Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Języki irańskie – grupa języków indoeuropejskich, którymi posługuje się około 200 mln osób zamieszkujących Bliski i Środkowy Wschód oraz Azję Środkową. Wśród nich najbardziej rozpowszechnione są: perski (60–100 mln), pasztuński (50 mln) i kurdyjski (30 mln).
Języki irańskie wyodrębniły się około 1500 r. p.n.e. z indoirańskiej wspólnoty językowo-kulturowej. W okresie staroirańskim (1500–300 r. p.n.e.) języki staroirańskie podzieliły się na cztery grupy terytorialne (południowo-zachodnią, południowo-wschodnią, północno-zachodnią i północno-wschodnią), które w zasadzie istnieją do dziś. Najstarsze zapisy języków irańskich pochodzą z VI w. p.n.e. – jest to święta księga zaratusztrianizmu Awesta w języku awestyjskim oraz napisy naskalne w języku staroperskim.
Tradycyjnie w rozwoju języków irańskich wyróżnia się trzy okresy:
Najważniejszym językiem tej rodziny jest język perski, który przez długi czas był językiem klasycznym. W swoim rozwoju przeszedł od języka staroperskiego, przez średnioperski (pahlawi) aż do nowoperskiego.
Początkowy język tej grupy, prairański, zaczął się różnicować około 2000 lat temu. Pierwotny podział dialektów przebiegał pomiędzy wschodem i zachodem. W późniejszym okresie oba zespoły dialektalne podzieliły się na grupę północną i południową, po czym nastąpił gwałtowny wzrost zróżnicowania, a co za tym idzie wzrost liczby języków w tej grupie. Odzwierciedleniem tych procesów jest współczesny podział języków irańskich.
języki indoeuropejskie > języki indoirańskie > języki irańskie
języki irańskie:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.