za prezydentury Władimira Putina.