Architektura romańska
styl architektoniczny w średniowiecznej Europie / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Architektura romańska?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Architektura romańska rozwijała się w X-XIII wieku w krajach Europy. Termin „romańska” został wprowadzony dopiero w XIX wieku, najpierw w filologii dla określenia grupy języków wywodzących się z łaciny, później dla sztuki i architektury bazującej na dokonaniach architektury starożytnego Rzymu. Okres trwania architektury romańskiej jest różny w poszczególnych państwach. Nie da się precyzyjnie określić momentu zakończenia tej tendencji stylowej. Najwcześniej, bo już w połowie XII wieku, od tego stylu zaczęli odchodzić budowniczowie w Île-de-France, jednocześnie jednak z narodzinami gotyku powstawały wspaniałe przykłady budowli romańskich w Burgundii. Na rubieżach Europy tendencje romańskie w architekturze będą trwały jeszcze przez cały XIII wiek.
|
Ten artykuł od 2020-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Po nastaniu nowego milenium rozpoczęto na szeroką skalę wznoszenie nowych kościołów. Właśnie budownictwo sakralne odegrało największą rolę w kształtowaniu się nowego stylu architektonicznego, nazwanego stylem romańskim. Kościoły pełniły w tym okresie podwójną rolę: były ośrodkami kultu oraz często spełniały funkcję obronną, dając schronienie podczas oblężeń. Użycie kamienia, jako najczęściej stosowanego budulca, i obronny charakter budowli miały duży wpływ na kompozycję bryły budowli. Kościół romański to budynek złożony z prostych brył (prostopadłościanów, walców, ostrosłupów) o surowym, ciężkim i monumentalnym charakterze. Grube mury i wąskie otwory okienne i drzwiowe, masywne wieże, podkreślają obronność założeń. Rzeźba i malarstwo są podporządkowane architekturze. Ponowne zainteresowanie się architekturą klasyczną i znaczny rozwój sztuki budowlanej pozwoliły na powstanie wielu monumentalnych dzieł. Nie powielano jednak wzorów antycznych. Na kształtowanie się architektury romańskiej, oprócz architektury starożytnego Rzymu, znaczny wpływ wywarła architektura wczesnego chrześcijaństwa i architektura przedromańska, a zwłaszcza dziedzictwo okresu karolińskiego. Zasięg architektury romańskiej przekroczył granice Cesarstwa Zachodniego, obejmując także Europę Środkowo-Wschodnią i Skandynawię. Jej wzorce wraz z krucjatami dotarły także do Syrii i Palestyny. W okresie romańskim po raz pierwszy od czasów starożytnych ukształtował się w miarę jednolity styl, obejmujący swoim wpływem tak duży obszar.